Διερεύνηση α) διαταραχών κυτταρικού κύκλου, της απόπτωσης β) του πρότυπου αγγειογένεσης γ) παρουσίας δομικών και αριθμητικών ανωμαλιών στο φυσιολογικό, υπερπλαστικό και καρκινωματώδες ενδομήτριο

Abstract

The aim of this study was the investigation of: a) disturbances of expression of the cell cycle proteins, apoptosis, b) prototype of angiogenesis c) presence of structural and numerical abnormalities in normal, hyperplastic and malignant endometrium. Materials and Methods: In the present work were studied, formalin fixed, paraffin-embedded tissue sections from 31 (21.1%) cases of normal endometrium (16 cases of secretory and 15 cases of proliferative), 36 (24.5%) cases of hyperplastic endometrium (19 simple and 16 complex hyperplasia) and 80 (54.4%) cases of endometrial cancer, for the immuneohistochemical expression of : 1) hormonal receptors ER and PR, 2) proteins of cell cycle and/or apoptosis (Ki67/MIB1, p53, Rb and bcl-2), 3) regulating proteins of angiogenesis (VEGF, VEGFR-1[kai] vegfr-2) and 4) the HER2/neu protein. Moreover, was studied HER2/neu gene amplification with the method of fluorescence in-situ hibridization (FISH). Finally, microvessel density (MVD), was evaluated after detection of immunohistochemical expression of the protein CD34. The results were connected with clinicopathological parameters. Results: During the multistep process of endometrial carcinogenesis was observed an important increase of the immunohistochemical expression of the proteins that were studied, from normal, to hyperplastic and carcinomatous endometrium, concretely: Ki67/MIB1 (p=0.003 and p=0.05 respectively), p53 (p=0.006 and p=0.002 respectively), VEGF (p=0.003 and p<0.0001 respectively), VEGFR-1 (p=0.05 and p<0.0001 respectively) and MVD (p<0.0001 και p<0.0001 respectively). The expression of bcl-2 protein was considerably higher in hyperplastic, concerning the normal and carcinomatous endometrium (p<0.0001 and p<0.0001 respectively). Was elected cross-correlation of expression of VEGF of epithelial cells with: the 1) MVD of normal, hyperplastic and carcinomatous endometrium (p<0.0001), 2) the 132 in endometrioid carcinomas and was higher in high comapared with low grade carcinomas, while the expression of p53, VEGF proteins and ΜVD was higher in low compared with high grade carcinomas (p<0.0001, p=0.008 and p=0.013, respectively). expression of VEGFR-1 receptor of normal, hyperplastic and carcinomatous endometrium (p<0.0001), the expression of VEGFR-2 receptor of carcinomatous endometrium (p=0.05), 4) the expression of proliferation index Ki67/MIB1 of hyperplastic and carcinomatous endometrium (p=0.01 and p=0.05 respectively) and 4) the expression of the protein p53 of carcinomatous endometrium (p=0.01). There was not observed immunohistochemical expression of HER2/neu protein or gene amplification. Loss of Rb expression was observed in a small number of endometrial carcinomas. The immunohistochemical expression of the proteins Ki67/MIB1, p53 and VEGF was higher in serous papillary compared to endometrioid carcinomas (p=0.002, p<0.0001 and p=0.06 respectively), Bcl-2 immunohistochemical expression was higher in endometrioid compared with serous papillary carcinomas (p=0.04). Immunohistochemical expression of ER and PR receptors was observed exclusively Conclusions: Our results suggest that in the pathogenesis of endometrial carcinomas important is the role of the proteins p53, bcl-2 and VEGF while on the contrary it does not appear important the role of proteins Rb and HER2/neu. The VEGF, that is produced by the epithelial cells of endometrium has probably double action 1) induce the stromal angiogenesis of normal, hyperplastic and carcinomatous endometrium (paracrine action) and 2) induce the cellular proliferation of epithelial cells of the hyperplastic and carcinomatous endometrium (autocrine action). The expression of VEGF of epithelial cells of endometrium it is probably regulated immediately by p53 gene.

Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση α) διαταραχών της έκφρασης πρωτεϊνών του κυτταρικού κύκλου ή/και της απόπτωσης β) του προτύπου αγγειογέννεσης και γ) της παρουσίας αριθμητικών ανωμαλιών του γονιδίου Her2/neu στο φυσιολογικό, υπερπλαστικό και καρκινωματώδες ενδομήτριο. 128 Υλικό και μέθοδοι: Στην παρούσα εργασία μελετήθηκαν 31 περιπτώσεις φυσιολογικού ενδομητρίου (16 εκκριτικού και 15 παραγωγικού), 36 περιπτώσεις υπερπλαστικού ενδομητρίου (19 απλής και 16 σύνθετης υπερπλασίας) και 80 περιπτώσεις καρκινωματώδους ενδομητρίου για την ανοσοϊστοχημική έκφραση: 1) των ορμονικών υποδοχέων ΕR και PR, 2) των πρωτεϊνών του κυτταρικού κύκλου ή/και της απόπτωσης (Ki67/MIB1, p53, Rb και Bcl-2), 3) των ρυθμιστικών πρωτεϊνών της αγγειογένεσης (VEGF, VEGFR-1και VEGFR-2) και 4) της πρωτεΐνης HER2/neu. Επιπλέον, μελετήθηκε πιθανή ενίσχυση του γονιδίου HER2/neu με την μέθοδο του φθορίζοντος in-situ υβριδισμού (FISH). Τέλος αξιολογήθηκε η μικροαγγειακή πυκνότητα (MVD) των ιστών μετά από ανίχνευση της ανοσοϊστοχημικής έκφρασης της πρωτεΐνης CD34. Tα αποτελέσματα συσχετίστηκαν με κλινικοπαθολογικές παραμέτρους. Αποτελέσματα: Κατά την πολυσταδιακή διαδικασία της καρκινογένεσης του ενδομητρίου παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση της ανοσοϊστοχημικής έκφρασης των πρωτεϊνών που μελετήθηκαν, από το φυσιολογικό στο υπερπλαστικό και καρκινωματώδες ενδομήτριο, συγκεκριμένα: Ki67/MIB1 (p=0.003 και p=0.05, αντίστοιχα), p53 (p=0.006 και p=0.002, αντίστοιχα), VEGF (p=0.003 και p<0.0001, αντίστοιχα), VEGFR-1 (p=0.05 και p<0.0001, αντίστοιχα) και της MVD (p<0.0001 και p<0.0001, αντίστοιχα). Η έκφραση της πρωτεΐνης Bcl-2 ήταν σημαντικά υψηλότερη στο υπερπλαστικό, σε σχέση με το φυσιολογικό και το καρκινωματώδες ενδομήτριο (p<0.0001 και p<0.0001, αντίστοιχα). Αναδείχτηκε συσχέτιση της έκφρασης του VEGF των επιθηλιακών κυττάρων με: 1) την MVD του φυσιολογικού, υπερπλαστικού και καρκινωματώδους ιστού (p<0.0001), 2) την έκφραση του υποδοχέα VEGFR-1 του φυσιολογικού, υπερπλαστικού και καρκινωματώδους ενδομητρίου (p<0.0001), 3) την έκφραση του υποδοχέα VEGFR-2 του 129 καρκινωματώδους ενδομητρίου (p=0.05), 4) τον δείκτη πολλαπλασιασμού Ki67/MIB1 του υπερπλαστικού και καρκινωματώδους ενδομητρίου (p=0.01 και p=0.05, αντίστοιχα) και 4) την έκφραση της πρωτεΐνης p53 του καρκινωματώδους ενδομητρίου (p=0.01). Δεν παρατηρήθηκε υπερέκφραση της πρωτεΐνης και ενίσχυση του γονιδίου HER2/neu. Απώλεια της πρωτεΐνης Rb ανευρέθηκε σε μικρό αριθμό καρκινωμάτων. Η έκφραση των πρωτεϊνών Ki67/MIB1, p53 και VEGF ήταν υψηλότερη στα ορώδη θηλώδη σε σχέση με τα ενδομητριοειδή καρκινώματα (p=0.002, p<0.0001 και p=0.06, αντίστοιχα), ενώ η έκφραση της Bcl-2 ήταν υψηλότερη στα ενδομητριοειδή σε σχέση με τα ορώδη θηλώδη καρκινώματα (p=0.04). Έκφραση των ER και PR ανιχνεύθηκε αποκλειστικά σε καρκινώματα ενδομητριοειδούς τύπου.