Η εφαρμογή της αγροτικής μεταρρύθμισης και οι μετασχηματισμοί στη Θεσσαλία του Μεσοπολέμου (1922-1940)

Abstract

The historical investigation of how the decision to implement the Agrarian Reform, which was enacted for all of Greece in 1917, how the mechanism for its implementation was set up, what transformations were triggered in the Greek countryside, and what was ultimately resolved in terms of the agrarian issue, were the starting points of the study. It is only after the catastrophic defeat of the Greek Army in Asia Minor (1922) and the inflow of more than a million destitute refugees that a «radicalized» application of the land reform was drastically imposed upon large estate owners. For the countryside, in particular, literally everything has changed. For this reason, references to agrarian reform are dense in Greek historiography, but the economic, social and political conditions that gave rise to it have never been analysed. At the same time, very little information was provided on the mechanisms of its implementation. The historical investigation of how the decision to implement the Agrarian Reform, which was enacted for all of Greece in 1917, how the mechanism for its implementation was set up, what transformations were triggered in the Greek countryside, and what was ultimately resolved in terms of the agrarian issue, were the starting points of the study.

Η αγροτική μεταρρύθμιση των ετών 1917-1923 μαζί με τη Μικρασιατική καταστροφή και τις πληθυσμιακές συνέπειές της, αποτελεί μια μείζονα χρονολογική και ποιοτική τομή στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. Για την ύπαιθρο, ειδικότερα, κυριολεκτικά όλα άλλαξαν. Για αυτό το λόγο οι αναφορές στην αγροτική μεταρρύθμιση είναι πυκνές στην ελληνική ιστοριογραφία αλλά ουδέποτε αναλύθηκαν οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες που την προκάλεσαν. Παράλληλα, ελάχιστες ήταν οι πληροφορίες για τους μηχανισμούς της υλοποίησής της. Η ιστορική διερεύνηση του πως προέκυψε η απόφαση για την εφαρμογή της Αγροτικής Μεταρρύθμισης που νομοθετήθηκε για όλη την Ελλάδα το 1917, του πως συστήθηκε ο μηχανισμός εφαρμογής της, ποιοι μετασχηματισμοί πυροδοτήθηκαν στην ελληνική ύπαιθρο, και τι εντέλει επιλύθηκε ως προς το αγροτικό ζήτημα, αποτέλεσαν τις αφετηρίες της μελέτης.