Παράγοντες που επηρεάζουν την επαγγελματική ικανοποίηση των οικονομολόγων ή /και λογιστών στην Ελλάδα και πως συμβάλλουν στην επαγγελματική/εργασιακή τους εξουθένωση

Abstract

Following the economic crisis and the memoranda in Greece, and subsequently the health crisis of the COVID-19 pandemic, as well as the implementation of digital reform, many significant laws were passed in the Hellenic Parliament. This resulted in the signing and implementation of dozens of ministerial decisions and hundreds of implementing circulars. A large part of the implementation of the memoranda laws, almost the entire implementation of the pandemic laws, and the implementation of digital governance were and are still being carried out by economists/accountants, adding a tremendous workload and burdening them physically and psychologically. The complex and demanding legislation and its implementation, as well as the handling of hundreds of obligations by economists/accountants, affect their job satisfaction and lead them either to lower levels of job commitment or to higher rates of burnout. Even though there are numerous references to job satisfaction in global literature in sectors such as education, health, and security forces, there are few studies regarding job satisfaction among economists/accountants, that try to interpret its structural elements and unique characteristics. In this study, we examine the relationship between job satisfaction of economists/accountants and trends in job commitment, professional burnout, and emotional intelligence, as well as the influence of their structural elements on gender and working hours. To achieve this goal, an analysis and objectification through Item Response Theory (IRT) were conducted on 206 responses from economists/accountants from various economic sectors in Greece. For the measurement and evaluation of job satisfaction, the short form of the Minnesota Satisfaction Questionnaire (MSQsf) (Weiss et al., 1967) was used, while for the measurement of burnout, the Maslach Burnout Inventory (MBI) (Maslach & Jackson, 1981; Maslach & Jackson, 1986) and more specifically, the version for human services, the Maslach Burnout Inventory Human Services Survey (MBI-HSS) (Maslach, Jackson & Leiter, 1996), was employed. Work Engagement was measured using the Utrecht Work Engagement Scale (UWES17) (Schaufeli et al., 2002; Schaufeli & Bakker, 2004b), and for Emotional Intelligence, the Trait Emotional Intelligence Questionnaire (TEIque-SF) (Petrides, 2009) was utilized. As evidenced in this study, even though the general job satisfaction of economists/accountants is close to the average population, they report being dissatisfied with their work, with men feeling more satisfied than women. Age and social class significantly impact their job satisfaction. Additionally, job satisfaction appears to significantly influence both employee engagement and burnout. The burnout of economists/accountants is around the average, corresponding to the average burnout in the population, with women showing more cynicism and emotional exhaustion than their male counterparts. Age and social class also impact overall job satisfaction, while work engagement appears to moderate the sense of burnout. Regarding work engagement, economists/accountants report moderate engagement in their work, which seems to be influenced by age, social class, and working hours, but not by gender. Finally, it is observed that emotional intelligence is at the average level for the sector. Gender appears to affect the emotionality of economists/accountants, while age affects overall emotional intelligence and self-control in both younger and older individuals. Employees in the traditional lower-middle class - middle class report low levels of emotional intelligence while working hours do not affect the degree of emotional intelligence of economists/accountants at all.

