Η επίδραση της άσκησης μέσω ψηφιακών διαδραστικών παιχνιδιών στην ποιότητα ζωής παιδιατρικών ογκολογικών πληθυσμών

Abstract

Clinical treatments, against cancer disease, contribute decisively to the deterioration of physical and mental well-being of pediatric oncology patients. Εxercise has proposed as a safe, non-pharmaceutical intervention strategy, which positively affects the quality of life of patients during the phase of treatment. The purpose of the present study was to investigate the effect of an interventional program through exergames on quality of life and fatigue in pediatric oncology patients. In this study volunteered six pediatric oncology patients (N = 6), boys and girls, aged from 5 to 9 years old, who had been diagnosed with various forms of cancer and were residents during the year 2017-2018 in the hostel of the Association of Friends of Children with Cancer «Storgi» in Thessaloniki, in the phase of treatment. The interventional program lasted a total of 12 weeks and included an exercise protocol by using the games "Kinect sports", "Kinect sports-season 2" and "Kinect Adventures" of the Xbox Kinect ™ 360 console. The frequency of participation in exercise was set at 3 times per week, while the duration of participation per session was set at 30 minutes. The present qualitative study included participatory observation by the researcher herself, as well as individual semi-structured interviews with the children, the parents and the director of the hostel. From the analysis of the qualitative data four main categories were emerged: a) Perceived quality of life, b) Perceived fatigue, c) Attitudes and intentions regarding participation in exercise programs and d) Engagement preferences during leisure time. More specifically, the pediatric oncology patients’ participation in the present interventional exercise program a) improved perceived quality of life and reduced perceived fatigue during treatment, b) consisted an alternative and enjoyable activity for taking advantage of their free time during the stay in the hostel, assisting children in this way to adapt to the new conditions of life, c) contributed to the adoption of a positive attitude towards future participation in physical activity. Taking under consideration the data of the present study as a whole, the participation of pediatric oncology patients in exergames, plays a decisive role in enhancing children’s quality of life, as well as in reducing fatigue during treatment.

Οι κλινικές θεραπείες, ενάντια στη νόσο του καρκίνου συντελούν καθοριστικά στην επιδείνωση της σωματικής και πνευματικής ευημερίας των παιδιατρικών ογκολογικών ασθενών. Η άσκηση έχει κατά καιρούς προταθεί ως μία ασφαλής, μη φαρμακευτική στρατηγική παρέμβασης, η οποία επιδρά θετικά στην ποιότητα ζωής των ασθενών κατά τη διάρκεια της θεραπείας που υποβάλλονται. Ο σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνήσει την επίδραση ενός παρεμβατικού προγράμματος άσκησης μέσω ψηφιακών διαδραστικών παιχνιδιών στην ποιότητα ζωής και την κόπωση παιδιατρικών ογκολογικών ασθενών. Στην έρευνα συμμετείχαν εθελοντικά 6 παιδιατρικοί ογκολογικοί ασθενείς (Ν=6), αγόρια και κορίτσια, ηλικίας από 5 έως 9 ετών, οι οποίοι είχαν διαγνωστεί με διάφορες μορφές καρκίνου και διέμεναν κατά το έτος 2017-2018 στον ξενώνα του Συλλόγου Φίλων των Καρκινοπαθών Παιδιών «Στοργή» στη Θεσσαλονίκη, στα πλαίσια της θεραπείας. Το παρεμβατικό πρόγραμμα άσκησης διήρκησε συνολικά 12 εβδομάδες και περιελάμβανε ένα πρωτόκολλο άσκησης χρησιμοποιώντας τα παιχνίδια «Kinect sports», «Kinect sports-season 2» και «Kinect Adventures» της κονσόλας Xbox Kinect™ 360. Η συχνότητα συμμετοχής σε άσκηση είχε οριστεί στις 3 φορές ανά εβδομάδα, ενώ η διάρκεια συμμετοχής ανά συνεδρία είχε οριστεί στα 30 λεπτά. Στα πλαίσια της παρούσας ποιοτικής μελέτης πραγματοποιήθηκε συμμετοχική παρατήρηση από την ίδια την ερευνήτρια, καθώς και ατομικές ημι-δομημένες συνεντεύξεις με τα παιδιά, τους γονείς και τη διευθύντρια του ξενώνα. Από την ανάλυση των ποιοτικών δεδομένων, προέκυψαν τέσσερις κύριες κατηγορίες: α) Αντιληπτή ποιότητα ζωής, β) Αντιληπτή κόπωση, γ) Στάσεις και προθέσεις ως προς τη συμμετοχή σε προγράμματα άσκησης και δ) Προτιμήσεις ενασχόλησης κατά τη διάρκεια του ελεύθερου χρόνου. Πιο συγκεκριμένα, η συμμετοχή των παιδιατρικών ογκολογικών ασθενών στο παρεμβατικό πρόγραμμα άσκησης α) επέφερε βελτίωση της αντιληπτής ποιότητας ζωής και μείωση της αντιληπτής κόπωσης κατά τη διάρκεια της θεραπείας, β) αποτέλεσε μία εναλλακτική και διασκεδαστική δραστηριότητα για την αξιοποίηση του ελευθέρου χρόνου κατά τη διάρκεια παραμονής τους στο χώρο του ξενώνα, υποβοηθώντας τα παιδιά με τον τρόπο αυτό να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες της ζωής τους, γ) συνέβαλλε στην υιοθέτηση μιας θετικής στάσης ως προς τη μελλοντική συμμετοχή τους σε φυσική δραστηριότητα. Λαμβάνοντας τα δεδομένα της παρούσας έρευνας συγκεντρωτικά, η συμμετοχή των παιδιατρικών ογκολογικών ασθενών σε ένα πρόγραμμα άσκησης μέσω ψηφιακών διαδραστικών παιχνιδιών, συντελεί ουσιαστικά στην ενίσχυση της ποιότητας ζωής των παιδιών, καθώς και τη μείωση της κόπωσης κατά τη διάρκεια της θεραπείας.