Οθωμανοί ιστοριογράφοι και Ελληνική Επανάσταση

Abstract

The thesis presents the Greek Revolution as an event that also concerns the Ottomans and is a part of Ottoman history. It contributed to the evolution of the Empire and its adaptation to modernity. It aspires to fill the gap in the existing literature by studying the set of sources transcribed into the modern Turkish alphabet produced by Ottoman authors during most of the 19th century (up to 1884) and relating to the Greek Revolution. It deals with secondary sources, the narratives of the specific authors, - official chroniclers (Shanizade Effendi, Esad Effendi, Cevdet Pasha and Lutfi Effendi) and other historians (Vahit Pasha, Bahir Effendi, Mehmet Mansour Effendi and Melek Bey) and memoirists (Yusuf Effendi, Kamboudli Vasfi Effendi). The course of the Ottoman historiography during the 19th century is examined through the specific texts and some steps of progress are identified, but not radical intersections. The long tradition continues in many ways despite all the individual sections. It examines - beyond what they wrote - and how we read their works today. It focuses mainly on the narrative of the official chroniclers, without overlooking the works of other writers of the period. The official chroniclers present a narrative intended to prove that the rebels have revolted against their rightful ruler and the war is a conflict between Christians and Muslims and the rebels must be dealt with according to the holy law of Islam. The sultan with few exceptions is presented as a devout Muslim, a powerful ruler, beneficent to all his subjects. While they perceive the sultan's loss of legitimacy among his non-Muslim subjects, they inadvertently withhold it from their readers. Their targets, their readership and the language they use are explored. It is examined in the description of the events what they record and what they omit. Criticisms of the official chronographs or supplementary works were written throughout the 19th century by a variety of authors with different aims. They all are members of Ottoman scholarship of the period with important functions other than writing history. The causes of the Revolution according to the authors are presented in a more detailed presentation than the existing literature. The knowledge about the impending Revolution, the warning signs before its start, the role of Halet Effendi, Philhellenism, the attitude towards the European powers and the role of Ali Pasha in relation to the time of writing of each work and the personality of the author are examined. As a whole they agree on the role of the clergy, Τhe russian incitement and european support of the revolutionaries, while they disagree on the role of Ali Pasha. Sanizade Effendi and Lutfi Effendi are presented as underestimated and largely ignored chronologists who contributed significantly. An attempt has also been made to study the evolution of some important terms and the introduction of modern ideas and their use. The novelties introduced through European influence are recorded and the use of the terms fatherland / vatan, devlet / state, freedom / serbetiyet and hürriyet, the influence of Ibn Khaldun's thought on the writers' thinking and the instrumentalization of religion to achieve the Sultan’s goals are analysed. Their view and knowledge of the democratic state and how this was expressed regarding the democratic processes in the revolted country are recorded. The Revolution of 1821 is treated as a very important event by the authors despite the use of various terms to describe it "İhtilâl - 'isyân – fitne - fetret-tuğyân / stand, uprising, revolution" and this differentiation from other usual uprisings is expressed by various ways, such as using the adjective "big" or by devoting a large amount of space to their narrative and recording its causes. To suffocate her, all means are used, from brutal violence, to attraction - soothing / istimâlet. An attempt is made to link istimâlet with the later theory of Ottomanism. An attempt was also made to study the pre-history of Turkish nationalism through the study of the terms millet, Rûm and Yunan, Albanian and Turk and they were also linked to actions of the Ottoman government, both within the Revolution and later, in order to give their real meaning and the effects of government decisions can be seen. The basic idea follows Hroch's classification and using a "final" language we could say that we are in a phase of ethnogenesis, but we have not yet reached the phase of mass national movement. The long prehistory of the phenomenon and the steps taken before the official appearance of Turkish nationalism are recorded through the specific texts. Through the theory of the 'Other', the actions of the Ottoman government are interpreted with an emphasis on the recruitment and expulsion of non-Turkish but Muslim populations from the capital. The evolution of the Ottoman language and the study of the history of the Turks that contributed to the development of the language of nationalism are also examined.

