Στάση των επαγγελματιών υγείας απέναντι στην εφαρμογή των νοσοκομειακών πληροφοριακών συστημάτων

Abstract

The Information Technology (IT) revolution, which has resulted from the transition from the Industrial Age to the Information Age, has impacted all areas of the economy and many facets of everyday life (Dertouzos, 1997). The IT industry has seen an enormous amount of rapid and sometimes tumultuous change and chaotic growth. The phenomenal changes that have taken place in the last two decades have caused some to describe IT as the juggernaut of the 20th century (Berners-Lee, 1999; Negroponte, 1996). The IT revolution has spawned a whole new digital economy, a new network of industries, and a whole new class of jobs that didn't exist a generation ago (Donovan, 1998). Oppenheimer has estimated that by 2000, 60% of the nation's jobs will demand computer skills (Oppenheimer, 1997). As we can see now, at the edge of 2003, he has right. The last two decades increased attention has been devoted to Hospital Informatics Systems (HIS). In Healthcare, there is a great need of the computerization to manage the increasing amount of information. In addition the use of computer systems have been found to improve the efficacy and productivity of healthcare professional. Although in most developed countries Hospitals are computerized, in Greek hospitals few computer operations, mainly in administrative activities are in use. The purpose of the study was to assess the attitudes of Greek Health Professionals toward Hospital Information Systems, and to explore possible correlations with demographic or other specific background factors. Attitudes are complex internal states of human beings that affect their choice of action or behaviour toward people, objects and events. The study was conducted at 4 General Hospitals to Athens and a hospital in Thessaloniki. Only two hospitals used computers on few nursing wards for order entry, test result retrieval and medication administration lists. The other hospitals did not use computers on nursing units. Permission was obtained for the study. It was selected physicians, nursing staff and administrative staff by all the occupational levels that worked on a full time basis and they were 18-65 years old. The sample was consisted of 213 nurses (N=213), 173 physicians (N=173) and 164 administrative employers (N=164), working in five general hospitals. It was used Stronge’ s and Brodt’s (1985) questionnaire which had been designed specially for nursing profession. The validity and reliability of the instrument was submitted to a pilot study. The data was collected with three parallel questionnaires. Even thought computerization does not exist in patients’ wards nurses and physicians have more positive attitudes towards Hospital Information Systems than administrative staff.

Η επανάσταση στην Τεχνολογία της Πληροφορικής, που ήταν αποτέλεσμα της μετάβασης από την Βιομηχανική Εποχή στην Εποχή της Πληροφορίας περίοδο είχε επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της οικονομίας αλλά και της καθημερινής ζωής (Dertouzos, 1997). Η Τεχνολογία της Πληροφορικής φάνηκε να έχει μια τεράστια γρήγορη και ορισμένες φορές θορυβώδης αλλαγή και χαοτική ανάπτυξη. Οι φαινομενικές αλλαγές που συνέβησαν τις τελευταίες δεκαετίες προκάλεσαν κάποιους να χαρακτηρίσουν την Τεχνολογία της Πληροφορικής ως την ακατανίκητη δύναμη του 20ου αιώνα που οδηγεί σε αναπότρεπτη συμπεριφορά (Berners-Lee, 1999; Negroponte, 1996). Η επανάσταση στην Τεχνολογία της Πληροφορικής δημιούργησε μια ολόκληρη νέα ψηφιακή οικονομία, ένα καινούριο δίκτυο βιομηχανιών και μια ολοκληρωτικά νέα τάξη επαγγελμάτων που δεν υπήρχαν στις προηγούμενες γενιές (Donovan, 1998). Ο Oppenheimer είχε παρατηρήσει ότι το 2000, το 60% των εργασιών θα απαιτούν ως απαραίτητο προσόν τη γνώση Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (Oppenheimer, 1997). Όπως μπορούμε να δούμε σήμερα στο τέλος του 2003, ο Oppenheimer είχε δίκιο. Τις δύο τελευταίες δεκαετίες πραγματοποιήθηκε μεγάλη αύξηση των Νοσοκομειακών Πληροφοριακών Συστημάτων. Στον τομέα της Υγείας υπάρχει τεράστια ανάγκη αυτοματοποίησης για τη διαχείριση της αυξημένης ποσότητας πληροφορίας. Επιπλέον, η χρήση των Η/Υ έχει βρεθεί ότι αυξάνει την αποδοτικότητα και την παραγωγικότητα των επαγγελματιών υγείας. Αν και στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες τα νοσοκομεία έχουν αυτοματοποιημένα δίκτυα, στα Ελληνικά νοσοκομεία ελάχιστοι Η/Υ είναι σε εφαρμογή κυρίως σε διοικητικές λειτουργίες. Σκοπός της μελέτης ήταν να μετρήσει τη στάση των Ελλήνων Επαγγελματιών Υγείας (ιατρών, νοσηλευτικού προσωπικού και διοικητικού προσωπικού) απέναντι στην εφαρμογή των Νοσοκομειακών Πληροφοριακών Συστημάτων και να διερευνήσει την πιθανή συσχέτιση της στάσης με δημογραφικούς ή άλλους παράγοντες. Οι στάσεις είναι σύνθετες εσωτερικές καταστάσεις των ανθρωπίνων όντων που αντικατοπτρίζουν την επιλογή της αντίδρασής τους ή της συμπεριφοράς τους απέναντι σε άλλους ανθρώπους, αντικείμενα ή γεγονότα. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε 4 Γενικά Νοσοκομεία της Αθήνας και ένα Γενικό Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης. Μόνο δύο νοσοκομεία χρησιμοποιούσαν Η/Υ στα νοσηλευτικά τμήματα για την καταγραφή των εισαγωγών, των ανάκτηση των αποτελεσμάτων και την φαρμακευτική χορήγηση. Τα άλλα νοσοκομεία δεν χρησιμοποιούσαν Η/Υ στα νοσηλευτικά τμήματα. Δόθηκε άδεια για τη διεξαγωγή της έρευνας. Επιλέχθηκαν ιατροί, νοσηλευτικό προσωπικό και διοικητικό προσωπικό όλων των επαγγελματικών επιπέδων που εργάζονταν με πλήρες ωράριο και ήταν από 18-65 ετών. Το δείγμα αποτελούταν από 213 νοσηλευτές (Ν=213), 173 Ιατρούς (Ν=173) και 164 διοικητικούς υπαλλήλους (Ν=164) που εργάζονταν στα πέντε νοσοκομεία. Χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο των Stronge & Brodt (1985) που είχε σχεδιαστεί ειδικά για το νοσηλευτικό επάγγελμα. Η αξιοπιστία και εγκυρότητα του εργαλείου πιστοποιήθηκε στην πιλοτική μελέτη. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν με τρία παράλληλα ερωτηματολόγια. Αν και δεν υπάρχουν Η/Υ στα νοσηλευτικά τμήματα, οι νοσηλευτές και οι ιατροί φαίνεται να έχουν περισσότερο θετική στάση απέναντι στα Νοσοκομειακά Πληροφοριακά Συστήματα από ότι το διοικητικό προσωπικό.