Η επίδραση της ερυθροποιητίνης και της L- καρνιτίνης στην αναιμία των αιμοκαθαιρομένων

Abstract

It is now evident that the most important factor causing anemia in patients with chronic renal failure is the decrease in Erythropoietin (EPO) secretion by the diseased kidneys. Another causal factor that may contribute to the etiology of renal anemia is the decrease of red blood cell half-life. This occurred due to the impact of circulating uremic toxic substances and carnitine deficiency, which usually is observed in dialysis patients. In this sense, many investigators have demonstrated that L- carnitine supplementation to renal patients undergoing hemodialysis, correct EPO resistance or reduce the recombinant human erythropoietin (rhuEPO) dose needed to achieve a desired hematocrit level. The purpose of present study is to demonstrate whether L- carnitine supplementation to hemodialysed patients treated with rhuEPO could further improve their hematologic status, also leading to a reduction in the rhuEPO requirements for achieving target- hematocrit. Also it aims to estimate the cost- benefit of the reduction of rhuEPO requirements. Materials and Methods: The sample of the study comprised 57 patients (32 men, 25 women) with end stage renal disease and their age ranging from 18-79 years (mean age 50 ± 16,9 years). Patients were studied for 12 months. For first six months, they were under rhuEPO maintenance treatment and various laboratory parameters were measured. For last six months, they received L- carnitine supplementation (1 g L- carnitine iv every dialysis session). Globular osmotic fragility, serum total and free carnitine levels and endogenous EPO levels in plasma were also measured at the onset, the middle and the end of this period. Results: L - carnitine promoted a 14,8% reduction in rhuEPO requirements (7947,4 ± 4336 U/Wk vs 6771,9 ± 4570,9 U/Wk, P = 0,012) for patients undergoing chronic hemodialysis. Globular osmotic fragility (P = 0,8) and endogenous EPO levels (P = 0,34) remaining unchanged and thus not accounting for carnitine effect on anemia. Also hematocrit levels were stabilized next to target hematocrit levels. Conclusions: L - carnitine treatment promoted a marked reduction in rhuEPO requirements which was related neither to higher endogenous EPO secretion by the patients’ kidney nor to any improvement in red blood cell membrane resistance. It is possible that L - carnitine deficiency might promote EPO resistance. So L - carnitine supplementation to patients undergoing chronic hemodialysis, correct EPO resistance, thus lowering the cost of dialytic treatment about 8,72 Euro per week and per patient

Εισαγωγή: Ο πιο σημαντικός παράγοντας, που προκαλεί την εμφάνιση αναιμίας σε ασθενείς με ΧΝΑ είναι η μειωμένη παραγωγή ερυθροποιητίνης (ΕΡΟ) από τους μη λειτουργούντες νεφρούς. Επίσης η αναιμία της ΧΝΑ επιδεινώνεται σημαντικά εξαιτίας της βράχυνσης του χρόνου επιβίωσης των ερυθρών αιμοσφαιρίων (μέση διάρκεια ζωής περίπου 60 ημέρες). Η μείωση του χρόνου επιβίωσης των ερυθρών αποδίδεται στην επίδραση των ουραιμικών τοξινών αλλά και στην ανεπάρκεια καρνιτίνης που παρατηρείται στους αιμοκαθαιρόμενους ασθενείς. Με βάση αυτά τα δεδομένα, φαίνεται ότι η χορήγηση καρνιτίνης σε ασθενείς που λαμβάνουν υψηλές δόσεις ή εμφανίζουν αντίσταση στη δράση της ΕΡΟ, μπορεί να μειώσει τις ανάγκες σε ΕΡΟ, σταθεροποιώντας τα επίπεδα του αιματοκρίτη. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν: α) Να δειχθεί αν η χορήγηση της καρνιτίνης σε νεφροπαθείς που υποβάλλονται σε χρόνια περιοδική αιμοκάθαρση (ΧΠΑ) θα μειώσει τις ανάγκες τους σε ΕΡΟ, προκειμένου να επιτευχθεί ο επιθυμητός αιματοκρίτης - στόχος (Ht=34-37%), και σε ποιο ποσοστό. β) Να αξιολογηθεί το κόστος από τον περιορισμό της χορηγούμενης ΕΡΟ. Υλικό και μέθοδος: Το δείγμα αποτέλεσαν 57 ασθενείς (32 άντρες και 25 γυναίκες) ηλικίας 18-79 ετών (μ.τ. 50 ± 16,9 έτη) με τελικού σταδίου χρόνια νεφρική ανεπάρκεια (ΧΝΑ), που υποβάλλονταν σε ΧΠΑ. Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για 12 συνολικά μήνες. Κατά το πρώτο εξάμηνο, οι ασθενείς ελάμβαναν μόνο ερυθροποιητίνη και υποβάλλονταν σε μηνιαίο πλήρη εργαστηριακό έλεγχο. Ακολούθως, στην αγωγή των ίδιων ασθενών, κατά το δεύτερο εξάμηνο, προστέθηκε 1g καρνιτίνης iv στο τέλος της συνεδρίας αιμοκάθαρσης. Επιπλέον του βασικού εργαστηριακού ελέγχου, προσδιορίστηκαν επίπεδα ενδογενούς ερυθροποιητίνης, καρνιτίνης και ωσμωτική αντίσταση ερυθρών στην αρχή, τη μέση και το τέλος αυτής της περιόδου. Αποτελέσματα: Καταδεικνύεται ότι η χορήγηση καρνιτίνης επιφέρει στους αιμοκαθαιρόμενους ασθενείς σημαντική μείωση της δόσης ερυθροποιητίνης που λαμβάνουν για την αντιμετώπιση της αναιμίας τους. Έτσι, ενώ η μέση εβδομαδιαία δόση της EPO πριν τη χορήγηση καρνιτίνης ήταν 7947,4 ± 4336 U/εβδ, στο τέλος του εξαμήνου μειώθηκε στις 6771,9 ± 4570,9 U/εβδ. (P = 0,012), που πρακτικά σημαίνει ότι παρατηρείται μια μείωση στις ανάγκες για ερυθροποιητίνη της τάξης του 14,8%. Η μέση τιμή του αιματοκρίτη στην αρχή της περιόδου ήταν 34,7 ± 4%, ενώ η τελική μέση τιμή του ήταν 34,6 ± 4,1% (Ρ = 0,77). Ωστόσο η χορήγηση καρνιτίνης δεν φαίνεται να επηρεάζει τα επίπεδα της ενδογενούς ΕΡΟ (Ρ = 0,34), ή την ωσμωτική αντίσταση των ερυθρών αιμοσφαιρίων (Ρ = 0,8). Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής δείχνουν ότι η χορήγηση καρνιτίνης σε αιμοκαθαιρόμενους ασθενείς: α) ελαττώνει τις ανάγκες τους για χορήγηση ερυθροποιητίνης κατά 14,8%, σταθεροποιώντας τα επίπεδα του αιματοκρίτη και β) μειώνεται το κόστος της συνεδρίας της αιμοκάθαρσης κατά 8,72 Euro την εβδομάδα ανά ασθενή.