Ο ρόλος των μικρών και μεγάλων χωρών στο πλαίσιο της ΚΕΠΠΑ: πόσο κοινή είναι η Κοινή Εξωτερική Πολιτική

Abstract

The main objective of the study is to examine to what extent CFSP is common, ie whether it expresses the will of both small and big countries. The main subject of this research is the stance of each different country holding the EU Council presidency in the framework of the Common Foreign and Security Policy during the first ten years of CFSP operation (1994-2003). CFSP does not reflect all EU member states foreign policies. However, the special interest of CFSP institutional character explains its significance as the subject of this doctoral study. This dissertation consists of nine chapters and four parts. In the introduction there is the theoretical approach, the definition of the terms of the topic, the definition of the field of research, the methodology and the originality of the research. Part 2 deals with the stance of the Member States in the framework of CFSP (second half of 1993-second half of 2002) and consists of four chapters. Chapter 2 examines the spirit of cooperation and flexibility of the EU Presidencies from the inauguration of CFSP (second half of 1993) until June 2003 (end of the fourth Greek Presidency). Specifically, the working hypothesis that is examined in the context of the Council Presidency on CFSP is whether small EU countries acted as mediators trying to cultivate consensus (Consensus builders / mediators) and big EU countries tried to promote their national interests (bargainers). It is pointed out that the agenda-setting process is one of the most important aspects of the pre-presidential phase. Chapter 3 examines the cooperation of the Presidencies with other institutions The working hypothesis under consideration is whether small countries EU Council presidencies on CFSP issues cooperate better with the other EU foreign policy actors compared to big countries EU Council presidencies. Chapter 4 examines the effectiveness of big countries EU Council Presidencies and in particular whether the size of the country holding the EU presidency in the framework of CFSP affects efficiency. Accordingly, Chapter 5 examines the effectiveness of small countries EU Council presidencies.The third part of the PhD thesis is dedicated to the fourth Greek presidency (first semester 2003) and consists of three chapters. Chapter 6 examines the spirit of cooperation and flexibility of the Greek Presidency. The working hypothesis is whether the Greek presidency acted as a consensus builder / mediator or as a bargainer trying to promote its national interests. Chapter 7 examines the cooperation of the Greek Presidency with the other EU institutions. Finally, Chapter 8 examines the effectiveness of the fourth Greek Presidency and answers the question of whether or not the Greek Presidency achieved the goals it had set in its priorities.The fourth part of the doctorate consists of chapter 9 which contains the Conclusions of the research.

Βασικός στόχος της μελέτης είναι να εξετάσει το ερώτημα πόσο κοινή είναι η ΚΕΠΠΑ, αν δηλαδή εκφράζει τη θέληση τόσο των μικρών όσο και των μεγάλων χωρών. Αντικείμενο της έρευνας αποτελούν η δραστηριοποίηση της εκάστοτε προεδρίας στο πλαίσιο της ΚΕΠΠΑ κατά τη διάρκεια των δέκα πρώτων χρόνων λειτουργίας της (1994-2003). Η ΚΕΠΠΑ δεν εκφράζει ολόκληρη την εξωτερική πολιτική της Ε.Ε. και οι εξωτερικές σχέσεις της Ε.Ε. δεν είναι μικρότερης σημασίας, κάθε άλλο μάλιστα. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως, που παρουσιάζει η θεσμική ιδιαιτερότητα της ΚΕΠΠΑ εξηγεί την επιλογή της ως αντικείμενο μελέτης της παρούσας διδακτορικής διατριβής.Το παρόν διδακτορικό αποτελείται από εννέα κεφάλαια και τέσσερα μέρη. Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει το πρώτο κεφάλαιο που είναι η Εισαγωγή. Στην εισαγωγή υπάρχει η θεωρητική προσέγγιση, ο προσδιορισμός των όρων του θέματος, ο προσδιορισμός του πεδίου έρευνας, η μεθοδολογία και η πρωτοτυπία της έρευνας. Το Μέρος 2 αφορά στη στάση των κρατών μελών στο πλαίσιο της ΚΕΠΠΑ (β’ εξάμηνο 1993-β’εξάμηνο 2002) και αποτελείται από τέσσερα κεφάλαια. Στο Κεφάλαιο 2 εξετάζεται το πνεύμα συνεργασίας και η ευελιξία των Προεδριών της Ε.Ε. από την εφαρμογή του θεσμού της ΚΕΠΠΑ (δεύτερο εξάμηνο 1993) έως και τον Ιούνιο 2003 (τέλος Ελληνικής Προεδρίας). Συγκεκριμένα η υπόθεση εργασίας που εξετάζεται είναι αν στο πλαίσιο της άσκησης της Προεδρίας του Συμβουλίου στον τομέα της ΚΕΠΠΑ, οι μικρές χώρες λειτούργησαν ως μεσολαβητές που προσπαθούσαν να καλλιεργήσουν τη συναίνεση (Consensus builders/ mediators) και οι μεγάλες χώρες της Ε.Ε. προσπάθησαν να προωθήσουν τα εθνικά τους συμφέροντα (bargainers). Επισημαίνεται ότι η διαδικασία της διαμόρφωσης της ατζέντας (agenda-setting) είναι μια από τις πιο σημαντικές πλευρές της προ-προεδρικής φάσης. Στο κεφάλαιο 3 εξετάζεται η συνεργασία των Προεδριών με τους άλλους φορείς. Η υπόθεση εργασίας που εξετάζεται είναι αν οι προεδρίες των μικρών χωρών στο πλαίσιο της ΚΕΠΠΑ συνεργάζονται καλύτερα με τους άλλους φορείς άσκησης της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. σε σχέση με τις προεδρίες των μεγάλων χωρών. Στο κεφάλαιο 4 εξετάζεται η αποτελεσματικότητα των Προεδριών των μεγάλων χωρών και συγκεκριμένα αν το μέγεθος της χώρας που ασκεί την προεδρία της Ε.Ε. στο πλαίσιο της ΚΕΠΠΑ επηρεάζει την αποτελεσματικότητα. Αντιστοίχως, στο κεφάλαιο 5 εξετάζεται η αποτελεσματικότητα των Προεδριών των μικρών χωρών. Το τρίτο μέρος του διδακτορικού είναι αφιερωμένο στην τέταρτη ελληνική προεδρία (α’ εξάμηνο 2003) και αποτελείται από τρία κεφάλαια. Το κεφάλαιο 6 εξετάζει το πνεύμα συνεργασίας και την ευελιξία της Ελληνικής Προεδρίας. Η υπόθεση εργασίας που τίθεται είναι αν η Ελληνική προεδρία λειτούργησε ως διαμορφωτής συναίνεσης/ μεσολαβητής (consensus builder/ mediator) ή ως διαπραγματευτής (bargainer) που προσπαθεί να προωθήσει τα εθνικά του συμφέροντα. Στο κεφάλαιο 7 εξετάζεται η συνεργασία της Ελληνικής Προεδρίας με τους άλλους φορείς της Ε.Ε. Τέλος, το κεφάλαιο 8 μελετά την αποτελεσματικότητα της τέταρτης Ελληνικής Προεδρίας και συγκεκριμένα απαντά στο ερώτημα αν η Ελληνική Προεδρία πέτυχε ή όχι τους στόχους που είχε θέσει στις προτεραιότητές της. Το τέταρτο Μέρος του διδακτορικού αποτελείται από το κεφάλαιο 9 που περιλαμβάνει τα Συμπεράσματα της έρευνας.