Η ελληνική εκπαίδευση και η πολιτιστική διπλωματία στην σκιά του ψυχρού πολέμου: ιδεολογία και πολιτικές

Abstract

The 1970’s are important for modern Greek history, because the foundations of the most stable political system in the country were laid then. The dictatorship fell in 1974 followed by the Metapolitefsi, which resolved major civic and social problems dated even before the Greek Revolution of the 1821, like the Greek Language Question and the regime question. Culture and the concept of Hellenism concerned people especially in the face of the country’s accession to the EEC and the growing globalization. The youth played an important role in shaping both the cultural context and the political agenda with issues that concerned them. An important parameter was the Greek Orthodox Church, which in the context of its actions repeated the mission after centuries, something that also helped to promote the country abroad. The traditional social structures were questioned and the individual, social and political rights became slowly widespread either as practices or as demands for reforms. Undoubtedly, this period offered a lot to the democratization, the cultural development, and the further political, financial, and cultural integration of the country to the west with black spots, the dictatorship, and the Turkish invasion of Cyprus. In any case, the study of the facts offers interpretive tools for the way in which the country moved politically the following decades. The purpose of this dissertation is to shade light on the cultural and public diplomacy policies during the dictatorship and the Metapolitefsi era.

Η δεκαετία του 1970 είναι ιδιαίτερα σημαντική για την σύγχρονη ελληνική ιστορία, καθώς τότε διαμορφώθηκαν οι βάσεις για την οικοδόμηση του πλέον σταθερού πολιτεύματος στην χώρα. Την πτώση της δικτατορίας το 1974 διαδέχτηκε η περίοδος της Μεταπολίτευσης, η οποία έδωσε οριστικές λύσεις σε προβλήματα που ταλάνιζαν τους Έλληνες ακόμη και πριν από την Επανάσταση του 1821 , όπως ήταν το γλωσσικό ζήτημα αλλά και το πολιτειακό που απασχολούσε ήδη από την επαναστατική περίοδο. Ο πολιτισμός και η έννοια του ελληνισμού απασχόλησαν ιδιαίτερα την πολιτική και την κοινωνία, ειδικά μπροστά στην ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ και της ολοένα και αυξανόμενης παγκοσμιοποίησης. Η νεολαία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση τόσο του πολιτιστικού πλαισίου όσο και στην πολιτική ατζέντα με θέματα που τους απασχολούσαν. Σημαντική παράμετρος ήταν η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία, η οποία στο πλαίσιο των δράσεών της επανέλαβε μετά από αιώνες την ιεραποστολή, κάτι που βοήθησε και στην προβολή της χώρας στο εξωτερικό. Η αμφισβήτηση των παραδοσιακών δομών της κοινωνίας, τα ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα ξεκινούν να εδραιώνονται είτε ως πρακτικές είτε ως αιτήματα για μεταρρυθμίσεις την δεκαετία του 1970. Ύστερα από την μακροχρόνια καταπίεση που υπέστη ο ελληνικός λαός, μια πνοή ελευθερίας με στοιχεία υπερβολής διακατέχει τον πληθυσμό. Αναμφισβήτητα η περίοδος αυτή προσέφερε πολλά στον εκδημοκρατισμό, την πολιτιστική άνθιση και την εμβάθυνση της θέσης της χώρας στην δύση, πολιτικά, οικονομικά και πολιτιστικά, με μελανά σημεία την δικτατορία και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Σε κάθε περίπτωση η μελέτη των γεγονότων προσφέρει ερμηνευτικά εργαλεία για τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώθηκε η χώρα και η πολιτική της τις επόμενες δεκαετίες. Η παρούσα εργασία στοχεύει στην ανάδειξη των πολιτικών σε επίπεδο πολιτιστικής και δημόσιας διπλωματίας την περίοδο της δικτατορίας και της Μεταπολίτευσης.