Η διατριβή παρουσιάζει την Ελληνική Επανάσταση ως ένα γεγονός που αφορά και τους Οθωμανούς και αποτελεί τμήμα της οθωμανικής ιστορίας. Συνετέλεσε στην εξέλιξη της Αυτοκρατορίας και στην προσαρμογή της στη νεωτερικότητα. Φιλοδοξεί να καλύψει το κενό στην υπάρχουσα βιβλιογραφία μελετώντας το σύνολο των μεταγραμμένων στο σύγχρονο τουρκικό αλφάβητο πηγών που παρήχθησαν από Οθωμανούς συγγραφείς κατά το μεγαλύτερο μέρος του 19ου αιώνα (μέχρι το 1884) και αφορούν την Ελληνική Επανάσταση. Ασχολείται με δευτερεύουσες πηγές, τις αφηγήσεις των συγκεκριμένων συγγραφέων, - επίσημων χρονογράφων (Σανίζαντέ εφέντης, Εσάντ εφέντης, Τζεβντέτ πασάς και Λουτφή εφέντης) και άλλων ιστορικών (Βαχίτ πασάς, Μπαχίρ εφέντης, Μεχμέτ Μανσούρ εφέντης και Μελέκ μπέης) και απομνηματογράφων (Γιουσούφ εφέντης, Καμπουντλή Βασφή εφέντης). Εξετάζεται η πορεία της οθωμανικής ιστοριογραφίας κατά τον 19ο αιώνα μέσα από τα συγκεκριμένα κείμενα και διαπιστώνονται κάποια βήματα προόδου, αλλά όχι ριζικές τομές. Η μακρά παράδοση συνεχίζεται με πολλούς τρόπους παρ’ όλες τις επιμέρους τομές.Εξετάζει - πέρα από το τι έγραψαν αυτοί - και το πώς διαβάζουμε σήμερα εμείς τα έργα τους. Εστιάζει την προσοχή κυρίως στην αφήγηση των επίσημων χρονογράφων, χωρίς να παραβλέπει τα έργα των άλλων συγγραφέων της περιόδου. Οι επίσημοι χρονογράφοι παρουσιάζουν μια αφήγηση που σκοπό έχει να αποδείξει ότι οι επαναστάτες έχουν εξεγερθεί κατά του νόμιμου ηγεμόνα τους και ο πόλεμος είναι σύγκρουση χριστιανών και μουσουλμάνων και οι επαναστάτες πρέπει να αντιμετωπιστούν όπως ορίζει ο ιερός νόμος του Ισλάμ. Ο σουλτάνος με ελάχιστες εξαιρέσεις παρουσιάζεται ως πιστός μουσουλμάνος, ηγεμόνας ισχυρός και ευεργετικός προς το σύνολο των υπηκόων του. Ενώ αντιλαμβάνονται την απώλεια νομιμοποίησης του σουλτάνου στους μη μουσουλμάνους υπηκόους του, μέσω παράλειψης την αποσιωπούν από τους αναγνώστες τους. Διερευνώνται οι στοχεύσεις τους, το αναγνωστικό κοινό τους και η γλώσσα που χρησιμοποιούν. Εξετάζεται στην περιγραφή των γεγονότων τι καταγράφουν και τι παραλείπουν. Επικρίσεις κατά των επίσημων χρονογράφων ή συμπληρωματικά έργα γράφονται καθ’ όλο τον 19ο αιώνα από ποικίλους συγγραφείς με διαφορετική στόχευση από τον καθένα. Άπαντες αποτελούν μέλη της οθωμανικής λογιοσύνης της περιόδου με σημαντικές λειτουργίες εκτός της συγγραφής της ιστορίας. Παρουσιάζονται τα αίτια της Επανάστασης κατά τους συγγραφείς με λεπτομερέστερη παρουσίαση από την υπάρχουσα βιβλιογραφία. Εξετάζονται η γνώση για το επικείμενο της Επανάστασης, τα προειδοποιητικά σημεία πριν την έναρξή της, ο ρόλος του Χαλέτ εφέντη, ο φιλελληνισμός, η στάση έναντι των ευρωπαϊκών δυνάμεων και ο ρόλος του Αλή πασά σε συσχέτιση με τον χρόνο συγγραφής του κάθε έργου και την προσωπικότητα του συγγραφέα. Στο σύνολό τους συμφωνούν στον ρόλο του κλήρου, στη ρωσική υποκίνηση και την ευρωπαϊκή υποστήριξη των επαναστατών, ενώ διαφωνούν στον ρόλο του Αλή πασά. Ο Σανίζαντέ εφέντης και ο Λουτφή εφέντης παρουσιάζονται ως υποτιμημένοι και αγνοημένοι εν πολλοίς χρονογράφοι που εισέφεραν σημαντικά.