Η πτώχευση του κράτους ως νομικό ζήτημα

Abstract

This PhD thesis deals with the legal dimensions of state insolvency with a focus on the rescue mechanisms of the Eurozone as well as the restructuring of the Greek public debt due to the PSI. The first chapter presents some introductory remarks regarding the applicable rules of international law, such as the principle of state immunity, the application of the pari passu clause in the restructuring of public debt, the Paris Club and the London Club, the collective action clauses of sovereign bonds, the most important legal disputes between investment funds and over-indebted states due to the due to the public debt restructurings they carried out, and some proposals about the establishment of an international framework regarding sovereign default. The second chapter presents the “rescue mechanisms” established in the Eurozone and their compatibility with EU law. The third chapter presents the fiscal discipline rules of the Eurozone, with an emphasis on the Treaty on Stability, Coordination and Governance in the Economic and Monetary Union. The fourth chapter presents the case law of the Court of Justice of the European Union, the General Court of the European Union and the Federal Constitutional Court of Germany on the rescue mechanisms and the fiscal discipline of the Eurozone, with an emphasis on Pringle, Gauweiler and Weiss cases. The fifth chapter presents the fiscal support provided to Greece from EFSM, EFSF and ESM, as well as the restructuring of the Greek public debt due to the PSI, while an extended reference is made to the collective actions clauses established under the Greek Law 4050/2012 and the trigger of the credit default swaps linked with the Greek Sovereign bonds due to the PSI. The sixth chapter presents the case law of the Court of Justice of the European Union, the General Court of the European Union and the European Court of Human Rights regarding the PSI and the bail-in of uninsured depositors of the two largest commercial banks of Cyprus. Finally, in the seventh chapter it is examined whether the privatization of state property is a modern form of sovereign bankruptcy.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή πραγματεύεται τις νομικές διαστάσεις της κρατικής αφερεγγυότητας με επίκεντρο τους μηχανισμούς διάσωσης της Ευρωζώνης καθώς και την αναδιάρθρωση του ελληνικού δημοσίου χρέους δυνάμει του PSI. Στο πρώτο κεφάλαιο παρατίθενται ορισμένες εισαγωγικές παρατηρήσεις αναφορικά με τους εφαρμοζόμενους κανόνες του διεθνούς δικαίου, όπως είναι η αρχή της ετεροδικίας των κρατών, την εφαρμογή της ρήτρας pari passu στην αναδιάρθρωση δημοσίου χρέους, τη Λέσχη των Παρισίων, τη Λέσχη του Λονδίνου, τις ρήτρες συλλογικής δράσης των κρατικών ομολόγων, τις σημαντικότερες αντιδικίες μεταξύ επενδυτικών κεφαλαίων και υπερχρεωμένων κρατών που αντιμετώπισαν πιστωτικά γεγονότα και τις προτάσεις για τη θέσπιση ενός διεθνούς κανονιστικού πλαισίου αντιμετώπισης των περιπτώσεων κρατικής αφερεγγυότητας. Στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύονται οι τρεις μηχανισμοί διάσωσης που θεσπίσθηκαν στην Ευρωζώνη (EFSM, EFSF, ESM) και η συμβατότητά τους με το ενωσιακό δίκαιο. Στο τρίτο κεφάλαιο αναλύεται η ενίσχυση των κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας στην Ευρωζώνη, δίνοντας έμφαση στο Δημοσιονομικό Σύμφωνο. Στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται επισκόπηση της κυριότερης νομολογίας του ΔΕΕ, του ΓΔΕΕ και του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας για την αντιμετώπιση της κρίσης στην Ευρωζώνη, δίνοντας έμφαση στις υποθέσεις Pringle, Gauweiler και Weiss. Στο πέμπτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα προγράμματα δημοσιονομικής στήριξης της Ελλάδας, στα πλαίσια των μηχανισμών EFSM, EFSF και ESM, δίνοντας έμφαση στην αναδιάρθρωση του ελληνικού δημοσίου χρέους με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (PSI). Στο έκτο κεφάλαιο γίνεται επισκόπηση της κυριότερης νομολογίας του ΔΕΕ, του ΓΔΕΕ και του ΕΔΔΑ για το PSI και την εξυγίανση των Κυπριακών Τραπεζών. Τέλος, το έβδομο κεφαλαίο επιχειρεί να δώσει απάντηση στο ερώτημα αν η ιδιωτικοποίηση της κρατικής περιουσίας αποτελεί μία σύγχρονη μορφή κρατικής πτώχευσης.