Μελέτη αποπτωτικών δεικτών και δεικτών πολλαπλασιασμού σε σχέση με την επιβίωση ασθενών με καρκίνο πνεύμονα

Abstract

Malignant neoplasms generally arise from a multistep process characterized by various genetic alterations. Molegular genetic studies have revealed mutations in a number of oncogenes and tumor suppressor genes in malignant neoplasms. It has been demonstrated that tumor growth and aggressiveness may be determined by the proliferative rate, as well as by the rate of cell death, or apoptosis. Apoptosis plays a key role in the development of malignant tumors. The protein products of the bcl-2 and p53 genes are the most relevant proteins in apoptosis and tumor development. Telomerase is a specialized ribonucleoprotein polymerase that function in the maintenance of telomeres and is considered to be necessary for the indefinite proliferation of human cancer cells. Progressive shortening of telomeres and activation of telomerase have been considered to be one of the key mechanisms in chromosome structural integrity, cellular immortalization and tumor progression. The aim of this study was to examine the expression of bcl-2, p53 and Telomerase immunohistochemically in tumor’s tissues from patients with lung cancer in order to assess their correlation with clinicopathological features and the overall survival of the patients. The tumor’s tissues were obtained from patients with lung cancer during their the diagnostic bronchoscopy. Immunostaining was performed in 75 tissue samples from patients in whom follow up was completed. There were 67( 89.3%) male and(10.7% ) female. Their age raged from 40 to 85 years old ( mean 64.05± 8.93 ). Most of the patients were smokers 69.3%, or former smokers (28%). Histological classification and grade were assessed by light microscopy according to WHO criteria. The most common histological type was squamous cell carcinoma (45,3%) followed by small cell carcinoma (28%). For the present study , immunohistochemically stained sections were judged positive for bcl-2 and p53 expression when >10% of the cancer cells showed cytoplasmic and nucleolar staining respectively. Telomerase activity was judged as moderate positive when 10-50% of the cancer cells were positive and strong positive when > 50% of the cells were positive. All slides were evaluated for immunostaining in a blinded fashion without any knowledge of the clinical outcome or other clinicopathological data. Positive p53 expression was found in 14( 66.6%) patients with SCLC and 37 ( 68.5%) with NSCLC. No correlation was found between p53 expression and histological type ( p=0.877). Positive expression for bcl-2 was found in 6 (28%) of the patients with SCLC and 19( 35%) of the patients with NSCLC. No correlation was also found between bcl-2 expression and histological type. Moderate expression of Telomerase was found in 7( 33.3%) of the patients with SCLC and 15(27.7%) of the patients with NSCLC. Strong expression of Telomerase was found in 8( 38%) and 20(37%) respectively. No correlation between Telomerase expression and histological type was found as well. A significant positive correlation was observed between tumor size (T ) and Telomerase activity (p=0.017), but in the case of bcl-2 or p53 expression no correlation was found p=0.230 and p=0.647 respectively.

Τα κακοήθη νεοπλάσματα συνήθως προέρχονται απο μια πολυσταδιακή διαδικασία η οποία χαρακτηρίζεται απο διάφορες γενετικές διαταραχές. Πολλές εργασίες μοριακής γενετικής έχουν ανιχνεύσει μεταλλάξεις σε πλήθος ογκογονιδίων και ογκοκατασταλτικών γονιδίων στα κακοήθη νεοπλάσματα. Εχει αποδειχθεί οτι η ανάπτυξη και η επιθετικότητα των όγκων επηρεάζονται τόσο απο τον ρυθμό πολλαπλασιασμού όσο και απο τον ρυθμό του κυτταρικού θανάτου η της απόπτωσης. Τα πρωτεϊνικά προϊόντα από τα γονίδια bcl-2 και p53 ειναι οι πιό σημαντικοί παράγοντες γιά την απόπτωση και την ανάπτυξη τών όγκων γενικότερα .Η τελομεράση είναι μια ειδική ριβονουκλεοπρωτείνη της οποίας η βασική λειτουργία ειναι η σταθερότητα των τελομερών και κατά συνέπεια ο συνεχής πολλαπλασιασμός τών καρκινικών κυττάρων. Η προοδευτική βράχυνση τών τελομερών και η ενεργοποιήση της τελομεράσης αποτελούν έναν απο τούς βασικότερους μηχανισμούς χρωμοσωμικής σταθερότητας καθιστώντας έτσι τά καρκινικά κύτταρα αθάνατα .Σκοπός της εργασίας αυτής ήταν η ανοσοιστοχημική μελέτη της έκφρασης του p53, του bcl2 και της τελομεράσης σε καρκινικούς ιστούς ασθενών με καρκίνο πνεύμονα και τη συσχέτιση της με τα κλινικά χαρακτηριστικά και τη συνολική επιβίωση των ασθενών. Τα δείγματα ελήφθησαν κατά την διενέργεια της διαγνωστικής βρογχοσκόπησης των ασθενών. Η ανοσοϊστοχημική μελέτη πραγματοποιήθηκε σε 75 καρκινικούς ιστούς από αντίστοιχους ασθενείς στους οποίους η παρακολούθηση ολοκληρώθηκε. Από τους 75 ασθενείς 67 ήταν άνδρες (89.3%) και 8 γυναίκες ( 10.7%). Η ηλικία των ασθενών κυμαίνεται μεταξύ 40 και 85 έτη ( μέση τιμή 64 ±8.93) Οι περισσότεροι ασθενείς ήταν καπνιστές (69.3%) η πρώην καπνιστές (28%). Η ιστολογική ταξινόμηση και η διαφοροποιήση έγινε με κοινό μικροσκόπιο με βάση τα κριτήρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.).Το πιό συχνό καρκίνωμα που στην εργασία αυτή ήταν το πλακώδες ( 45.3% ) ,ακολουθούμενο από το μικροκυτταρικό καρκίνωμα (28%). Κατά την ανοσοϊστοχημική μελέτη τα δείγματα εκτιμήθηκαν σαν θετικά για το bcl2 και p53 όταν >10% των καρκινικών κυττάρων παρουσίαζαν κυτταροπλασματική η πυρηνική χρώση αντίστοιχα. Η δραστηριότητα της τελομεράσης εκτιμήθηκε ως μέτρια θετική όταν το 10-50%των καρκινικών κυτταρων ήταν θετικά και έντονα θετική όταν > 50% των κυττάρων ήταν θετικά. Όλα τα δείγματα εκτιμήθηκαν ανοσοϊστοχημικά χωρίς να είναι γνωστά τα κλινικά χαρακτηριστικά των ασθενών και η κλινική τους πορεία. Θετική έκφραση για το p53 βρέθηκε σε 14 ασθενείς (66.6%) με μικροκυτταρικό καρκίνωμα και σε 37 ασθενείς με μη μικροκυτταρικό καρκίνωμα (68.5%). Δεν παρατηρήθηκε καμία συσχέτιση μεταξύ της έκφρασης του p53 και του ιστολογικού τύπου (p =0.877).Θετική έκφραση για το bcl2 βρέθηκε σε 6 ασθενείς με μικροκυτταρικό καρκίνο (28%) και σε 19 με μη μικροκυτταρικό καρκίνο (35%).Δεν βρέθηκε επίσης καμμία σχέση μεταξύ της έκφρασης του bcl2 και του ιστολογικού τύπου.