Διατροφικές συνήθειες των παιδιών της προσχολικής ηλικίας

Abstract

The aim of the research was to investigate the dietary habits of pre-school children in the prefecture of Ioannina and the possibility of intervention that could enhance their nutrition. MATERIAL-METHODS: The research was carried out during the school year 2004-05. The prefecture of Ioannina was divided into 4 areas: urban, basin, semi-urban and rural area. The participants in this research were preschoolers’ parents and the kindergarten teachers of the corresponding schools. The means of collecting research material were two questionnaires about the frequency of food consumption on the part of children (there was one questionnaire for parents and one for teachers) and a form with the measurements of children`s height and weight. These two were measured in order to calculate their BMI (Body Mass Index). 1109 parents filled in the questionnaires about their children`s dietary habits. The index of the credibility of the questionnaire completed by parents Cronbach`s alpha was 0,839. 150 questionnaires filled in by kindergarten teachers were collected as well. RESULTS: It was found that the weight of 7 out of 10 children approximately was normal; one out of 4 children approximately was overweight and obese with the exception of girls aged 4-5, in which age group there was an increase in the number of underweight children (14%). The key factor in a child`s BMI was the average BMI of his/her parents. The area in which the child lives is also connected with his/her BMI as children who live in semi-urban and rural areas tend to have a higher BMI compared to those that live in urban areas and the basin. As regards the foods that affect children`s BMI, findings have shown that the higher the consumption of sauce and cheese, the higher the BMI is. In addition, BMI is affected by a child`s habit of eating snacks when he/she watches TV. A high percentage of children (23%) have drunk alcoholic drinks in celebrations etc. At home there are often or always (42%) fizzy drinks. Parents are more worried when their child eats less (68%) whereas they are far less worried (32%) when their child eats a lot. Parents also consider the quality of foods (85%) far more important than quantity (44%). They also believe in the efficiency of Health Nutritional Education Schemes (54%) in kindergarten schools, which aim to form children`s attitude towards dietary issues. Within the scope of setting up a thematic approach and scheme kindergarten teachers did activities concerning nutrition (97%) and oral hygiene (93%). CONCLUSIONS: It was observed that approximately one out of 4 children participating in the survey was overweight and obese with the exception of girls aged 4-5, in which age group there is an increase in the number of underweight children. Dietary habits, such as the consumption of fizzy drinks and certain foods (sauce, cheese) increase children`s BMI and in conjunction with their sedentary leisure activities can lead to obesity. A high percentage of children have drunk alcohol in celebrations etc, which proves that the consumption of alcohol by children is behaviour not only socially acceptable but also imposed by society.

