Η πολιτική οικονομία της ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης

Abstract

The decision to establish a banking union was the Eurozone's fundamental response to the Euro area sovereign debt crisis, with a view to break the vicious circle between banks and sovereigns in the Euro Periphery. But its institutional regime was quite different compared to the initial vision presented in the so-called 'Four EU Presidents Report'. The objective of this thesis is to shed light on the institutional choices that have been made in the context of banking union. Thus, it initially attempts to give prominence to the national interests that influenced the national preferences formation of the main Member States (Germany, France, Spain, Italy) regarding the degree of supranational governance and the degree of risk sharing in the three pillars of the banking union (Single Supervisory Mechanism (SSM), Single Resolution Mechanism (SRM), European Deposit Insurance Scheme (EDIS)). Next, it examines the impact of asymmetric interdependence in the banking union negotiations to explain its institutional form. The theory of liberal intergovernmentalism is the theoretical framework within which empirical data is analyzed with a view to provide general conclusions.

Η απόφαση εγκαθίδρυσης τραπεζικής ένωσης αποτέλεσε την κύρια απάντηση της Ευρωζώνης στην ευρωπαϊκή κρίση δημοσίου χρέους, αποσκοπώντας στο σπάσιμο του φαύλου κύκλου μεταξύ των προβληματικών τραπεζών και των αδύναμων δημοσιονομικά χωρών. Όμως, ο θεσμικός της σχεδιασμός ήταν αρκετά διαφοροποιημένος συγκριτικά με την πρόταση της «Έκθεσης των Τεσσάρων Προέδρων». Μέλημα της διατριβής είναι να ρίξει φως στις θεσμικές επιλογές που έγιναν στα πλαίσια της τραπεζικής ένωσης. Έτσι, αρχικά επιχειρεί να αναδείξει τα εθνικά συμφέροντα που σχημάτισαν τις εθνικές προτιμήσεις των κύριων κρατών-μελών (Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία) γύρω από τον βαθμό υπερεθνικής διακυβέρνησης και τον βαθμό επιμερισμού κινδύνου στους τρεις πυλώνες της τραπεζικής ένωσης (Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός, Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης, Ευρωπαϊκό Σύστημα Εγγύησης Καταθέσεων), ενώ στη συνέχεια εξετάζει την ύπαρξη ασύμμετρης αλληλεξάρτησης στη διαπραγμάτευση της τραπεζικής ένωσης ώστε να εξηγήσει τις θεσμικές επιλογές που έγιναν σε αυτή. Ο φιλελεύθερος διακυβερνητισμός είναι το θεωρητικό πλαίσιο που θα επιλεγεί, εντός του οποίου αναλύονται τα εμπειρικά δεδομένα που αντλούνται με σκοπό την εξαγωγή ευρύτερων συμπερασμάτων.