Finance, income distribution and unemployment

Abstract

It is beyond any doubt that unemployment is the most crucial economic problem over the last decades; its persistently high levels and consistency with harmful side effects, i.e. income inequality and stagnation of economic activity, raise questions about the correctness of current policy suggestions. Nowadays the dominance of NAIRU framework as the most appropriate policy guidepost by means of inverse relation between inflation and growth levels, sets inflation targeting as a first priority and unemployment as a structural factor. In addition, the concentration on labour market institutions and policies is supposed to create a friendly environment for employment and price stability. However, the ad hoc equality between NAIRU and actual unemployment as well as with full employment and capacity utilization levels in conjunction with its assumed consistency with passive aggregate demand imposes constraints against the solution of unemployment and causes additional problems. Considering the inappropriateness of supply side approach in limiting unemployment, the current thesis is an action taken in order to confirm the significance of demand side in preventing economies from being pushed into a vicious circle of continuous recessions. Thus, by setting the magnitude of unemployment at the centre of analysis, this thesis has a fourfold aim: firstly, the presentation of the developments of theoretical macroeconomic foundations and economic thought that are closely related with unemployment until the currently dominant framework of NAIRU; secondly, to evaluate the use of this framework as an appropriate policy guidepost and the degree of its accuracy for making policy decisions. Third, it aims at setting the fundamental characteristics of post Keynesian-Kaleckian economics, so as to examine through a demand-led approach the relation of monetary factors (debt and interest rate) with unemployment (directly) and income distribution (indirectly) as well as the possible changes that may arise in the view of income taxation; and last but not least to develop a macroeconomic model and provide econometric evidences about the most of core economies of European Monetary Union. Bearing in mind the implications of both the theoretical model and the empirical analysis, it is ensured the agreement that mass unemployment stems from deficient demand levels and inequitable income distribution. As a consequence, the adoption of a policy agenda that would suggest the stimulation of investment alongside with expenditures (public and mainly private) is recommended so that real growth to be obtained. Further, the introduction of progressive income taxation, interest rate and income distribution policies seems to be reasonable for realising economic activity from external finance and refreshing it via new investment and consumption expenditures. In these conditions, unemployment would be limited while the presence of excess capacity and plenty of unused capital would not hold economic activity down by harmful inflationary pressures.

Κεντρικός στόχος της παρούσας διατριβής είναι η μελέτη του φαινόμενου της ανεργίας στις σύγχρονες καπιταλιστικές οικονομίες. Η μελέτη χωρίζεται σε δύο μέρη: στο πρώτο μέρος η μελέτη επιχειρεί να αναδείξει τους βασικούς περιορισμούς της κυρίαρχης οικονομικής θεωρίας και πολιτικής, η οποία προσεγγίζει το πρόβλημα της ανεργίας μέσω της ιδέας του NAIRU. Στο δεύτερο μέρος η μελέτη επιχειρεί να αναδείξει τα θετικά στοιχεία ενός εναλλακτικού θεωρητικού πλαισίου, καθώς και άξονες πολιτικής που θα μπορούσαν να μειώσουν με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα την ανεργία, τουλάχιστον στον οικονομικό χώρο της ΕΕ. Το θεωρητικό αυτό πλαίσιο στηρίζεται στη Μετά Κεϋνσιανή - Καλετσκιανή (Post Keynesian-Kaleckian) μακροοικονομική θεωρία και συνδέει τη συμπεριφορά της ζήτησης με νομισματικούς παράγοντες (χρέος και επιτόκιο) και τη σημασία αυτών στην ανεργία, μέσω της διανομής του εισοδήματος. Η βασική συνεισφορά της διατριβής είναι η ανάπτυξη ενός πρωτότυπου μακροοικονομικού μοντέλου τα οποίο διερευνά τις προαναφερόμενες σχέσεις και αλληλεπιδράσεις σε τρία επίπεδα αφαίρεσης. Πρώτον, στην περίπτωση όπου δεν υπάρχει κυβερνητική παρέμβαση. Δεύτερον, όταν υπάρχει κυβερνητική παρέμβαση με βασικά εργαλεία τη φορολογία εισοδήματος και τις δημόσιες δαπάνες. Τρίτον, όταν οι εργαζόμενοι λειτουργούν ως δανειστές της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Βασική συνεισφορά της διατριβής είναι επίσης η εμπειρική διερεύνηση των βασικών υποθέσεων του μακροοικονομικού υποδείγματος και η ανάδειξη μέτρων οικονομικής πολιτικής. Συνεισφορά επίσης της διατριβής είναι και η κριτική που επιχειρείται τόσο στα ‘τεχνικά’ ζητήματα ως προς τον τρόπο εκτίμησης και χρήσης του NAIRU και μέσω αυτού της ανεργίας, όσο και στις υποθέσεις που πλαισιώνουν το μέγεθος αυτό και θεωρούνται δεδομένες. Τα αποτελέσματα που προκύπτουν από τα θεωρητικά υποδείγματα και την εμπειρική ανάλυση που πραγματοποιείται, επιβεβαιώνουν τη δυνατότητα αύξησης της απασχόλησης χωρίς να προκύπτουν αρνητικές επιπτώσεις στον πληθωρισμό, λαμβάνοντας υπόψη την πλευρά της συνολικής ζήτησης. Συμπερασματικά, η παρούσα διατριβή κάνει ξεκάθαρη την ανάγκη για επαναπροσδιορισμό των οικονομικών προτεραιοτήτων τόσο καθεμιάς από τις εισοδηματικές τάξεις όσο και του συνόλου της οικονομίας σχετικά με τους στόχους που υιοθετούνται αλλά και τις αποφάσεις για επένδυση, αποταμίευση, χρηματοδότηση. Είναι αναγκαία η υιοθέτηση μιας εναλλακτικής πολιτικής που να στοχεύει αποκλειστικά στην σταθερότητα της ανάπτυξης. Εξάλλου, η υιοθέτηση νομισματικών και εισοδηματικών πολιτικών θα πρέπει να αφορά την επίτευξη μιας δικαιότερης διανομής εισοδήματος και τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος σταθερότητας τιμών, έτσι ώστε σε συνδυασμό με τις κατάλληλες πολιτικές προϋπολογισμού να επηρεάζεται όχι μόνο το επίπεδο αλλά και η διάρθρωση της απασχόλησης. Με άλλα λόγια, η ‘αναζωογόνηση’ της οικονομικής δραστηριότητας απαιτεί την πραγματοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών στις οικονομικές πολιτικές, ώστε να επιτραπεί η χρησιμοποίηση των υπαρχουσών οικονομικών πηγών