Διερεύνηση της συσχέτισης ψυχολογικών παραγόντων και χαρακτηριστικών της προσωπικότητας με τον μετεγχειρητικό πόνο σε βαριατρικούς χειρουργικούς ασθενείς

Abstract

Introduction: The prevalence of obese individuals with a BMI ≥ 30 Kg / m² has become a global health problem associated with the increasing prevalence of comorbidities. Surgical treatment is the only effective and long-term treatment solution to reduce body weight and improve concomitant diseases. Ineffective treatment of postoperative pain has been associated with postoperative complications and prolonged hospitalization of surgical patients, with bariatric patients at greater risk for diseases of the respiratory and circulatory systems. The identification of preoperative factors that affect the postoperative pain of bariatric patients can significantly contribute to the design of a more effective postoperative analgesia protocol, contributing to the smooth postoperative course without complications. Aim: To investigate the possible relationship between psychological factors "stress" and "depression" and the dimensions of the personality of obese patients, with the postoperative pain of the first 24 hours, after bariatric surgery. The ultimate goal of the research was to contribute to the possible introduction of preoperative assessment of patients' mental health and personality and possible redefinition of the postoperative analgesia protocol, taking into account the individualized psychological and personality needs of bariatric patients. Material and method: The study included 100 obese patients with a mean Body Mass Index (BMI) of 47.6 Kg / m², of whom 58 underwent Laparoscopic Sleeve Gastrectomy (LSG) and 42 underwent Laparoscopic One-Anastomosis Gastric ByPass (LOAGB) with a predetermined protocol of intraoperative and postoperative analgesia. Preoperative assessment of patients' mental health (anxiety, depression) was performed with the "Hospital Anxiety and Depression Scale" (HADS) and personality (psychoticism, neuroticism, extroversion, lying) with the questionnaire "Personality Questionnaire EYSENCK". Postoperative pain was recorded in "quantitative" and "qualitative" dimensions with the Mc Gill Pain Questionnaire (SF-MPQ), which includes the Numerical Rating Scale (NRS) to record the quantitative dimension of pain and the scale of present pain intensity (Present Pain Index - PPI) and for the recording of the qualitative dimension of pain includes the scale of sensory (SENSORY) and emotional (AFFECTIVE) dimension as well as the scale of a total score of sensory and emotional dimension (TOT SFMPQ). The recordings were made at the 1st, 4th, 8th, 12th, 24th postoperative hour (POP ≠ 0), and the statistical program SPSS 25.0 was used for data analysis. Results: On the NRS scale at the 1st hour, anxiety was statistically significantly correlated with pain (b = 0.13, p <.05) while the lie scale was negative (b = -0.13, p <.05), at the 4th hour depression was statistically significantly correlated with pain (b = 0.19, p <.05), at the 8th hour depression was statistically significantly correlated with pain (b = 0.19, p <.05) and at 24th hour, psychosis was correlated statistically significant negative with pain (b = -0.18, p <.05). Regarding the PPI scale, at the 1st hour, the lie scale was statistically significantly correlated negatively with pain (b = -0.10, p <.01), at the 4th hour depression was statistically significantly positively correlated with pain (b = 0.11, p <.001) while the lie scale was negative (b = -0.07, p <.05) and at the 8th hour depression was statistically significantly positively associated with pain (b = 0.07, p <.01). Regarding the SFMPQ-TOTAL scale, during the 1st hour, depression was statistically significantly positively associated with pain (b = 0.83, p <.01) while the lie scale was negatively correlated (b = -0.71, p <.01), at the 4th hour depression was statistically significantly positively correlated with pain (b = 0.85, p <.001) while the lie scale was negative (b = -0.50, p <.01), at the 8th hour depression was associated with statistically significant positive with pain (b = 0.84, p <.01) while the lie scale was negative (b = -0.62, p <.01) and at the 12th hour the lie scale was statistically significantly negatively associated with pain (b = -0.30, p <.05). Conclusions: Increased levels of preoperative anxiety and depression in patients increase postoperative pain scores. More specifically, increased stress increases the pain score in intensity (1st hour), and increased depression also increases the pain score in intensity but also in sensory/emotional level (1st, 4th, 8th hour) after surgery. In contrast, the effect of psychosis and lying on postoperative pain is different, with increased rates of psychosis and lying affecting the reduction of pain scores. As psychosis increases, the pain in the quantitative dimension of pain of 24 hours decreases, and as the lie increases, the pain decreases in the quantitative (1st hour) and qualitative (1st, 4th, 8th, 12th hour) dimension of pain. The results of research on the effect of preoperative anxiety and depression on postoperative pain are consistent with previous studies and extend the knowledge to qualitative analysis of bariatric patients' pain but it is necessary to research the effect of personality factors such as psychosis and lying for replicability of the present study’s research results. The determination of mental health and personality before the surgical treatment contributes to the individualized and, therefore, more effective treatment of pain, after bariatric surgery.

