‘Successful and feminine athlete’ and ‘natural-born fighter’: a discursive exploration of female judoka’s identities in Greece and Finland

Abstract

Despite feminist concerns about the asymmetrical distribution of power in martial arts and combat sports (MACS), sport psychology research has overlooked issues of inequality and socio-cultural difference, as well as their effects on athletes’ experiences and identity negotiation. The present doctoral dissertation explores the intersection of gender, culture, and identity in judo through the lens of cultural praxis and feminist poststructuralist frameworks. The aim was to explore in what ways the cultural context shapes the experiences and identities of female judoka (judo athletes). Two specific objectives were set: to trace the discourses (systems of knowledge) through which female judoka articulate and make sense of their experiences, and to develop a theoretically informed analytical understanding of how they construct their identities through the negotiation of sociocultural beliefs and gender stereotypes. An ethnographic approach was employed, and data were gathered during fieldwork in Greece and Finland. In conjunction with participant-observation, semi-structured interviews with 10 female judoka ages 17-40 were conducted in Greece, and nine semi-structured interviews with female judoka ages 20-49 were conducted in Finland. A discursive analytic procedure revealed several discourses as relevant to the ways that female judoka make sense of themselves and their experiences, namely, a female biological inferiority discourse, discourses of ideal femininity, a patriarchal discourse of gender roles, a discourse of gender equality, and discourses of athletic performance and elite and mass sport. In this dissertation, I discuss the different and similar ways in which Greek and Finnish athletes are subjected to these discourses. In relation to the subject positions offered to them within these discourses, female judoka strategically construct multiple (and often conflicting) identities, each serving different purposes. I de-construct the "successful and feminine athlete" and the "natural-born fighter" to show how the repetition of certain identities assists in the reproduction of gender hierarchies and inequalities. I conclude that there is a need for discursive interventions to move toward genderequity in MACS.

Παρά τις φεμινιστικές ανησυχίες για την ασύμμετρη κατανομή της εξουσίας σε πολεμικές τέχνες και μαχητικά αθλήματα, η έρευνα στον τομέα της αθλητικής ψυχολογίας έχει παραβλέψει ζητήματα ανισότητας και κοινωνιο-πολιτισμικής διαφοράς, καθώς και τις επιπτώσεις τους στις εμπειρίες των αθλητριών και στον τρόπο που διαπραγματεύονται τις ταυτότητες τους. Η παρούσα διδακτορική διατριβή διερευνά θέματα φύλου, κουλτούρας και ταυτότητας στο τζούντο μέσα από το πρίσμα του cultural praxis και φεμινιστικών μεταδομιστικών πλαισίων. Στόχος ήταν να διερευνηθεί με ποιους τρόπους το πολιτισμικό πλαίσιο διαμορφώνει τις εμπειρίες και τις ταυτότητες των γυναικών τζουντόκα (αθλήτριες τζούντο). Τέθηκαν δύο συγκεκριμένοι στόχοι: να ανιχνευθούν οι λόγοι (συστήματα γνώσης) μέσω των οποίων οι γυναίκες τζουντόκα αρθρώνουν και νοηματοδοτούν τις εμπειρίες τους, και να αναπτυχθεί μια θεωρητικά τεκμηριωμένη αναλυτική κατανόηση του πώς κατασκευάζουν τις ταυτότητές τους μέσω της διαπραγμάτευσης κοινωνιο-πολιτισμικών πεποιθήσεων και στερεοτύπων φύλου. Χρησιμοποιήθηκε μια εθνογραφική προσέγγιση και τα δεδομένα συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια έρευνας πεδίου στην Ελλάδα και τη Φινλανδία. Σε συνδυασμό με συμμετεχική-παρατήρηση, ημιδομημένες συνεντεύξεις με 10 γυναίκες τζουντόκα ηλικίας 17-40 ετών πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα και εννέα ημιδομημένες συνεντεύξεις μεγυναίκες τζουντόκα ηλικίας 20-49 ετών διεξήχθησαν στη Φινλανδία. Η λογοαναλυτική διαδικασία που ακολουθήθηκε αποκάλυψε αρκετούς λόγους σχετικούς με τους τρόπους με τους οποίους οι γυναίκες τζουντόκα αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους και τις εμπειρίες τους, και συγκεκριμένα, έναν λόγος γυναικείας βιολογικής κατωτερότητας, λόγους ιδανικής θηλυκότητας, έναν πατριαρχικό λόγος για τους ρόλους των φύλων, έναν λόγο για την ισότητα των φύλων και λόγους αθλητικής απόδοσης και ελίτ και μαζικού αθλητισμού. Σε αυτή τη διατριβή, συζητώ τους διαφορετικούς και παρόμοιους τρόπους με τους οποίους οι Ελληνίδες και οι Φινλανδέζες αθλήτριες υπόκεινται σε αυτούς του λόγους. Σε σχέση με τις θέσεις υποκειμένου που τους προσφέρονται, οι γυναίκες τζουντόκα κατασκευάζουν στρατηγικά πολλαπλές (και συχνά αντικρουόμενες) ταυτότητες, που η καθεμία εξυπηρετεί διαφορετικούς σκοπούς. Αποδομώ την "πετυχημένη και θηλυκή αθλήτρια" και την "φυσικά γεννημένη μαχήτρια" για να δείξω πώς η επιτέλεση ορισμένων ταυτοτήτων συμβάλλουν στην αναπαραγωγή έμφυλων ιεραρχιών και ανισοτήτων. Καταλήγω στο συμπέρασμα ότι υπάρχει ανάγκη για παρεμβάσεις λόγου για να προχωρήσουμε προς την ισοτιμία των φύλων στις πολεμικές τέχνες και τα μαχητικά αθλήματα.