Μελέτη του βαθμού και της εκτάσεως της αποκαταστάσεως των τελικών νευρικών απολήξεων επί δέρματος, επί θερμικής βλάβης αυτού

Abstract

Thermal injury skin lesions are caused primarily by necrosis of the skin layers, nerves and blood vessels in the affected area. Shortly after the injury, a reconstructive activity takes place in the connective tissue, the blood vessels and the nervous endings. Formation of connective tissue also takes place in which thick angiogenesis can be observed. The areas with the greater secondary development of connective tissue seem to have the fastest rate of regeneration of the nerve endings and the greater mobilization of the Schwann cells. In the thermally injured area intrusion of blood macrophages is initially observed and in the following stages of regeneration, blood vessel cells, monocytes and undifferentiated cells are added. The fact that many nervous endings that are being regenerated are directly adjacent to the blood vessel wall, convinces us that angiogenesis goes together or even precedes regeneration of the nerve endings in skin and myelinogenesis. Regeneration of the nerves of the skin begins as appearance of free neuraxons which are then myelinated. Myelinated neuraxons appear mainly in groups surrounded by the same sheath of myelin. Rarely, two or three neuraxons may be surrounded by a common myelin sheath which consists of 5-7 layers of myelin generated by a single Schwann cell per Ranvier node. In neo-myelinogenesis many Schwann cell take part simultaneously. Each Schwann cell has the ability to generate myelin sheath for more than one neuraxons. The fact that twenty days after the thermic injury, restoration of the skin nerves is impressive, is very important. In many cases, free nervous endings appear in greater density compared to the control group. It is also worth mentioning that, during the restoration process of the myelinated fibres, there is a hyperplasia of the Schwann cells and sometimes a single cell may surround within the same membrane many neuraxons without necessarily generating a common myelin sheath for them, as normally happens in the early stages. Also, many demyelinated nerve fibres (responsible for pain sensation or the autonomous nervous system) may end up as demyelinated fibres within the layers of skin.

Η θερμική βλάβη επί του δέρματος μπορεί να προκαλεί κατ’ αρχήν νέκρωση των στρωμάτων του δέρματος, των αγγείων και των νευρικών ινών στην εγκαυματική περιοχή, πολύ σύντομα όμως, παρατηρείται μία αναπλαστική διεργασία τόσο στον συνδετικό ιστό, όσο και στα αγγεία και στις νευρικές ίνες του δέρματος. Aρχικά λοιπόν, διαπιστούται ανάπτυξη συνδετικού ιστού, επί του οποίου εμφανίζεται πυκνή αγγειογένεσις. Οι περιοχές που έχουν μεγαλύτερη δευτερογενή ανάπτυξη του συνδετικού ιστού, παρουσιάζουν και τον ταχύτερο ρυθμό ανάπλασης των τελικών νευρικών απολήξεων και την μεγαλύτερη δυνατή κινητοποίηση των κυττάρων του Schwann. Στο χώρο της θερμικής βλάβης παρατηρείται αρχικά διείσδυση αιματογενών μακροφάγων, στα οποία κατά τα προκεχωρημένα στάδια της αναπλάσεως επιπροστίθενται περικύτταρα των αγγείων, μονοκύτταρα και αδιαφοροποίητα κύτταρα. Το γεγονός ότι πολλές νευρικές απολήξεις που αναπλάθονται ευρίσκονται σε άμεση γειτνίαση με το τοίχωμα των αγγείων, μας πείθει ότι η αγγειογένεσις συμβαδίζει η προηγείται της αναγέννησης των τελικών νευρικών απολήξεων στο δέρμα και της μυελινογένεσης. Η αναγέννηση των νευρικών ινών του δέρματος συνίσταται στην εμφάνιση αρχικά ελεύθερων νευραξόνων, στη συνέχεια δε εμμυέλων. Οι εμμύελοι νευράξονες εμφανίζονται κατά κύριο λόγο κατά ομάδες, περιβαλλόμενοι ο καθένας από ίδιον έλυτρο της μυελίνης. Ενίοτε δε δύο η τρείς νευράξονες περιβάλλονται υπό κοινού ελύτρου μυελίνης, το οποίο συνίσταται από 5-7 πετάλια μυελίνης παραγόμενα από ένα κύτταρο του Schwann ανά έκαστο κομβίο του Ranvier. Στην νεομυελινογένεση συμμετέχουν συγχρόνως πολλά κύτταρα του Schwann. Έκαστον όμως κύτταρο του Schwann έχει την ικανότητα να συνθέτει έλυτρο μυελίνης για περισσότερους του ενός νευράξονες. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι 20 ημέρες μετά την πρόκληση θερμικής βλάβης η αποκατάσταση των νεύρων του δέρματος είναι εντυπωσιακή. Πολλές φορές παρατηρούνται σε αυξημένη πυκνότητα νευρικές απολήξεις εν σχέσει προς τον μάρτυρα. Εκείνο δε που είναι άξιο να αναφερθεί είναι ότι στην προσπάθεια αναγέννησης των εμμύελων ινών, υπερπλάθονται τα κύτταρα του Schwann και ενίοτε ένα κύτταρο περιβάλλει δια ιδίας μεμβράνης πολλούς επιμέρους νευράξονες χωρίς απαραιτήτως να αναπτύσσει κοινό έλυτρο μυελίνης το οποίο παρατηρείται εν τούτοις στα αρχικά στάδια της επαναμυελινογένεσης. Επίσης πολλές αμύελες νευρικές ίνες, οι οποίες αναφέρονται άλλοτε στον πόνο, άλλοτε στο αυτόνομο νευρικό σύστημα καταλήγουν εν τέλει άνευ ελύτρου η εξειδικευμένων τελικών μορφωμάτων εντός των συνδετικογενών στοιχείων του δέρματος.