Έγινε επίσης προσπάθεια μελέτης της εξέλιξης μερικών σημαντικών όρων και της εισαγωγής νεωτερικών ιδεών και της χρήσης τους. Καταγράφονται οι εισαχθέντες νεωτερισμοί μέσω της ευρωπαϊκής επιρροής και αναλύεται η χρήση των όρων πατρίδα / vatan, devlet / κράτος, ελευθερία / serbestiyet και hürriyet, η επιρροή της σκέψης του Ιμπν Χαλντούν στη σκέψη των συγγραφέων και η εργαλειοποίηση της θρησκείας για την επίτευξη των στόχων του σουλτάνου. Καταγράφεται η άποψή και η γνώση τους για το δημοκρατικό πολίτευμα και πώς εκφράστηκε αυτή σχετικά με τις δημοκρατικές διαδικασίες στην επαναστατημένη χώρα. Η Επανάσταση του 1821 αντιμετωπίζεται ως ένα πολύ σημαντικό γεγονός από τους συγγραφείς παρόλη την χρήση ποικίλων όρων για την περιγραφή της «İhtilâl - ‘isyân – fitne - fetret- tuğyân / στάση, εξέγερση, επανάσταση» και αυτή η διαφοροποίηση από άλλες συνήθεις εξεγέρσεις εκφράζεται με διάφορους τρόπους, όπως χρήση επιθέτου «μεγάλος» ή με την αφιέρωση μεγάλης έκτασης στην αφήγησή τους και στην καταγραφή των αιτίων της. Για την κατάπνιξή της χρησιμοποιούνται όλα τα μέσα, από την ωμή βία, έως την Προσέλκυση - καταπράϋνση / istimâlet. Γίνεται προσπάθεια διασύνδεσης της istimâlet με τη μετέπειτα θεωρία του οθωμανισμού.Επίσης έγινε προσπάθεια να μελετηθεί η προϊστορία του τουρκικού εθνικισμού μέσω της μελέτης των όρων μιλλέτ, Rûm και Yunan, Αλβανός και Τούρκος και αυτοί συνδέθηκαν και με ενέργειες της οθωμανικής κυβέρνησης, τόσο εντός της Επανάστασης, όσο και μετέπειτα, ώστε να τους δοθεί το πραγματικό νόημα και να φανούν οι επιπτώσεις των κυβερνητικών αποφάσεων. Η βασική ιδέα ακολουθεί την κατάταξη του Hroch και χρησιμοποιώντας μια «νομοτελειακή» γλώσσα θα μπορούσαμε να πούμε ότι βρισκόμαστε σε μια φάση εθνογένεσης, αλλά ακόμα δεν έχουμε φτάσει στη φάση του μαζικού εθνικού κινήματος. Καταγράφεται η μακρά προϊστορία του φαινομένου και τα βήματα που έγιναν πριν την επίσημη εμφάνιση του τουρκικού εθνικισμού μέσω των συγκεκριμένων κειμένων. Μέσω της θεωρίας του ‘Άλλου’ ερμηνεύονται οι ενέργειες της οθωμανικής κυβέρνησης με τονισμό στην επιστράτευση και τον εξοβελισμό μη τουρκικών αλλά μουσουλμανικών πληθυσμών από την πρωτεύουσα. Εξετάζεται επίσης η εξέλιξη της οθωμανικής γλώσσας και η μελέτη της ιστορίας των Τούρκων που συνέβαλαν στην εξέλιξη της γλώσσας του εθνικισμού.