Σκοπός ήταν η διερεύνηση των διατροφικών συνηθειών των παιδιών της προσχολικής ηλικίας του νομού Ιωαννίνων και ο εντοπισμός πιθανών σημείων παρέμβασης που θα μπορούσαν να προάγουν τη διατροφή τους. ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΙ: Η έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά το σχ. έτ. 2004-05. Ο νομός Ιωαννίνων χωρίστηκε σε τέσσερις περιοχές: αστική, λεκανοπέδιο, ημιαστική και αγροτική περιοχή. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν οι γονείς των νηπίων και οι νηπιαγωγοί των αντίστοιχων σχολείων. Τα μέσα συλλογής του ερευνητικού υλικού ήταν δύο ερωτηματολόγια συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων των παιδιών (ένα για τους γονείς και ένα για τις/τους νηπιαγωγούς) και ένα έντυπο με τις σωματομετρικές μετρήσεις των νηπίων. Μετρήθηκε το βάρος και το ύψος των νηπίων και των γονέων με σκοπό τον υπολογισμό του ΔΜΣ τους. Συγκεντρώθηκαν 1109 ερωτηματολόγια των γονέων που αφορούσαν τις διαιτητικές συνήθειες των παιδιών τους. Ο δείκτης αξιοπιστίας του ερωτ/γίου των γονέων Cronbach`s alpha βρέθηκε 0,839. Συγκεντρώθηκαν επίσης 150 ερωτηματολόγια των νηπιαγωγών. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Βρέθηκε ότι εφτά στα δέκα περίπου παιδιά ήταν κανονικά στο βάρος τους? ένα στα τέσσερα περίπου παιδιά ήταν υπέρβαρα και παχύσαρκα, με εξαίρεση τα κορίτσια ηλικίας 4-5 ετών, στα οποία παρατηρήθηκε αύξηση των ελλειποβαρών παιδιών (14%). Ο βασικότερος προσδιοριστικός παράγοντας του ΔΜΣ του παιδιού ήταν ο μέσος ΔΜΣ των γονέων του. Η περιοχή στην οποία κατοικεί το παιδί συνδέεται επίσης με το ΔΜΣ του, καθώς τα παιδιά από τις ημιαστικές και από τις αγροτικές περιοχές τείνουν να έχουν πιο αυξημένο ΔΜΣ σε σχέση με τα παιδιά που ζουν στην αστική περιοχή και στο λεκανοπέδιο. Αναφορικά με τις τροφές που επηρεάζουν το ΔΜΣ των παιδιών, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσο αυξάνει η κατανάλωση σάλτσας και τυριού, τόσο μεγαλώνει ο ΔΜΣ. Επίσης, το ΔΜΣ επηρεάζει και η συνήθεια του παιδιού να «τσιμπολογάει», όταν βρίσκεται μπροστά στην τηλεόραση. Τα παιδιά έχουν δοκιμάσει οινοπνευματώδη ποτά σε γιορτές κ.ά σε σημαντικό ποσοστό (23%). Στο σπίτι υπάρχουν αεριούχα αναψυκτικά συχνά έως πάντα (42%) Τους γονείς απασχολεί περισσότερο όταν το παιδί τους τρώει λίγο (68%), ενώ όταν το παιδί τους τρώει πολύ, τους απασχολεί σημαντικά λιγότερο (32%). Οι γονείς θεωρούν πολύ σημαντικότερη την ποιότητα (85%) σε σχέση με την ποσότητα (44%) των τροφών στη διατροφή. Οι γονείς πιστεύουν στην αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων Αγωγής Υγείας και Διατροφής (54%) στο νηπιαγωγείο, που έχουν σαν στόχο τη διαμόρφωση συμπεριφορών των παιδιών σε θέματα διατροφής. Οι νηπιαγωγοί στο πλαίσιο υλοποίησης θεματικών προσεγγίσεων και σχεδίων εργασίας πραγματοποίησαν δραστηριότητες που αφορούσαν τη διατροφή (97%) και τη στοματική υγιεινή (93%). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Παρατηρήθηκε ότι ένα στα τέσσερα περίπου παιδιά της έρευνας ήταν υπέρβαρα και παχύσαρκα, με εξαίρεση τα κορίτσια ηλικίας 4-5 ετ., όπου αυξάνει το ποσοστό των ελλειποβαρών παιδιών. Διαιτητικές συνήθειες όπως, η κατανάλωση αναψυκτικών και ορισμένων τροφών (σάλτσα, τυρί) αυξάνουν το ΔΜΣ των παιδιών, οι οποίες σε συνδυασμό με τις καθιστικές δραστηριότητες των παιδιών στον ελεύθερο χρόνο τους, μπορεί να τα οδηγήσουν στην παχυσαρκία. Σημαντικό ποσοστό παιδιών έχει δοκιμάσει οινοπνευματώδη ποτά σε γιορτές κ.ά. αποδεικνύοντας ότι η χρήση αλκοόλ από τα παιδιά είναι μια συμπεριφορά όχι μόνο κοινωνικά αποδεκτή, αλλά και κοινωνικά επιβαλλόμενη. Από την περίληψη θα ληφθούν υπ’ όψη μόνο οι πρώτοι 2500 χαρακτήρες μαζί με τα κενά (~450 λέξεις). Η περίληψη πρέπει να περιλαμβάνει τον στόχο, τη μεθοδολογία και τα αποτελέσματα - συμπεράσματα της διατριβής.