Σχεδιασμός και αξιολόγηση εκπαιδευτικού υλικού για τη φύση των φυσικών επιστημών: η περίπτωση των διαδραστικών ηλεκτρονικών βιβλίων

Abstract

This thesis attempts to highlight the nature of science through the design and evaluation of interactive e-books for science. After searching for design principles of interactive e-books, three interactive e-books were developed. This was followed by a series of webinars with undergraduate students and then with postgraduate students from the Pedagogical Department of Primary Education, School of Pedagogy, Aristotle University of Thessaloniki. Students interacted with the original interactive e-books about the nature of science that had already been developed, learned about interactive e-book creation tools, and then prepared and developed their own interactive e-books about the nature of science. During the webinars they completed relevant questionnaires about their perceptions and prior knowledge about interactive e-books, their evaluation of the interactive e-books they interacted with, and their experience of the process of developing their own interactive e-books concerning the nature of science. In addition, they were interviewed to elaborate on their views about the use of interactive e-books in science teaching and learning and the process of developing interactive e-books. Original interactive e-books, undergraduate and graduate level interactive e-books were analyzed with the GNOSIS research model and interactive e-book analysis research model developed in the context of this thesis. The analysis of data resulting from the above interventions brings forward encouraging information concerning the use of interactive e-books about the nature of science by pre-service o/andr in-service teachers. It is shown that interactive e-books can be a tool in the hands of teachers, children and parents that highlights the nature of science in a pleasant way and connects science with the modern digital era.

Στην παρούσα διατριβή επιχειρείται η ανάδειξη της φύσης των φυσικών επιστημών μέσα από τον σχεδιασμό και την αξιολόγηση διαδραστικών ηλεκτρονικών βιβλίων για τις φυσικές επιστήμες. Αρχικά, αναζητήθηκαν σχεδιαστικές αρχές για τον σχεδιασμό διαδραστικών ηλεκτρονικών βιβλίων κι, έπειτα, αναπτύχθηκαν τρία διαδραστικά ηλεκτρονικά βιβλία. Ακολούθησε μια σειρά από διαδικτυακά εργαστήρια με προπτυχιακούς φοιτητές και προπτυχιακές φοιτήτριες και, στη συνέχεια, με μεταπτυχιακούς φοιτητές και μεταπτυχιακές φοιτήτριες, του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης, της Παιδαγωγικής Σχολής, του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αλληλεπίδρασαν με τα αρχικά διαδραστικά ηλεκτρονικά βιβλία για τη φύση των φυσικών επιστημών που είχαν ήδη αναπτυχθεί, γνώρισαν εργαλεία δημιουργίας διαδραστικών ηλεκτρονικών βιβλίων και στη συνέχεια προετοίμασαν και ανέπτυξαν τα δικά τους. Κατά τη διάρκεια των διαδικτυακών εργαστηρίων συμπλήρωσαν σχετικά ερωτηματολόγια για τις αντιλήψεις και τις πρότερες γνώσεις τους για τα διαδραστικά ηλεκτρονικά βιβλία, την αξιολόγηση των διαδραστικών ηλεκτρονικών βιβλίων που αλληλεπίδρασαν και την εμπειρία τους από τη διαδικασία της δημιουργίας των δικών τους διαδραστικών ηλεκτρονικών βιβλίων για τη φύση των φυσικών επιστημών. Επιπλέον, συμμετείχαν σε συνεντεύξεις για την ανάπτυξη των απόψεών τους γενικότερα για την αξιοποίηση διαδραστικών ηλεκτρονικών βιβλίων στη διδασκαλία και μάθηση των φυσικών επιστημών και τη διαδικασία δημιουργίας διαδραστικών ηλεκτρονικών βιβλίων. Τα αρχικά διαδραστικά ηλεκτρονικά βιβλία, τα διαδραστικά ηλεκτρονικά βιβλία προπτυχιακού και μεταπτυχιακού επιπέδου αναλύθηκαν με το ερευνητικό μοντέλο GNOSIS και ερευνητικό μοντέλο ανάλυσης διαδραστικών ηλεκτρονικών βιβλίων που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της παρούσας διατριβής. Η ανάλυση των δεδομένων που προέκυψαν από τις παραπάνω εφαρμογές δίνει ενθαρρυντικές πληροφορίες σχετικά με την αξιοποίηση διαδραστικών ηλεκτρονικών βιβλίων για τη φύση των φυσικών επιστημών, από μελλοντικούς ή/και εν ενεργεία εκπαιδευτικούς. Τα διαδραστικά ηλεκτρονικά βιβλία αναδεικνύονται ως ένα πολύτιμο εργαλείο για εκπαιδευτικούς, παιδιά και γονείς που περιλαμβάνουν στοιχεία της φύσης των φυσικών επιστημών με έναν ευχάριστο τρόπο, ενώ ταυτόχρονα συνδέουν τις φυσικές επιστήμες με την σύγχρονη ψηφιακή εποχή.