Αναπροσαρμογή επιχειρηματικών πιστωτικών συμβάσεων λόγω της οικονομικής κρίσης

Abstract

The dissertation examines the adjustment of a business credit agreement, either by the parties themselves or by the court, by applying the principle of good faith of Articles 288 and 388 of the Greek Civil Code, under the special circumstances of the recent financial crisis. The basis of the study is the special relationship that is developed between the credit institution and the business being financed, a relationship which dictates the distribution of the credit-related risks. The provisions of the banking Code of Conduct of Law 4224/2013, which stands as a specification of the requirements of good faith in the case of non-performing bank loans, are examined in detail. Furthermore, the conditions for the application of Article 388 of the Greek Civil Code are examined, as this article is considered the only one applicable as a rule for the judicial adjustment of a credit agreement. Particular emphasis is placed on the unforeseen or not nature of the financial crisis, viewed as a change in circumstances, as well as on the relationship between performance and counter-performance in a bank loan, which is usually granted at a floating interest rate. Finally, the limits within which the judicial adjustment must remain are examined, utilizing the categorization of solutions made by the Code of Conduct, with the business’s viability as basic factor and with special reference made to the judgment of the Court of Appeal of Thessaloniki No. 1663/2018, as the first judgment of a Greek court that applied Article 388 of the Greek Civil Code to adjust a credit agreement.

Η διατριβή εξετάζει την αναπροσαρμογή μίας επιχειρηματικής πιστωτικής σύμβασης, είτε αυτόνομα από τα ίδια τα συμβαλλόμενα μέρη είτε ετερόνομα από το δικαστήριο, κατ’ εφαρμογή της αρχής της καλής πίστης των άρθρων 288 και 388 ΑΚ και υπό την ειδικότερη συγκυρία της πρόσφατης οικονομικής κρίσης. Κεντρικό άξονα της μελέτης αποτελεί η ιδιαίτερη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στο τραπεζικό ίδρυμα και την πιστολήπτρια επιχείρηση, η οποία και υπαγορεύει την κατανομή των σχετιζόμενων με την παροχή της πίστωσης κινδύνων. Εξετάζεται αναλυτικά η ρύθμιση του τραπεζικού Κώδικα Δεοντολογίας του ν. 4224/2013, ως συγκεκριμενοποίηση των επιταγών της καλής πίστης στην περίπτωση των μη εξυπηρετούμενων τραπεζικών πιστώσεων. Περαιτέρω, εξετάζονται οι προϋποθέσεις εφαρμογής της ΑΚ 388, η οποία προκρίνεται ως κατ’ αρχήν μόνη εφαρμοστέα διάταξη προς δικαστική αναπροσαρμογή μίας πιστωτικής σύμβασης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον απρόοπτο ή μη χαρακτήρα της οικονομικής κρίσης ως μεταβολής των συνθηκών, καθώς και στη σχέση μεταξύ παροχής και αντιπαροχής σε μία τραπεζική πίστωση, που κατά κανόνα χορηγείται με κυμαινόμενο επιτόκιο. Εξετάζονται τέλος τα όρια εντός των οποίων πρέπει να κινηθεί η δικαστική αναπροσαρμογή, με την αξιοποίηση της κατηγοριοποίησης λύσεων που γίνεται από τον Κώδικα Δεοντολογίας και με βασικό κριτήριο τη βιωσιμότητα της επιχείρησης, ενώ ειδική αναφορά γίνεται στην ΕφΘεσ 1663/2018, την πρώτη απόφαση ελληνικού δικαστηρίου που εφάρμοσε την ΑΚ 388 προς αναπροσαρμογή πιστωτικής σύμβασης.