Οι κανονικές σχέσεις Εκκλησίας Κύπρου και Οικουμενικού Πατριαρχείου (Δ' αιώνας -1910)

Abstract

The purpose of this dissertation is to investigate and enumerate the canonical relations of the Church of Cyprus and the Ecumenical Patriarchate over a period of approximately sixteen centuries. In fact, the starting canonical relations of the two Churches have as a time landmark the end of the 7th century and specifically the Quinsext Ecumenical Council. Efforts were made to identify and investigate all the canonical issues that concerned the two Churches from the 4th century until the period of the British colonial occupation of Cyprus. However, the research concerning the latter British colonialist period is dealt with partially since the mediately subsequent period, i.e., after 1910, requires further research. The dissertation is divided into two parts. The first part deals with the "Participation of the Church of Cyprus in the Ecumenical Councils" thus justifying the title of this dissertation; it should be noted that the period that was examined starts from the 4th century. This first part is integral, since it allows for a smooth transition into the second part of the work; this second part was structured based on the historical periods of Cyprus, during which the normal relations of the two Churches are apparent from the 5th century until 1910. The canonical issues between the Church of Cyprus and the Ecumenical Patriarchate for the period investigated are found in a number of scientific texts both in Greek as well as foreign literature. However, they are not gathered and enumerated, nor are they normally commented on in a single dissertation, as in the present dissertation. The period examined is extremely long and aspires to be a bibliographic aid in the field of historical canonical research, since in addition to the work itself, a number of references are listed. Arguments for the relations of the two Churches from the existing literature which were collected, annotated and documented were then carefully evaluated, with the aim of exploring various points of view.

Ο σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση και η απαρίθμηση των κανονικών σχέσεων της Εκκλησίας της Κύπρου και του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε μία περίοδο περίπου δεκαέξι αιώνων. Στην πραγματικότητα, οι αφετηριακές κανονικές σχέσεις των δύο Εκκλησιών έχουν ως χρονικό ορόσημο τη δύση του 7ου αιώνα και συγκεκριμένα την Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδο. Στην εργασία αυτή καταβλήθηκε προσπάθεια να εντοπιστούν και να διερευνηθούν όλα τα νομοκανονικά θέματα που απασχόλησαν τις δύο Εκκλησίες από τον 4ο αιώνα μέχρι την περίοδο της Αγγλοκρατίας στην Κύπρο, χωρίς, όμως, η ερεύνα που αφορά την περίοδο της Αγγλοκρατίας να εξαντλείται μέχρι το τέλος της περιόδου, αφού η αμέσως μετέπειτα περίοδος, δηλαδή μετά το 1910 απαιτεί περαιτέρω σχολαστική έρευνα. Η εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη, με το πρώτο να ασχολείται με τη «Συμμετοχή της Εκκλησίας της Κύπρου στις οικουμενικές συνόδους» δικαιολογώντας τον τίτλο της εργασίας μας, αφού η περίοδος που εξετάζουμε αρχίζει από τον Δ΄ αιώνα. Παράλληλα, το πρώτο μέρος είναι αναγκαίο για την ομαλότερη εμφάνιση του δεύτερου μέρους της εργασίας, το οποίο δομήθηκε με βάση τις ιστορικές περιόδους της Κύπρου, κατά τις οποίες εμφανίζονται οι κανονικές σχέσεις των δύο Εκκλησιών από τον Ε΄ αιώνα μέχρι το 1910. Τα κανονικά ζητήματα ανάμεσα στην Εκκλησία της Κύπρου και το Οικουμενικό Πατριαρχείο για την περίοδο που διερευνήθηκε απαντώνται σε πλήθος επιστημονικών κειμένων στην ελληνική και ξένη βιβλιογραφία, όμως, δεν είναι συγκεντρωμένες και απαριθμημένες, ούτε σχολιάζονται κανονικά σε μια και μόνο εργασία, όπως στην παρούσα εργασία. Η περίοδος που εξετάστηκε είναι εξαιρετικά μεγάλη και φιλοδοξείται να αποτελέσει βιβλιογραφικό αρωγό στο πεδίο της ιστορικοκανονικής έρευνας, αφού εκτός από την ίδια την εργασία παρατίθεται και πλήθος παραπομπών. Ερευνήθηκαν και αξιολογήθηκαν επιχειρήματα για τις σχέσεις των δύο Εκκλησιών από την υπάρχουσα βιβλιογραφία, τα οποία συγκεντρώθηκαν, σχολιάστηκαν και τεκμηριώθηκαν με στόχο την ανασκόπηση διαφόρων απόψεων.