Συντελεστές παραστάσεων παραδοσιακού χορού στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα: το παράδειγμα του Ν. Ημαθίας

Abstract

L’environnement de la danse folklorique constitue la société de la campagne, c.-à-d. une société qui est tout d’abord agricole et qui ne subit aucun changement important ni intense. Le mouvement folklorique a abouti au fondement des associations culturelles et à leur fonctionnement. Ce phénomène-ci, en combinaison avec les changements subits par la société grecque dans les années cinquante, a abouti au fait que la danse s’est arrachée de son environnement naturel et qu’elle s’est transférée aux salles des groupes de danse folklorique. Le moment suprême de ces groupes de danse constitue la participation à des représentations soit en Grèce qu’à l’étranger. Avec la présente enquête, on a révélé les facteurs qui contribuent à la formation et à la réalisation d‘une représentation de danse donnée par les associations culturelles de la Préfecture de Hemathia, ainsi que l’importance de ces facteurs. Le but de l’enquête consistait à examiner les éléments suivants: les possibilités financières et matérielles des groupes dans le cadre d’une représentation de danse, le rôle du professeur de danse dans l’organisation de la représentation, l’apprentissage fait par le danseur durant la phase de préparation d’une représentation de danse, le rôle des musiciens pendant la préparation et la réalisation de cette représentation et, finalement, le rôle des spectateurs dans la formation d‘une représentation de danse. Les participants à l’enquête, sont les suivants: 42 groupes de danse, 37 professeurs de danse, 627 danseurs de différentes divisions démonstratives, 22 musiciens et 1.500 spectateurs. Afin de remplir le but de l’enquête, on a rédigé un questionnaire particulier selon le facteur. Les données ont été réunies dans les salles mêmes des groupes de danse et des représentations, tout en présence de l’enquêteur. Les analyses statistiques appliquées, sont les suivantes: l’analyse descriptive avec les analogies exprimées en pourcentage et avec le Crosstabs, ayant pour but la révélation des différences entre les pourcentages attendus et les pourcentages réels qui résultaient de l’enquête, ainsi que l’importance de ces différences selon la valeur X2. De plus, on a appliqué la Reliability Analysis (Analyse de Fiabilité) dans certaines unités afin de contrôler la stabilité interne.

Το περιβάλλον του παραδοσιακού χορού είναι η κοινωνία της υπαίθρου, μια κοινωνία στη βάση της αγροτική και χωρίς μεγάλες και έντονες αλλαγές. Το κίνημα του φολκλορισμού είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία και λειτουργία των πολιτιστικών συλλόγων που μαζί με τις αλλαγές που υπέστη η ελληνική κοινωνία τη δεκαετία του 1950 είχαν ως αποτέλεσμα ο χορός να αποκοπεί από το φυσικό του περιβάλλον και να μεταφερθεί στις αίθουσες των χορευτικών συλλόγων. Το αποκορύφωμα της λειτουργίας των χορευτικών συλλόγων είναι η συμμετοχή τους σε παραστάσεις που δίνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Η παρούσα έρευνα πραγματοποιήθηκε για να διαπιστωθούν οι παράγοντες που συντελούν στη διαμόρφωση και στην πραγματοποίηση μιας χορευτικής παράστασης των πολιτιστικών συλλόγων του Νομού Ημαθίας καθώς και τη σημαντικότητα των παραγόντων αυτών. Σκοπός της έρευνας ήταν να παρουσιαστούν: οι οικονομικές και υλικοτεχνικές δυνατότητες των χορευτικών συλλόγων για την παραγωγή μιας χορευτικής παράστασης, το ρόλο του δασκάλου χορού στη διοργάνωση μιας χορευτικής παράστασης, την εκπαιδευτική διαδικασία που δέχεται ο χορευτής κατά το στάδιο προετοιμασίας μιας χορευτικής παράστασης, το ρόλο των μουσικών στην προετοιμασία και την πραγματοποίηση της παράστασης και τέλος τη το ρόλο των θεατών στη διαμόρφωση μιας χορευτικής παράστασης. Στην έρευνα συμμετείχαν: 42 χορευτικοί σύλλογοι, 37 δάσκαλοι χορού, 627 χορευτές τμημάτων επίδειξης, 22 μουσικοί και 1.500 θεατές. Για τις ανάγκες της έρευνας δημιουργήθηκε ξεχωριστό ερωτηματολόγιο για κάθε παράγοντα. Η συλλογή των δεδομένων έγινε, παρουσία του ερευνητή, στους χώρους των χορευτικών συλλόγων και των παραστάσεων. Οι στατιστικές αναλύσεις που έγιναν ήταν: η περιγραφική ανάλυση για την εξαγωγή ποσοστιαίων αναλογιών και το Crosstabs για τη διαπίστωση διαφορών στα αναμενόμενα ποσοστά και στα πραγματικά που προέκυπταν από την έρευνα και το βαθμό σημαντικότητάς τους από την τιμή του X2. Ακόμη χρησιμοποιήθηκε η Reliability Analysis σε κάποιες ενότητες για τον έλεγχο της εσωτερικής σταθερότητας. Από την έρευνα εξήχθησαν τα παρακάτω αποτελέσματα: Για την οργάνωση και παραγωγή μιας χορευτικής παράστασης υπάρχει συνεργασία μεταξύ της διοίκησης του χορευτικού συλλόγου, του δασκάλου χορού, των χορευτών και των μουσικών της παράστασης. Ο δάσκαλος χορού αναδεικνύεται στο κατεξοχήν πρόσωπο αναπαραγωγής και μετάδοσης του παραδοσιακού χορού, η εκπαιδευτική διαδικασία που δέχονται οι χορευτές κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας μιας παράστασης δεν είναι σύμφωνη με τα επιστημονικά δεδομένα και οι μουσικοί συμμετέχουν τόσο στην προετοιμασία όσο και στη διεξαγωγή μιας χορευτικής παράστασης. Τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των θεατών αποτελούν παράγοντες που επηρεάζουν τους λόγους προσέλευσης, της προσοχής που δείχνουν και της κριτικής που ασκούν.