Εισαγωγή: Ο επιπολασμός των παχύσαρκων ατόμων με Δείκτη Μάζας Σώματος: ΔΜΣ ≥ 30 Kg/m², έχει γίνει ένα παγκόσμιο πρόβλημα υγείας που σχετίζεται με την αύξηση του επιπολασμού των συνοδών νοσημάτων. Η χειρουργική θεραπεία είναι η μόνη αποτελεσματική και μακροχρόνια θεραπευτική λύση για τη μείωση του σωματικού βάρους και τη βελτίωση των συνοδών νοσημάτων. Η αναποτελεσματική θεραπεία του μετεγχειρητικού πόνου έχει συσχετιστεί με μετεγχειρητικές επιπλοκές και παρατεταμένη νοσηλεία των χειρουργικών ασθενών, με τους βαριατρικούς ασθενείς να κινδυνεύουν περισσότερο λόγω νοσημάτων από το αναπνευστικό και κυκλοφορικό τους σύστημα. Ο προσδιορισμός των προεγχειρητικών παραγόντων που επιδρούν στον μετεγχειρητικό πόνο των βαριατρικών ασθενών μπορεί να συντελέσει σημαντικά στο σχεδιασμό ενός αποτελεσματικότερου πρωτοκόλλου μετεγχειρητικής αναλγησίας, συμβάλλοντας στην ομαλή μετεγχειρητική πορεία χωρίς επιπλοκές. Σκοπός: Η διερεύνηση της πιθανής σχέσης μεταξύ προεγχειρητικών ψυχολογικών παραγόντων «άγχους» και «κατάθλιψης» και των διαστάσεων της προσωπικότητας παχύσαρκων ασθενών με τον μετεγχειρητικό πόνο πρώτου 24ώρου, έπειτα από βαριατρική χειρουργική επέμβαση. Απώτερος σκοπός της έρευνας είναι τα αποτελέσματα να συντελέσουν στην πιθανή καθιέρωση προεγχειρητικής αξιολόγησης της ψυχικής υγείας και προσωπικότητας των ασθενών και πιθανό επαναπροσδιορισμό του πρωτοκόλλου μετεγχειρητικής αναλγησίας, λαμβάνοντας υπόψιν τις εξατομικευμένες ανάγκες ψυχολογίας και προσωπικότητας των βαριατρικών χειρουργικών ασθενών. Υλικό και μέθοδος: Στη μελέτη έλαβαν μέρος 100 παχύσαρκοι ασθενείς με μέση τιμή Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) 47,6 Kg/m², από τους οποίους οι 58 υποβλήθηκαν σε λαπαροσκοπική επιμήκη γαστρεκτομή (Laparoscopic Sleeve Gastrectomy - LSG) και οι 42 σε λαπαροσκοπική γαστρική παράκαμψη μίας αναστόμωσης (Laparoscopic One-Anastomosis Gastric By Pass - LOAGB) με προκαθορισμένο πρωτόκολλο διεγχειρητικής και μετεγχειρητικής αναλγησίας. Η προεγχειρητική εκτίμηση της ψυχικής υγείας των ασθενών (άγχους, κατάθλιψης) πραγματοποιήθηκε με τη «Νοσοκομειακή Κλίμακα Άγχους και Κατάθλιψης» (Hospital Anxiety and Depression Scale – HADS) και της προσωπικότητας (ψυχωτισμός, νευρωτισμός, εξωστρέφεια, ψεύδος) με το ερωτηματολόγιο «Προσωπικότητας Ενηλίκων EYSENCK». Ο μετεγχειρητικός πόνος καταγράφηκε σε «ποσοτική» και «ποιοτική» διάσταση με το ερωτηματολόγιο Mc Gill Pain Questionnaire (SF-MPQ), το οποίο για την καταγραφή της ποσοτικής διάστασης του πόνου περιλαμβάνει την αριθμητική κλίμακα έντασης πόνου (Numerical Rating Scale - NRS) και την κλίμακα παρούσας έντασης πόνου (Present Pain Index – PPI) και για την καταγραφή της ποιοτικής διάστασης του πόνου περιλαμβάνει την κλίμακα αισθητηριακής (SENSORY) και συναισθηματικής (AFFECTIVE) διάστασης, καθώς και την κλίμακα συνολικής βαθμολογίας αισθητηριακής και συναισθηματικής διάστασης (SFMPQ-TOTAL). Οι καταγραφές πραγματοποιήθηκαν την 1η, 4η, 8η, 12η, 24η μετεγχειρητική ώρα (POP≠0) και