Μετά την οικονομική κρίση και τα μνημόνια στην Ελλάδα, αλλά και στη συνέχεια με την υγειονομική κρίση της πανδημίας του Covid-19, καθώς και με την εφαρμογή της ψηφιακής μεταρρύθμισης, ψηφίσθηκαν στην Βουλή των Ελλήνων πολλοί και σημαντικοί νόμοι. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την υπογραφή και εφαρμογή δεκάδων υπουργικών αποφάσεων και εκατοντάδων εφαρμοστικών εγκυκλίων. Ένα μεγάλο μέρος από την εφαρμογή των νόμων των μνημονίων, η σχεδόν εξ ολοκλήρου εφαρμογή των νόμων κατά της πανδημίας, καθώς και η εφαρμογή της ψηφιακής διακυβέρνησης, πραγματοποιήθηκε και πραγματοποιείται ακόμα, από τους οικονομολόγους/λογιστές, προσθέτοντας τους ένα τεράστιο όγκο εργασίας και επιβαρύνοντάς τους τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Η πολύπλοκη και απαιτητική νομοθεσία και η εφαρμογή της καθώς και η διεκπεραίωση εκατοντάδων υποχρεώσεων από τους οικονομολόγους/λογιστές, επηρεάζει την ικανοποίηση που νοιώθουν από την εργασία τους και τους οδηγεί είτε σε χαμηλότερα επίπεδα δέσμευσης από την εργασία τους είτε σε υψηλότερα ποσοστά εξουθένωσης. Παρά το γεγονός ότι στην παγκόσμια βιβλιογραφία υπάρχουν πάρα πολλές αναφορές για την επαγγελματική ικανοποίηση, σε κλάδους όπως η εκπαίδευση, η υγεία και τα σώματα ασφαλείας, υπάρχουν λίγες έρευνες αναφορικά με την επαγγελματική ικανοποίηση στους οικονομολόγους/λογιστές, οι οποίες προσπαθούν να ερμηνεύσουν τα δομικά στοιχεία της και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Στην εργασία αυτή μελετάμε την σχέση που έχει η επαγγελματική ικανοποίηση των οικονομολόγων/λογιστών και τις τάσεις για εργασιακή δέσμευση, επαγγελματική εξουθένωση και συναισθηματική νοημοσύνη καθώς και την επίδραση των δομικών τους στοιχείων στο φύλο και τις ώρες εργασίας. Για την πραγματοποίηση αυτού του σκοπού, έγινε ανάλυση και αντικειμενικοποίηση μέσω της θεωρίας απόκρισης στοιχείων (Item Response Theory), σε 206 απαντήσεις οικονομολόγων/λογιστών από διάφορους οικονομικούς κλάδους, στην Ελλάδα. Για την μέτρηση και αξιολόγηση της επαγγελματικής ικανοποίησης χρησιμοποιήθηκε η σύντομη φόρμα του ερωτηματολογίου εργασιακής ικανοποίησης της Μινεσότα (MSQsf), (Weiss et al., 1967) ενώ για την μέτρηση της εξουθένωσης το εργαλείο Maslach Burnout Inventory (MBI) (Maslach & Jackson, 1981; Maslach & Jackson, 1986) και πιο συγκεκριμένα η εκδοχή για κοινωνικές υπηρεσίες, Maslach Burnout Inventory Human Services Survey-MBI-HSS (Maslach, Jackson & Leiter, 1996). Η μέτρηση της Εργασιακής Δέσμευσης έγινε με την Κλίμακα Εργασιακής Δέσμευσης της Ουτρέχτης (UWES17), (Schaufeli et al., 2002; Schaufeli & Bakker, 2004b) και για την Συναισθηματική νοημοσύνη χρησιμοποιήθηκε το εργαλείο Trait Emotional Intelligence Questionnaires (TEIque-SF) (Petrides, 2009). Όπως προκύπτει από την παρούσα εργασία, παρά το γεγονός ότι η γενική ικανοποίηση από την εργασία των οικονομολόγων/λογιστών, βρίσκεται κοντά στον μέσο όρο του πληθυσμού, αυτοί δηλώνουν δυσαρεστημένοι από την εργασία τους, με τους άνδρες να αισθάνονται περισσότερο ικανοποιημένοι από τις γυναίκες, ενώ η ηλικία και οι κοινωνικές τάξεις έχουν σημαντική επίδραση στην επαγγελματική τους ικανοποίηση. Επίσης, η επαγγελματική ικανοποίηση φαίνεται να επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό, τόσο την δέσμευση όσο και την εξουθένωση των εργαζομένων. Η επαγγελματική εξουθένωση των οικονομολόγων/λογιστών βρίσκεται γύρω από τον μέσο όρο, που αντιστοιχεί στη μέση εξουθένωση στον πληθυσμό, ενώ οι γυναίκες δείχνουν περισσότερο κυνικές και συναισθηματικά εξαντλημένες από τους άνδρες συναδέλφους τους. Επίσης, η ηλικία και οι κοινωνικές τάξεις επηρεάζουν την συνολική επαγγελματική ικανοποίηση ενώ φαίνεται ότι η επαγγελματική δέσμευση μετριάζει την αίσθηση της επαγγελματικής εξουθένωσης. Όσον αφορά την εργασιακή δέσμευση οι οικονομολόγοι/λογιστές δηλώνουν μέτρια δέσμευση στην εργασία τους που φαίνεται να επηρεάζεται από την ηλικία, τις κοινωνικές τάξεις και τις ώρες εργασίας, αλλά όχι από το φύλο. Τέλος, παρατηρούμε ότι η συναισθηματική νοημοσύνη βρίσκεται στο μέσο όρο του κλάδου. Το φύλο φαίνεται να επηρεάζει την συναισθηματικότητα των οικονομολόγων/λογιστών, ενώ η ηλικία σε νεαρούς και πιο ηλικιωμένους είναι παράγοντας που επιδρά τόσο στην συνολική συναισθηματική νοημοσύνη όσο και στον αυτοέλεγχο. Οι εργαζόμενοι που ανήκουν στην παραδοσιακή μικροαστική τάξη/μεσαία αστική τάξη είναι αυτοί που καταγράφουν χαμηλά ποσοστά συναισθηματικής νοημοσύνης, ενώ οι ώρες εργασίας δεν επηρεάζουν καθόλου τον βαθμό συναισθηματικής νοημοσύνης των οικονομολόγων/λογιστών.