Ο ρυθμιστικός ρόλος των συλλογικών μορφών οργάνωσης παραγωγών στην αγροδιατροφική αλυσίδα

Abstract

In Greece, the fruit and vegetable collective organizations will continue to be a potential source of competitive advantage for Greek producers in the immediate future. Producers' increased need to reduce production costs and gain fairer prices for their agricultural products urge them to join together to increase their bargaining power.The present PhD thesis aims to examine the regulatory role of the collective organizations along the agri-food chain and to highlight its importance for the involved stages/stakeholders. In this vein, qualitative research was initially applied, followed by quantitative research in each stage of the supply agri-food chain of fruits and vegetables. This was pursued using structured questionnaires focusing on the factors that may influence and encourage the regulatory role exercised by collective organizations. The research was conducted in the rural areas of Macedonia, Thessaly and Crete and data were statistically analysed using SPSS 24.0. From the producers' perspective, the results indicated that the collective organizations play a significant regulatory role in the agri-food chain, ensuring safer financial transactions. With regard to cooperatives, market experts claimed that although collective organizations constitute a stable marketing channel for fruit and vegetable producers, they need to organize and modernize their activities. For wholesalers, the regulatory role of collective organizations is achieved through the high bargaining power and the low selling cost of traded agricultural products. With respect to retailers, the regulatory role of collective organizations in the fruit and vegetable agri-food chain is crucial due to the increasing trust and commitment towards them while reducing at the same time the costs of their transactions.Consumers consider collective organizations to play a significant regulatory role. This perception is justified through the fairer prices they receive and the ability of organizations to reduce disposal costs for their members. With regard to consumers, though, principal component analysis was further conducted to derive the reasons that satisfy and motivate cooperative fruit and vegetables purchase. In addition, hierarchical Clustering analysis was employed to segment consumers based on three factors of satisfaction: Health - Quality, Taste - Safety and Price - Availability.Key Words: Collective forms of producer organizations, Agri-food chain, Regulatory role

Οι συλλογικές μορφές οργάνωσης φρούτων και λαχανικών στην χώρα μας θα συνεχίσουν να αποτελούν και στο άμεσο μέλλον δυνητική πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος για λογαριασμό των Ελλήνων παραγωγών. Στην σύγχρονη εποχή, οι αυξημένες ανάγκες των παραγωγών για μείωση του κόστους παραγωγής και πιο δίκαιες τιμές στα αγροτικά τους προϊόντα, δεν τους αφήνει περιθώριο για μη συνασπισμό δυνάμεων, όσον αφορά την άσκηση υγιούς διαπραγματευτικής δύναμης για λογαριασμό των μελών τους. Κύριος σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής δεν είναι μόνο να εξετάσει το ρυθμιστικό ρόλο που διαδραματίζουν οι συλλογικές μορφές οργάνωσης κατά μήκος της αγροδιατροφικής αλυσίδας τροφίμων, αλλά και να αναδείξει και την ουσιαστική σημασία του για κάθε κρίκο αυτής. Για το λόγο αυτό διεξήχθη στην αρχή ποιοτική και ύστερα ποσοτική έρευνα σε κάθε κρίκο της αγροδιατροφικής αλυσίδας φρούτων και λαχανικών ξεχωριστά, μέσω δομημένων ερωτηματολογίων στο στατιστικό πρόγραμμα του SPSS 24.0, εστιάζοντας κάθε φορά σε εκείνους τους παράγοντες που είναι ικανοί να επηρεάσουν και ενθαρρύνουν το φαινόμενο του ρυθμιστικού ρόλου που ασκούν οι συλλογικές μορφές οργάνωσης. Η έρευνα διεξήχθη στις αγροτικές περιοχές της Μακεδονίας, της Θεσσαλίας και της Κρήτης. Πιο αναλυτικά, από την σκοπιά των παραγωγών τα αποτελέσματα αποδεικνύουν ότι οι συλλογικές μορφές οργάνωσης επιτελούν σε σημαντικό βαθμό ρυθμιστικό ρόλο στην αγροδιατροφική αλυσίδα τροφίμων, εξασφαλίζοντας ασφαλέστερες οικονομικές συναλλαγές για τους ίδιους. Για τους συνεταιρισμούς, οι εμπειρογνώμονες της αγοράς υποστήριξαν ότι οι συλλογικές μορφές οργάνωσης παρόλο που αποτελούν σταθερό κανάλι εμπορίας για τους παραγωγούς φρούτων και λαχανικών, οφείλουν να καταβάλλουν ακόμη περισσότερες προσπάθειες οργάνωσης και εκσυγχρονισμού των δραστηριοτήτων τους. Για τους χονδρεμπόρους, ο ρυθμιστικός ρόλος των συλλογικών μορφών οργάνωσης επιτυγχάνεται μέσα από την υψηλότερη διαπραγματευτική δύναμη και το χαμηλό κόστος διάθεσης των διακινούμενων αγροτικών προϊόντων. Από την πλευρά τους οι λιανέμποροι, θεωρούν ότι συλλογικές μορφές οργάνωσης θα διαδραματίσουν ακόμη μεγαλύτερο ρυθμιστικό ρόλο στην αγροδιατροφική αλυσίδα φρούτων και λαχανικών, αφού η εμπιστοσύνη και η δέσμευση των συλλογικών μορφών οργάνωσης προς αυτούς αυξάνεται συνεχώς, μειώνοντας συνάμα και τα κόστη των συναλλαγών τους. Για τους καταναλωτές, ο ρυθμιστικός ρόλος που επιτελούν οι συλλογικές μορφές οργάνωσης κρίνεται ως σημαντικός και εμφανίζεται μέσα από τις πιο δίκαιες τιμές που απολαμβάνουν οι ίδιοι και την ικανότητα των οργανώσεων να μειώσουν το κόστος διάθεσης για τα μέλη τους. Στους καταναλωτές ωστόσο, προχωρήσαμε και στην ανάλυση παραγόντων όσον αφορά τους λόγους αγοράς και ικανοποίησης των συνεταιριστικών φρούτων και λαχανικών. Τέλος στο δείγμα των καταναλωτών για τους λόγους ικανοποίησης από τα συνεταιριστικά φρούτα και λαχανικά, διεξήχθη ιεραρχική ανάλυση συστάδων, με σκοπό να ομαδοποιηθούν οι καταναλωτές σύμφωνα με τους τρεις παράγοντες της ικανοποίησης: Υγιεινή – Ποιότητα, Γεύση – Ασφάλεια και Τιμή – Διαθεσιμότητα.Λέξεις-Κλειδιά: Συλλογικές Μορφές Οργάνωσης, Αγροδιατροφική Αλυσίδα, Ρυθμιστικός Ρόλος