Η κλασσική προσέγγιση στην κριτική εκτίμηση των δομών της ηλεκτροακουστικής μουσικής

Abstract

In the absence of a concrete code for the critical appraisal of the structures of electroacoustic music, classical approaches were undertaken to construct coherent musical discourses which would eventually increase perception of musical expression. The aim of the present work is to propose and demonstrate a method for the critical appraisal of the structures of electroacoustic music. Electroacoustic pieces of music were randomly selected to be analysed, in order to locate rhetoric elements and practices in them, as well as how these practices apply to electroacoustic form and musical expression. Several pieces were found to include rhetoric structure or philosophical approaches in composition based on rhetoric, while other pieces were proven to follow different modes of utterances. In order to create a concrete mode of utterance, emphasising musical expression, rhetoric methods were used and applied in composing electroacoustic pieces of music, which incorporate either philosophical approaches, or rhetoric structure, or both. The degree of musical expression and musical memory accomplished depends on subjective perception and understanding of the musical outcome. The methods for the critical appraisal of the structures of electroacoustic music will involve: a) the random selection of several electroacoustic pieces of music, whose rhetorical structure will be critically assessed, b) careful listening of these pieces for perception and appreciation of any rhetoric or other form of structures present in the compositions, c) representation of the compositional structures in diagrams for better appreciation and understanding of the musical discourses of the compositions, d) further discussion on the effects that rhetoric structure, where evident, has on the musical expression of the compositions. Rhetorical methods were adopted for composing and manipulating sounds with a purpose to increase the musical expression through a cognitive perception and understanding of the coherent musical structures that were produced in my compositions. Rhetoric was used for a critical appraisal of musical compositions which could prove the fact that several composers already apply rhetoric subconsciously to several pieces of electroacoustic music. This by itself is a rhetoric tactic of persuading and proving a subject to an audience. The use of rhetoric to appraise electroacoustic music contributed towards better perception and understanding of the musical structure and idea of the compositions, but also helped me remember the overall procedure of structuring and development of each piece of electroacoustic music that I have analysed. Rhetoric is a successful medium for achieving memory and recollection of ideas and information. Consequently, its application in electroacoustic music could be critical, in achieving clarity of perception and understanding of musical information.

Λόγω της έλλειψης ενός συγκεκριμένου κώδικα κριτικής εκτίμησης των δομών της ηλεκτροακουστικής μουσικής, επιστρατεύθηκαν κλασικές μέθοδοι για την δόμηση συμπαγών μουσικών διαλόγων, οι οποίες τελικά μπορούν να αυξήσουν την αντίληψη της μουσικής έκφρασης. Ο σκοπός της παρούσας έρευνας εντοπίζεται στο να διερευνήσει μέσω φιλοσοφικών ιδεών και πρακτικών την ανάπτυξη μιας μεθόδου μορφολογικής εκτίμησης της ηλεκτροακουστικής μουσικής. Για το σκοπό αυτό επιλέχθηκαν έργα ηλεκτροακουστικής μουσικής από το 1948 έως και σήμερα και από συνθέτες από όλο τον κόσμο για να αναλυθούν, και τελικά να εντοπισθούν σε αυτά πιθανά στοιχεία, ή πρακτικές, ρητορικής, όπως επίσης και ο τρόπος που αυτές οι πρακτικές εφαρμόζονται στην ηλεκτροακουστική δομή και συντελούν στην μουσική έκφραση. Πολλά κομμάτια βρέθηκαν να συμπεριλαμβάνουν ρητορική δομή, ή συνθετικές προσεγγίσεις, που βασίζονται στη φιλοσοφία της ρητορικής, ενώ άλλα κομμάτια αποδείχτηκε να ακολουθούν τελείως διαφορετικούς τρόπους έκφρασης. Ρητορικές μέθοδοι χρησιμοποιήθηκαν και εφαρμόσθηκαν στην σύνθεση ηλεκτροακουστικής μουσικής με σκοπό τη δημιουργία ενός συγκεκριμένου τρόπου διάρθρωσης δίνοντας έμφαση στην μουσική έκφραση. Τα κομμάτια που συντέθηκαν ενσωματώνουν και επεξεργάζονται φιλοσοφικές προσεγγίσεις ή ρητορικές δομές, ή και τα δύο. Ο βαθμός της μουσικής έκφρασης και μουσικής μνήμης που επιτεύχθηκε εξαρτάται από υποκειμενικούς παράγοντες αντίληψης και κατανόησης του μουσικού αποτελέσματος. Οι μέθοδοι για την κριτική εκτίμηση των δομών της ηλεκτροακουστικής μουσικής περιλαμβάνουν: α) την επιλογή ηλεκτροακουστικής μουσικής της οποίας η ρητορική δομή θα μελετηθεί, β) την προσεκτική ακρόαση και ανάλυση όλων των ηλεκτροακουστικών έργων, ώστε να γίνουν αντιληπτές και κατανοητές όποιες ρητορικές ή άλλες δομές υπάρχουν, γ) την αναπαράσταση της μακροδομής κάθε σύνθεσης σε διαγράμματα για καλύτερη εκτίμηση και κατανόηση του μουσικού διαλόγου των συνθέσεων, δ) περαιτέρω σχολιασμός των επιπτώσεων της ρητορικής δομής, όπου εντοπίζεται, στην μουσική έκφραση των συνθέσεων. Η ρητορική χρησιμοποιήθηκε ως μέσο για την κριτική εκτίμηση των ηλεκτροακουστικών έργων πολλών συνθετών και απέδειξε ότι πολλοί συνθέτες ήδη χρησιμοποιούν και εφαρμόζουν υποσυνείδητα στις συνθέσεις τους τις ρητορικές μεθόδους. Η χρήση της ρητορική για να εκτιμήσουμε την ηλεκτροακουστική μουσική συνέβαλλε στην καλύτερη αντίληψη και κατανόηση της μουσικής δομής του κάθε ηλεκτροακουστικού έργου, αλλά και της ιδέας ή του συναισθήματος που μεταφέρει. Επίσης βοήθησε στο να απομνημονευθεί σε μεγάλο βαθμό η συνολική διαδικασία δόμησης και ανάπτυξης κάθε μιας από τις ηλεκτροακουστικές συνθέσεις που αναλύθηκαν. Η ρητορική αποτελεί ένα επιτυχές μέσο για την μνήμη ιδεών και πληροφοριών. Κατά συνέπεια η εφαρμογή της στο ηλεκτροακουστικό μέσο θα μπορούσε να είναι καίρια, στην επίτευξη της ευκρίνειας της αντίληψης και της κατανόησης της μουσικής πληροφορίας.