Η οργάνωση και η διοίκηση της αστυνομίας: πολιτικοιδεολογικά χαρακτηριστικά της ελληνικής αστυνομίας (1984-2000)

Abstract

Η Αστυνομία αποτελεί ένα μηχανισμό και μια μορφή οργάνωσης η οποία παρουσιάζεται παράλληλα με τη γέννηση του Σύγχρονου Κράτους. Ιστορικά, η γέννηση της ως θεσμού κοινωνικού ελέγχου και επιβολής εξουσίας συνδέεται με την ανάγκη της κρατικής εξουσίας να εξασφαλίζει την πειθαρχία των πολιτών σε συγκεκριμένους κανόνες που η ίδια διαμορφώνει και με τους οποίους, από τη μία ρυθμίζει την κοινωνική συμβίωση με συγκεκριμένο τρόπο και από την άλλη, διατηρεί και αναπαράγει το διαμορφωμένο κυρίαρχο σύστημα εξουσίας. Η ιστορική εξέλιξη της νομιμοποιητικής βάσης της κρατικής εξουσίας μέσα από την ανάπτυξη κρατικών θεσμών ανάδειξής της με δημοκρατικές διαδικασίες επηρέασε και το θεσμό της αστυνομίας, προσδίδοντάς του δημοκρατική νομιμοποίηση. Η Αστυνομία αποτελεί και ένα οργανωτικό φαινόμενο, το οποίο δεν έχει μελετηθεί αρκετά μολονότι η γέννηση, η ύπαρξη και η λειτουργία της επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό τη δημόσια και ιδιωτική ζωή. Ως κρατικός θεσμός δημιουργεί την επιστημονική ανάγκη για την τεκμηρίωση των δομών και των πλαισίων δράσης της. Η Ελληνική Αστυνομία, από τυπική άποψη, είναι αρμόδια να εξασφαλίζει στον ελληνικό λαό, μέσα στα πλαίσια του συντάγματος και των νόμων, τα αγαθά της έννομης τάξης και Ασφάλειας. Έχοντας όμως υπόψη ότι αποτελεί ένα θεσμό που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις σχέσεις κράτους και κοινωνίας, η σημασία του είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη δημοκρατία, τη δομή του κράτους και την κοινωνική συμβίωση των πολιτών. Επιπλέον η μελέτη του συγκεκριμένου θεσμού και ο προσδιορισμός των οργανωτικών, κοινωνικοπολιτικών και ιδεολογικών του χαρακτηριστικών, μπορεί να προσφέρει ένα εργαλείο κατανόησης των κοινωνικών, ιδεολογικών και πολιτικών σχέσεων μεταξύ κοινωνίας και κράτους δημιουργώντας ένα πεδίο πρόσφορο στην εξαγωγή και τη γενίκευση χρήσιμων συμπερασμάτων στην κοινωνιολογική και πολιτική έρευνα της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Αφορά δε ιδιαίτερα στα ζητήματα του ελέγχου, της επίβλεψης και της υπακοής των πολιτών στο κυρίαρχο σύστημα εξουσίας. […]