Διατροφική αγωγή: μία διαχρονική μελέτη των διατροφικών συνηθειών των ελλήνων μαθητών και διερεύνηση των πιθανών επιδράσεων από την πρώτη δεκαετία εφαρμογής των προγραμμάτων αγωγής υγείας στην Ελλάδα

Abstract

Diet constitutes one of main basic principles for the health. The danger factors of bad diet begin from the children's age. It is believed that suitable educational interference with the programs of education - health at the schools can help children in order to make those choices in their life that will promote their health and will anticipate the chronic diseases at their adult life. In the present study was done 1) A diachronic study of alimentary habits of Greek students and a research of the possible effects from the first decade application of programs education health in Greece. 2) A study, which included children opinions - who were at the age of eleven years, at the apprehensions diet - health. The study was realised in a sample of 561 children who pertained to two different periods with the difference of one decade: in the first period (1992) participated 362 children whereas in the second one (2002) took part 199 students that belong to the same regions as well to the same schools. Body-metric measurements (such as height, weight), age, and alimentary timetables of seven days recording were contained in the first part of research. The results of the above comparative study forced us to browse it a little more in order to check moreover sides among children opinions for the diet and health. The method that was selected was interviews within focused teams in the sample of six teams; each team was consisted of four persons at the age of 11 years. The body-metric measurements’ results proved that there is an increase of children height and weight at the referential age during the last decade. Moreover, the analysis of alimentary timetables showed an increase of caloric consumption at the second sample concerning the first one with corresponding increase of lipids consumption as well as low consumption of carbohydrates and high percentage of proteins. At the same time, we noticed a respective differentiation in the body mass indicator between the two samples. The study of interviews demonstrated that children have enough knowledge about the apprehensions of diet and health; however they are cancelled because of their alimentary behaviour. Therefore, from the conclusions of the existing study it becomes explicit that the programs of education - health should acquire higher experiential approach escaping from their tutorial substance with the aim to assist students not only in the acquisition of a proper learning and knowledge but also in setting suitable behaviours in order to demean themselves properly.

Η διατροφή αποτελεί θεμέλιο λίθο για την υγεία. Οι παράγοντες κινδύνου της κακής διατροφής ξεκινούν από την παιδική ηλικία. Κατάλληλη εκπαιδευτική παρέμβαση με τα προγράμματα αγωγής υγείας στα σχολεία πιστεύεται ότι μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά έτσι ώστε να κάνουν εκείνες τις εκλογές στη ζωή τους που θα προάγει την υγεία τους και θα προλαμβάνει τα χρόνια νοσήματα κατά την ενήλικη ζωή τους. Στην παρούσα μελέτη έγινε 1) Μία διαχρονική μελέτη των διατροφικών συνηθειών των Ελλήνων μαθητών και διερεύνηση των πιθανών επιδράσεων από την πρώτη δεκαετία εφαρμογής προγραμμάτων αγωγής υγείας στην Ελλάδα. 2) Μία διερεύνηση των απόψεων των παιδιών ηλικίας έντεκα ετών, στις έννοιες διατροφή - υγεία. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 561 παιδιών που ανήκαν σε δύο διαφορετικές περιόδους, με διαφορά μιας δεκαετίας: στην πρώτη περίοδο (1992), συμμετείχαν 362 παιδιά και στη δεύτερη (2002) πήραν μέρος 199 μαθητές/τριες που ανήκαν στις ίδιες περιοχές και στα ίδια σχολεία. Το πρώτο μέρος της έρευνας περιελάμβανε σωματομετρικές μετρήσεις (ύψος βάρος), ηλικία, διατροφικά ημερολόγια επταήμερης καταγραφής. Τα αποτελέσματα της παραπάνω συγκριτικής μελέτης μας ανάγκασαν να προχωρήσουμε λίγο πιο πέρα θέλοντας να διερευνήσουμε κάποιες επιπλέον πλευρές πάνω στις απόψεις των παιδιών για τη διατροφή και την υγεία. Η μέθοδος που επιλέχθηκε, ήταν συνεντεύξεις με ομάδες εστίασης, σε δείγμα έξι ομάδων των τεσσάρων ατόμων παιδιών ηλικίας έντεκα ετών. Τα αποτελέσματα των σωματομετρικών μετρήσεων απέδειξαν ότι έχουμε αύξηση του ύψους και του βάρους των παιδιών αυτής της ηλικίας κατά την τελευταία δεκαετία. Η ανάλυση των διατροφικών ημερολογίων έδειξε αύξηση της θερμιδικής πρόσληψης του δεύτερου σε σχέση με το πρώτο δείγμα, με αντίστοιχη αύξηση της κατανάλωσης των λιπιδίων, χαμηλή κατανάλωση υδατανθράκων και υψηλό ποσοστό πρωτεϊνών. Παράλληλα, έχουμε αντίστοιχη διαφοροποίηση στο δείκτη μάζας σώματος ανάμεσα στα δύο δείγματα. Τα αποτελέσματα των συνεντεύξεων, κατέδειξαν ότι τα παιδιά έχουν αρκετές γνώσεις πάνω στις έννοιες διατροφή και υγεία αυτές όμως ακυρώνονται στη διατροφική τους συμπεριφορά. Από τα ευρήματα της παρούσας μελέτης γίνεται σαφές πως τα προγράμματα αγωγής υγείας θα πρέπει να αποκτήσουν μεγαλύτερη βιωματική προσέγγιση ξεφεύγοντας από την δασκαλοκεντρική υπόστασή τους με σκοπό να βοηθήσουν τον μαθητή όχι μόνο στην απόκτηση ορθής γνώσης αλλά και στη διαμόρφωση κατάλληλων συμπεριφορών ώστε να κάνει πράξη την ορθή γνώση.