Ο ρόλος και οι μηχανισμοί ρύθμισης αυξητικών παραγόντων, μεμβρανικών και εκκρινόμενων τάξης ΙΙ μορίων ιστοσυμβατότητας στην επιβίωση του ημιαλλογενετικού εμβρυϊκού μοσχεύματος κατά την διάρκεια της κύησης: [υπό] Ανθούλας Ρανέλλα

Abstract

The genomic constitution of a conceptus is equally represented by the paternal and maternal counterpart. This genomic sharing includes histocompatibility antigens which during pregnancy should be recognized by the maternal organism. It is thus logical to presume that the immune system of the mother should recognize and attack the allo-MHC portion of the conceptus which should be rejected the same way paternal graft do. However, such rejection does not occur under physiological conditions. Maternal tolerance towards the semi-allogenic fetal .graft. is a scientific enigma that is known as the .Paradox of Pregnancy.. Many theories were proposed to explain this enigma. It is now generally accepted that a successful pregnancy depends not only on soluble factors circulating in the maternal serum, such as hormones, growth factors and cytokines, but also on the cellular interactions and secretion of soluble factors, occurring at a local level during the direct contact of maternal and fetal cells in the placenta. In the present study we firstly examined the serum levels of ten cytokines during the 1st, 2nd, and 3rd trimesters of pregnancy, before pregnancy and labour and compared the values of physiological first trimester of pregnancy with cases of recurrent abortion. For a long time pregnancy has been considered to be a .ΤΗ2 phenomenon.. According to this consideration, as expected, the TH1 cytokines did not seem to present any significant fluctuation in the different stages of pregnancy, while some of the TH2 cytokines gradually increased during pregnancy. Variation in the cytokine concentration appeared in the serum from women who aborted during their first trimester, as compared to the actual values of women in their first trimester of continuing pregnancy, suggesting that the maintenance of a balance between the production and secretion of cytokines in maternal serum is essential for a successful pregnancy. In the context of our previous studies concerning the induction of embryotoxic factors during pregnancy, we detected in the serum of pregnant mice and women, soluble class II activity. The level of ABSTRACT 16 soluble MHC class II antigens were increased in the serum of women after abortion. The absence of membrane class II molecules from trophoblasts is one of the crucial mechanisms that protect the embryo from typical maternal response. Despite the absence of class II antigens from the surface of trophoblasts we have identified intracellular pools of classical (HLA-DR or H-2A, in human and mice respectively) class II proteins. These intracellular pools were secreted after treatment of the cells with IFN-γ for 6 hours, indicating that IFN-γ could mobilize intracellular pools of class II MHC antigens and induce their secretion. We also detected in murine and human trophoblasts the presence of non classical MHC (HLA-DM or H-2M and HLA-DO or H-2O) antigens, as well as Invariant chain (Ii) molecules. These data in addition with the ability of trophoblast cells to express membrane class II antigens after long time induction by IFN-γ, indicate that class II antigen expression in trophoblasts is under the regulatory control of IFN-γ and that these cells can easily became antigen presenting cells and initiate the fetal rejection process.

