Εφαρμογή πρακτικών κυκλικής οικονομίας και βιώσιμης ανάπτυξης για αξιολόγηση και ενίσχυση της διαχείρισης περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών με ανθρωπογενή δραστηριότητα

Abstract

Protected areas are spatial entities of great importance, responsible for the preservation of the natural ecosystem, iconic land and seascapes, as well as for the protection of threatened flora and fauna. In addition to the importance for biodiversity, they are a vital life factor for humans themselves. Protected areas contribute to the livelihoods of local communities, strengthen local and national economies through tourism revenue, and are a major factor in mitigating the effects of climate change.However, anthropogenic activities within the boundaries of protected areas create challenges that can cause significant damage to the ecosystem and biodiversity. Especially in cases where heavy industrial activities take place within or near the boundaries of protected areas, the conservation of natural ecosystems is at high risk. In addition to the environmental problems raised by anthropogenic activity, protected areas also face social and economic challenges.In an effort to quantify, evaluate and mitigate the environmental impacts resulting from anthropogenic activities, in this doctoral thesis a methodology based on all three dimensions of Sustainable Development is developed, with the aim to strengthen the management capacity of protected areas and their respective management bodies. The proposed solutions follow an environmental, social and economic approach applying the principles of Sustainable Development and Circular Economy.

Οι προστατευόμενες περιοχές αποτελούν χωρικές οντότητες μεγάλης σημασίας, υπεύθυνες για τη διατήρηση του φυσικού οικοσυστήματος, των εμβληματικών χερσαίων και θαλάσσιων τοπίων, καθώς και για την προστασία της απειλούμενης χλωρίδας και πανίδας. Πέραν αυτής της σημασίας για τη βιοποικιλότητα, αποτελούν ζωτικό παράγοντα ζωής και για τον ίδιο τον άνθρωπο. Οι προστατευόμενες περιοχές συμβάλουν στη ζωή των τοπικών κοινοτήτων, ενισχύουν τις τοπικές και εθνικές οικονομίες μέσω τουριστικών εσόδων, και αποτελούν κύριο παράγοντα μετριασμού των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες εντός των ορίων των προστατευόμενων περιοχών δημιουργούν προκλήσεις που μπορούν να προκαλέσουν σημαντική ζημιά στο οικοσύστημα και τη βιοποικιλότητα. Ειδικά σε περιπτώσεις όπου πραγματοποιούνται βαριές βιομηχανικές δραστηριότητες εντός ή κοντά στα όρια των προστατευόμενων περιοχών, η διατήρηση της φύσης διατρέχει υψηλό κίνδυνο. Πέραν των περιβαλλοντικών προβλημάτων που εγείρονται από την ανθρωπογενή δραστηριότητα, οι προστατευόμενες περιοχές έχουν να αντιμετωπίσουν και κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Σε μια προσπάθεια ποσοτικοποίησης, αξιολόγησης και μετριασμού των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που προκύπτουν από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες, στην παρούσα διδακτορική διατριβή αναπτύσσεται μια μεθοδολογία βασισμένη και στις τρεις διαστάσεις της Βιώσιμης Ανάπτυξης, με στόχο να αποτελέσει ένα εργαλείο ενίσχυσης της διαχειριστικής ικανότητας των προστατευόμενων περιοχών και των υπεύθυνων φορέων διαχείρισης τους. Οι λύσεις που προτείνονται ακολουθούν περιβαλλοντική, κοινωνική, και οικονομική προσέγγιση εφαρμόζοντας τις αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης και Κυκλικής Οικονομίας.