Το εσωτερικό μέτωπο του Κυπριακού: η επίδραση του Κυπριακού ζητήματος στην πολιτική ζωή και την κοινή γνώμη της Ελλάδας (1950-1961)

Abstract

In the context of historical research, it is now widely accepted that foreign and domestic policy do not exist in isolation, but are inextricably linked. In the case of Greece during the post-war period, the most significant foreign policy issue that successive governments had to address — and which took on immense domestic dimensions — was the Cyprus issue. The struggle of the Cypriots to free themselves from British colonial rule and to unite with Greece deeply moved both public opinion and the political sphere in Greece. This led to intense mobilization on the part of various institutions, such as the Church, the University of Athens, and a range of organizations and associations, which aimed to promote national claims and exerted pressure on the Greek government of the time in that direction. Moreover, the Cyprus issue was elevated to a central topic of domestic politics, profoundly influencing it through its impact on party conflict and the rise or fall of various political forces. The aim of this research is to examine these internal dimensions of the Cyprus issue — that is, its influence on both the political landscape and public opinion in Greece during the period from 1950 to 1961.

Στα πλαίσια της ιστορικής έρευνας, είναι πλέον ευρέως αποδεκτό το γεγονός πως η εξωτερική και η εσωτερική πολιτική δεν υφίστανται σε στεγανά, αλλά συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους. Στην περίπτωση της Ελλάδας, κατά τη μεταπολεμική περίοδο, το κυριότερο ζήτημα εξωτερικής πολιτικής που κλήθηκαν να διαχειριστούν οι εκάστοτε υπεύθυνες κυβερνήσεις και το οποίο έλαβε τεράστιες εσωτερικές διαστάσεις ήταν το Κυπριακό ζήτημα. Ο αγώνας των Κυπρίων για απαλλαγή από τη βρετανική αποικιακή κυριαρχία και Ένωση με την Ελλάδα συγκίνησε βαθύτατα τόσο την κοινή γνώμη όσο και τον πολιτικό κόσμο της τελευταίας, και οδήγησε σε έντονη κινητοποίηση εκ μέρους ποικίλλων φορέων, όπως η Εκκλησία, το Πανεπιστήμιο Αθηνών και διάφορες οργανώσεις και σωματεία, που είχαν ως σκοπό την προώθηση των εθνικών διεκδικήσεων και, προς αυτή την κατεύθυνση, ασκούσαν πίεση προς την εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση. Επιπλέον, το Κυπριακό ανάχθηκε σε βασικό θέμα της εσωτερικής πολιτικής, την οποία επηρέασε βαθύτατα, μέσω της επιρροής που άσκησε στην κομματική αντιπαράθεση και στην άνοδο ή πτώση διαφόρων πολιτικών δυνάμεων. Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι η εξέταση αυτών των εσωτερικών διαστάσεων του Κυπριακού, δηλαδή της επίδρασής του τόσο στην πολιτική κατάσταση, όσο και στην κοινή γνώμη της Ελλάδας, κατά την περίοδο 1950-1961.