Γεωθερμία - βιώσιμη ανάπτυξη και τοπικές κοινωνίες

Abstract

Geothermal energy is a renewable source of energy, which constitutes a natural domestic wealth. The earth allocates enormous reserves of thermal energy, which, theoretically, could cover the total of the population’s energy needs and, practically, participating in the energy system with a remarkable percentage. However, the predominance of conventional sources of energy for a lot of years in the international energy planning, had as a consequence the delay in the exploitation of renewable sources of energy and particularly the geothermal energy. Geological conditions prevailing in Greece resulted in high heat flow and in the occurrence of a large number of geothermal fields, characterizing Greece as a country with favourable geothermal resources. Despite the remarkable geothermal wealth, the development of geothermal energy in our country is not satisfying in comparison to the development of other Renewable Energy Sources as well as in comparison with other countries. The main questions of Phd thesis are: 1. Which are the reasons that have created barriers in the development and have led to the limited exploitation of geothermal energy in Greece? 2. Is it possible the current situation to be inverted and how? The main axes of Phd thesis are: a)Categorisation of the environmental impacts intensity per type of environmental problem - contribution of available technology in the treatment of any environmental effect. b)Recording of Greek geothermal potential with the use of GIS. c)Investigation of puiblic opinion in Milos and Nisyros islands with regard to the subjects of geothermal development, due to the local communities oppositions in that areas. d)Evaluation and interpretation of the results of public survey with the implementation of two methods. e)Development of promotion strategies for the geothermal energy. The results of Phd thesis are: 1. The methodology of investigation of NIMBY syndrome in the exploitation of geothermal energy was configured. 2. For first time, the opinions of residents of Milos and Nisyros were committed and investigated with research of the public opinion,. More specific: · The critical parameters were appointed with regard to the subjects of geothermal development in these areas. · The sovereign problems that cause the reactions were evaluated. · The role of informing in the configuration of common opinion in NIMBY syndrome was realised. 3. Configured a Road Chart for the promotion of geothermal energy in Greece, which it is based in three pylons (State, Society, Environment), proposing policies and strategies in critical sectors, in order to reverse the current situation.

Η γεωθερμική ενέργεια είναι μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, όπου αποτελεί φυσικό εγχώριο πλούτο. Η Γη διαθέτει τεράστια αποθέματα θερμικής ενέργειας, τα οποία θα μπορούσαν να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες του πληθυσμού & να συμμετάσχουν στο ενεργειακό σύστημα με ένα αξιόλογο ποσοστό. Ωστόσο, η επικράτηση των συμβατικών πηγών ενέργειας στο διεθνή ενεργειακό σχεδιασμό για πολλά χρόνια, είχε ως συνέπεια την υστέρηση στην αξιοποίηση των ΑΠΕ & ιδιαίτερα της γεωθερμίας. Η χώρα μας είναι ιδιαίτερα ευνοημένη όσον αφορά τη γεωθερμική ενέργεια, καθώς, όπως έχει αποδείξει η βασική έρευνα που πραγματοποιείται τα τελευταία 30 περίπου χρόνια, διαθέτει ένα σημαντικό αριθμό γεωθερμικών πεδίων & πλήθος γεωθερμικά ελπιδοφόρων περιοχών. Η εκμετάλλευση της θα μπορούσε να αποδώσει σημαντικά οφέλη, οικονομικά, κοινωνικά & περιβαλλοντικά. Όμως, η αξιοποίηση των γεωθερμικών ρευστών στην Ελλάδα είναι αρκετά περιορισμένη, καθώς οι προσπάθειες του παρελθόντος δεν απέφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Τα βασικά ερωτήματα της διατριβής είναι: 1. Ποιοι λόγοι έχουν δημιουργήσει φραγμούς στην ανάπτυξη & έχουν οδηγήσει στην περιορισμένη αξιοποίηση της γεωθερμίας στη Ελλάδα; 2. Μπορεί να αναστραφεί η σημερινή κατάσταση και πως; Οι κύριοι άξονες της διατριβή είναι: α)Κατηγοριοποίηση της έντασης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ανά τύπο περιβαλλοντικού προβλήματος - διαθέσιμη τεχνολογία αντιμετώπισής τους. β)Καταγραφή Ελληνικού γεωθερμικού δυναμικού με χρήση GIS. γ)Διερεύνηση της άποψης της κοινής γνώμης στα νησιά Μήλος & Νίσυρος σχετικά με τα θέματα ανάπτυξης της γεωθερμίας, περιοχές με αρνητικό πλαίσιο συναίνεσης των τοπικών κοινωνιών. δ)Αξιολόγηση & ερμηνεία των αποτελεσμάτων της έρευνας εφαρμόζοντας δύο μεθόδους. ε)Ανάπτυξη στρατηγικών προώθησης της γεωθερμίας. Τα αποτελέσματα της διατριβής είναι: 1.Διαμορφώθηκε μεθοδολογία διερεύνησης του φαινομένου ΝΙΜΒΥ στην εκμετάλλευση της γεωθερμίας. 2.Καταγράφηκαν & διερευνήθηκαν με έρευνα κοινής γνώμης, για πρώτη φορά, οι απόψεις των κατοίκων της Μήλου & Νισύρου. Πιο συγκεκριμένα: · Αναδείχθηκαν οι κρίσιμες παράμετροι σχετικά με τα θέματα ανάπτυξης της γεωθερμίας στις περιοχές αυτές. · Αξιολογήθηκαν τα κυρίαρχα προβλήματα που προκαλούν τις αντιδράσεις. · Διαπιστώθηκε ο ρόλος της ενημέρωσης στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης στο φαινόμενο ΝΙΜΒΥ. 3.Διαμορφώθηκε Οδικός Χάρτης για την προώθηση της γεωθερμίας στην Ελλάδα, όπου στηρίζεται σε τρεις πυλώνες (Πολιτεία, Κοινωνία, Περιβάλλον), προτείνοντας σειρά μέτρων & στρατηγικών σε κρίσιμους τομείς, ώστε να αντιστραφεί η σημερινή κατάσταση.