Σε µια εγκυµοσύνη το κύηµα φέρει αντιγόνα ιστοσυµβατότητας µητρικής και πατρικής προέλευσης. Το ανοσολογικό σύστηµα της µητέρας όµως, ενώ απορρίπτει κάθε άλλο πατρικής προέλευσης µόσχευµα, προστατεύει το αλλογενετικό της έµβρυο. Η αποφυγή όχι µόνο της απόρριψης, αλλά και µιας γενικευµένης ανοσολογικής επίθεσης ενάντια στο ηµι-αλλοµόσχευµα, θεωρείται ένα επιστηµονικό αίνιγµα που περιγράφεται ως το Παράδοξο της Κύησης. Πολλές θεωρίες διατυπώθηκαν µε σκοπό να εξηγηθεί και να περιγραφεί η «επιβίωση» του εµβρύου για εννέα µήνες στον µητρικό οργανισµό. Σηµαντικό ρόλο στην φυσιολογική έκβαση µιας εγκυµοσύνης παίζουν τόσο οι διαλυτοί παράγοντες, όπως ορµόνες, αυξητικοί παράγοντες και κυτοκίνες που κυκλοφορούν στον ορό της µητέρας, όσο και οι αλλαγές, οι κυτταρικές αλληλεπιδράσεις και η έκκριση διαλυτών παραγόντων που λαµβάνουν χώρα, σε τοπικό πλέον επίπεδο, λόγω επαφής µητρικών και εµβρυϊκών κυττάρων, στην περιοχή του πλακούντα. Στην παρούσα διατριβή αρχικά θελήσαµε να καταγράψουµε τις τιµές των κυτοκινών (που σύµφωνα µε τη βιβλιογραφία εµπλέκονται περισσότερο στην ρύθµιση της εγκυµοσύνης) στη διάρκεια µιας φυσιολογικής εγκυµοσύνης (1ο, 2ο και 3ο τρίµηνο κύησης) κατά την λοχεία, αλλά και σε περιπτώσεις αποβολών που συνέβησαν στο 1ο τρίµηνο της κύησης. Όπως αναµενόταν, µια και η εγκυµοσύνη χαρακτηρίζεται ως ένα .ΤΗ2 φαινόµενο., οι συγκεντρώσεις των TH1 κυτοκινών δεν εµφανίζουν µεγάλες διακυµάνσεις σε µια φυσιολογική εγκυµοσύνη, ενώ κάποιες από τις ΤΗ2 κυτοκίνες αυξάνουν σταδιακά. Στις περιπτώσεις όµως των αποβολών παρουσιάζονται σηµαντικές αυξοµειώσεις στις συγκεντρώσεις των περισσοτέρων κυτοκινών, υποδεικνύοντας ότι η διατήρηση των ισορροπιών στην παραγωγή και κυκλοφορία των κυτοκινών στον ορό της εγκύου, αποτελεί σηµαντικό παράγοντα για την φυσιολογική έκβαση µιας κύησης. Στα πλαίσια της µελέτης των εµβρυοτοξικών παραγόντων που κυκλοφορούν στον ορό της µητέρας κατά την εγκυµοσύνη, ανιχνεύσαµε, σε ορό εγκύων ποντικιών και γυναικών, εκκρινόµενα τάξης ΙΙ αντιγόνα ιστοσυµβατότητας. Τα αντιγόνα αυτά συναντώνται σε αυξηµένα επίπεδα ΠΕΡΙΛΗΨΗ 13 σε ορό γυναικών που έχουν αποβάλει σε σχέση µε τα αντίστοιχα επίπεδα του φυσιολογικού ορού εγκύων γυναικών. Η έλλειψη έκφρασης των κλασσικών τάξης Ι και ΙΙ αντιγόνων του Μ.Σ.Ι στην επιφάνεια των τροφοβλαστών αποτελεί προφανώς έναν σηµαντικό παράγοντα για την προστασία του εµβρύου, µια και ως γνωστό η ανοσολογική απόκριση ενάντια σε έναν αλλογενετικό ιστό είναι αποτέλεσµα της αναγνώρισης των «ξένων» αντιγόνων του Μ.Σ.Ι. στον ιστό αυτό. Παρά το ότι τα παραπάνω κύτταρα δεν εκφράζουν µεµβρανικά τάξης ΙΙ αντιγόνα, ανιχνεύσαµε σε αυτά ενδοκυτταρικά κλασσικά (HLA-DR ή H-2A στον άνθρωπο ή στο ποντίκι αντίστοιχα) τάξης ΙΙ αντιγόνα. Τα ενδοκυτταρικά αυτά αποθέµατα ελευθερώνονται στα υπερκείµενα των καλλιεργειών µετά από επίδραση της IFN-γ για έξι µόλις ώρες, δηλώνοντας ότι η IFN-γ επάγει την έκκριση των τάξης ΙΙ µορίων από τροφοβλάστες. Εκτός από τα κλασσικά τάξης ΙΙ µόρια του Μ.Σ.Ι σε ποντικίσιους και ανθρώπινους τροφοβλάστες, ανιχνεύθηκαν και τα µη κλασσικά (HLA-DM ή H-2M και HLA-DO ή H-2O) τάξης ΙΙ αντιγόνα καθώς και µόρια της µεταβλητής αλυσίδας (Ii). Το γεγονός αυτό σε συνδυασµό µε την ικανότητα των τροφοβλαστών να εκφράζουν µεµβρανικά τάξης ΙΙ αντιγόνα µετά από επαγωγή (π.χ µε IFN-γ) συγκαταλέγει τα εν λόγω κύτταρα στους εν δυνάµει αντιγονοπαρουσιαστές, πυροδοτώντας έτσι τη διαδικασία αποβολής του εµβρύου.