για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πρόγραμμα SPSS 25.0. Αποτελέσματα: Στην κλίμακα NRS κατά την 1η ώρα, το άγχος συσχετίστηκε στατιστικά σημαντικά θετικά με τον πόνο (b = 0.13, p < .05), ενώ η κλίμακα ψεύδους αρνητικά (b= -0.13, p <.05), την 4η ώρα η κατάθλιψη συσχετίστηκε στατιστικά σημαντικά θετικά με τον πόνο (b = 0.19, p < .05), την 8η ώρα η κατάθλιψη συσχετίστηκε στατιστικά σημαντικά θετικά με τον πόνο (b = 0.19, p < .05) και κατά την 24η ώρα, ο ψυχωτισμός συσχετίστηκε στατιστικά σημαντικά αρνητικά με τον πόνο (b = -0.18, p < .05). Ως προς την κλίμακα PPI, κατά την 1η ώρα, η κλίμακα ψεύδους συσχετίστηκε στατιστικά σημαντικά αρνητικά με τον πόνο (b = -0.10, p <.01), κατά την 4η ώρα η κατάθλιψη συσχετίστηκε στατιστικά σημαντικά θετικά με τον πόνο (b = 0.11, p < .001), ενώ η κλίμακα ψεύδους αρνητικά (b = -0.07, p < .05) και την 8η ώρα η κατάθλιψη συσχετίστηκε στατιστικά σημαντικά θετικά με τον πόνο (b = 0.07, p < .01). Σε ό,τι αφορά την κλίμακα SFMPQ- TOTAL, κατά την 1η ώρα, η κατάθλιψη συσχετίστηκε στατιστικά σημαντικά θετικά με τον πόνο (b = 0.83, p < .01), ενώ η κλίμακα ψεύδους αρνητικά (b = -0.71, p <.01), κατά την 4η ώρα η κατάθλιψη συσχετίστηκε στατιστικά σημαντικά θετικά με τον πόνο (b = 0.85, p < .001), ενώ η κλίμακα ψεύδους αρνητικά (b = -0.50, p <.01), κατά την 8η ώρα η κατάθλιψη συσχετίστηκε στατιστικά σημαντικά θετικά με τον πόνο (b = 0.84, p < .01), ενώ η κλίμακα ψεύδους αρνητικά (b = -0.62, p <.01) και κατά την 12η ώρα η κλίμακα ψεύδους συσχετίστηκε στατιστικά σημαντικά αρνητικά με τον πόνο (b = -0.30, p <.05). Συμπεράσματα: Τα αυξημένα επίπεδα προεγχειρητικού άγχους και κατάθλιψης των ασθενών αυξάνουν τις βαθμολογίες πόνου μετεγχειρητικά. Πιο συγκεκριμένα, το αυξημένο άγχος μεγαλώνει τη βαθμολογία πόνου σε ένταση (1ης ώρας) και η αυξημένη κατάθλιψη επίσης μεγαλώνει τη βαθμολογία πόνου σε ένταση αλλά και σε αισθητηριακό/συναισθηματικό επίπεδο (1ης, 4ης, 8ης ώρας) μετά την χειρουργική επέμβαση. Αντιθέτως, η επίδραση του ψυχωτισμού και του ψεύδους στον μετεγχειρητικό πόνο είναι διαφορετική, με τα αυξημένα επίπεδα του ψυχωτισμού και ψεύδους να επιδρούν στην μείωση των βαθμολογιών πόνου. Πιο συγκεκριμένα, όσο αυξάνεται ο ψυχωτισμός, μειώνεται ο πόνος στην ποσοτική διάσταση πόνου 24ης ώρας και όσο αυξάνεται το ψεύδος μειώνεται ο πόνος στην ποσοτική (1ης ώρας) και ποιοτική (1ης, 4ης, 8ης, 12ης ώρας) διάσταση του πόνου. Τα αποτελέσματα της έρευνας για την επίδραση του προεγχειρητικού άγχους και κατάθλιψης στον μετεγχειρητικό πόνο συμφωνούν με προηγούμενες μελέτες και επεκτείνουν τη γνώση στην ποιοτική ανάλυση του πόνου βαριατρικών ασθενών, αλλά είναι αναγκαία η διεξαγωγή ερευνών σχετικά με την επίδραση παραγόντων προσωπικότητας όπως ψυχωτισμού και ψεύδους για την σύγκριση των αποτελεσμάτων της έρευνας. Ο προσδιορισμός της ψυχικής υγείας και προσωπικότητας πριν τη χειρουργική θεραπεία συμβάλλει στην εξατομικευμένη, άρα και πιο αποτελεσματική θεραπεία πόνου, έπειτα από βαριατρική επέμβαση.