Το πρόβλημα του κακού στην οντολογία του Πρόκλου

Abstract

The problem of the existence of evil seems more relevant than ever and concerns human throughout his whole life. This thesis “The problem of evil in the ontology of Proclus” aims to enlight his personality, as well as the views of the philosopher with central axis the meaning of evil. Generally, the philosophical system of Proclus tends to return to the neoplatonic One. A basic parameter has been the triune evolution of beings. Specifically, it has adopted the triunal (model) of Neoplatonism “alone, progress, return”,according to which the history of any being develops at three stages. Proclus is influenced definitely by Plotinus, as he coincides on his view that evil is the absence of Good, whereas both philosophers develop their contemplation having as fundamental the platonic thesis. In the definition of the concept of evil, Proclus disagrees with Plotinus, who correlates it with material. Lycius considers that the source of evil is different and in fact it cannot have to do with material, which was made of Good and constitutes something necessary. According to him, evil is born in some place between material and soul, in an unspecified, irregular and unsymmetrical way. Evil is distinguished by zero degree regarding its ontology, exists “against nature” and its parasitic attribute is summarized in its identification to parypostasis, which is aimless, without reason and indefinite. Deprivation as a feature of evil does not exis complete and utter. Evil is set over against Good, which turns evil into good by use of its power. Gods possess the knowledge of evil, whereas human beings act evil. Man’s attempt to break free from its desires, makes it dramatic and unintended, whereas the distance from the One reflects intensely to its unseen, repulsive, and obscene face.

Το πρόβλημα της ύπαρξης του κακού φαντάζει πιο επίκαιρο από ποτέ καιαπασχολεί τον άνθρωπο καθόλη τη διάρκεια του βίου του. Η παρούσαεργασία «Το πρόβλημα του κακού στην οντολογία του Πρόκλου» έχει ως στόχο να φωτίσει την προσωπικότητα αλλά και τις απόψεις του φιλοσόφου με κεντρικό άξονα την έννοια του κακού. Γενικά, το πρόκλειοφιλοσοφικό σύστημα αποσκοπεί στην επιστροφή στο νεοπλατωνικό Εν.Βασική παράμετρός του υπήρξε η τριαδική εξέλιξη των όντων.Συγκεκριμένα, υιοθέτησε το τριαδικό σχήμα του Νεοπλατωνισμού «μονή,πρόοδος, επιστροφή», σύμφωνα με το οποίο η ιστορία του κάθε όντοςεξελίσσεται σε τρία στάδια. Ο Πρόκλος επηρεάζεται καθοριστικά από τον Πλωτίνο, καθώς ταυτίζεται μαζί του στην άποψη πως το κακό είναι ηαπουσία του Αγαθού, ενώ γενικότερα και οι δύο φιλόσοφοι αναπτύσσουντο στοχασμό τους έχοντας ως θεμέλιο τις πλατωνικές θέσεις. Ωστόσο, στον καθορισμό της έννοιας του κακού ο Πρόκλος διαφωνεί με τον Πλωτίνο, ο οποίος το συσχετίζει με την ύλη. Ο Λύκιος θεωρεί πως η πηγήτου κακού είναι διαφορετική, και μάλιστα είναι αδύνατο να αφορά την ύλη, που γεννήθηκε από το Αγαθό και συνιστά κάτι αναγκαίο. Το κακόγια εκείνον δημιουργείται κάπου ανάμεσα στην ύλη και την ψυχή μεαπροσδιόριστο, άτακτο και ασύμμετρο τρόπο. Το κακό διακρίνεται απόμηδαμινό οντολογικό βαθμό, υφίσταται «παρά φύσιν» και η παρασιτικήτου ιδιότητα συνοψίζεται στην ταύτισή του με την παρυπόσταση, η οποίαείναι άσκοπη, αναίτια και αόριστη. Η στέρηση ως γνώρισμα του κακού δενυφίσταται απόλυτη και πλήρης. Το κακό είναι το υπεναντίον του Αγαθούκαι το Αγαθό μέσω της δύναμής του το αγαθύνει. Οι θεοί κατέχουν τηγ νώση του κακού, ενώ οι άνθρωποι το πράττουν. Η απόπειρα τουανθρώπου να αποδεσμευθεί από τα πάθη του το καθιστά δραματικό και 285ακούσιο, ενώ η απομάκρυνση από το Εν αντικατοπτρίζεται έντονα στοανείδεον, δυσειδές και αισχρόν πρόσωπό του.