Η διαχείριση της γνώσης στις κοινότητες μάθησης και στα κοινωνικά δίκτυα: η περίπτωση του διαμοιρασμού της γνώσης στις κοινότητες πρακτικής των φοιτητών

Abstract

The purpose of this Ph.D. Dissertation was to study knowledge management within the context of University student learning communities and social networks, by examining knowledge sharing parameters among students in relation to their principles, perceptions, and behaviors. The research (which was carried out before the covid-19 pandemic) employed a sample consisting of 1,597 students from six Greek Universities spread throughout the country, while the extensive pilot study that preceded it had 178 student participants.In view of the purpose and key questions of the research, quantitative research using questionnaires was the strategy of choice, aimed at tackling the multiple causation and correlations between factors on which this Ph.D. Dissertation is focused. To this end, two questionnaires were produced; namely the "Student Knowledge Sharing Questionnaire" (which included 147 statements) and the "Questionnaire of Principles, Beliefs and Perceptions" (which included 24 statements). In addition, within the "Knowledge Sharing Questionnaire", two general classification categories for statements of importance were requested, based on specific criteria. The first category focused on the importance of knowledge sharing factors among students and the second on the importance of such factors in relation to student development at the University, as well as on potential improvements in the operation of the University.The research data was processed using Descriptive and Inferential Statistics, Factor Analysis, Multivariate Statistical Analysis, Multicriteria Analysis, and the Borda Count. As a result, a very large number of results on various dimensions of knowledge sharing in University student learning communities emerged. The multitude of results and findings arose primarily because of: a) the extensive research tools that explored a large number of parameters; b) the unusually large research sample; and c) the extensive and exhaustive statistical processing of research data. Moreover, the research findings can contribute to morphing the operation of the University into an open organization that constantly learns and utilizes this knowledge to improve the potential of its educational and social work and, more broadly, to achieve its goals.

Ο σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής ήταν η μελέτη της διαχείρισης της γνώσης στις κοινότητες μάθησης και στα κοινωνικά δίκτυα των φοιτητών Πανεπιστημίων, μέσα από την εξέταση παραμέτρων διαμοιρασμού της γνώσης μεταξύ φοιτητών, συσχετισμένες με αρχές, αντιλήψεις και συμπεριφορές τους. Το δείγμα της έρευνας (η οποία πραγματοποιήθηκε προ πανδημίας covid-19) αποτέλεσαν χίλιοι πεντακόσιοι ενενήντα επτά (1.597) φοιτητές από έξι ελληνικά Πανεπιστήμια, με γεωγραφική διασπορά σε όλη τη χώρα (προηγήθηκε εκτεταμένη πιλοτική προέρευνα με τη συμμετοχή εκατόν εβδομήντα οκτώ (178) φοιτητών). Η έρευνα, με δεδομένη τη σκοποθεσία της και τα ερωτήματά της, ακολούθησε τη στρατηγική της ποσοτικής έρευνας, μέσω ερωτηματολογίων, με στόχο να προσεγγισθούν η πολλαπλή αιτιότητα και οι συσχετίσεις των παραγόντων στους οποίους εστιάζει η διατριβή. Για τον σκοπό αυτό δημιουργήθηκε το «Ερωτηματολόγιο Διαμοιρασμού Γνώσης για φοιτητές» (με εκατόν σαράντα επτά δηλώσεις), καθώς και το «Ερωτηματολόγιο Αρχών, Πεποιθήσεων και Αντιλήψεων» (με είκοσι τέσσερις δηλώσεις). Επιπρόσθετα, στο «Ερωτηματολόγιο Διαμοιρασμού της Γνώσης», ζητήθηκαν δύο γενικές κατηγορίες κατάταξης σημαντικότητας δηλώσεων, βασισμένες σε συγκεκριμένα κριτήρια. Η πρώτη κατηγορία εστίαζε στη σημαντικότητα παραγόντων διαμοιρασμού της γνώσης μεταξύ των φοιτητών και η δεύτερη στη σημαντικότητα παραγόντων διαμοιρασμού της γνώσης σε σχέση με την εξέλιξη του φοιτητή στο Πανεπιστήμιο, καθώς και τη βελτιωτική λειτουργία του Πανεπιστημίου. Η επεξεργασία των ερευνητικών δεδομένων έγινε με αναλύσεις Περιγραφικής Στατιστικής, Επαγωγικής Στατιστικής, Παραγοντική Ανάλυση, Πολυμεταβλητές Στατιστικές Αναλύσεις, Πολυκριτηριακή Ανάλυση και μέθοδο Borda. Αναδείχθηκε ένας πολύ μεγάλος αριθμός αποτελεσμάτων σχετικά με διάφορες διαστάσεις του διαμοιρασμού της γνώσης στις κοινότητες μάθησης των φοιτητών/τριών Πανεπιστημίων. Το πλήθος των αποτελεσμάτων και ευρημάτων προέκυψαν κυρίως λόγω: α) των εκτεταμένων ερευνητικών εργαλείων που διερευνούσαν ένα μεγάλο αριθμό παραμέτρων, β) του ασυνήθιστα μεγάλου δείγματος της έρευνας και γ) της εκτεταμένης και εξαντλητικής στατιστικής επεξεργασίας των δεδομένων της έρευνας. Επιπλέον, τα ευρήματα της έρευνας μπορούν να συμβάλλουν στην κατεύθυνση της λειτουργίας του Πανεπιστημίου, ως ανοικτού οργανισμού που μαθαίνει διαρκώς και αξιοποιεί αυτή τη γνώση για τη βελτίωση των δυνατοτήτων του εκπαιδευτικού και κοινωνικού του έργου και, γενικότερα, για την επιτυχία των στόχων του.