Ο ρόλος του μουσείου στη σημερινή ελληνική κοινωνία: οι πολιτιστικοί διάλογοι στο σύγχρονο κόσμο και η συμβολή τους στη διεθνή αλληλοκατανόηση

Abstract

This dissertation deals with the role that Greek museums play in modern Greek society. While it is a common belief that culture is a key comparative advantage of our homeland, it is worth considering whether this advantage has been sufficiently exploited to foster cultural dialogue and international interaction. The development of the subject is done through the study of comparative examples. Through the history, the subject and the actions of six cultural operators, the involvement of museums in this field is being studied, while attempts are made to respond if the initiatives undertaken are fragmented or part of a national design. An important part of the work focuses on the relationship of museums with the local community, and through extensive research, it is attempted to ascertain whether the demands that society has on museums are consistent with the regularity of their visits to them. In the understanding of the role played by the state, contribute decisively original testimonies, of a President of the Hellenic Republic (Prokopios Pavlopoulos) and of three Greek Prime Ministers (George Papandreou, Antonis Samaras, Alexis Tsipras), who have accepted, in the context of this thesis, to reflect their thoughts and experience on the benefits that could claimed through culture. Through historical events and of course the bibliography, the practice of museums, the distillation of the experience of directors of important cultural institutions but personalities such as Mikis Theodorakis, whose unpublished testimonies are recorded in the doctorate, it is clear that there is no national planning. To a large extent, this is due to the frequent rotation of persons, not always of culture, to the competent Ministry. As a result, a specific proposal - answer, is presented to the problem.

Η παρούσα διατριβή ασχολείται με το ρόλο που διαδραματίζουν τα μουσεία της Ελλάδος στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Την ώρα που αποτελεί κοινή πεποίθηση πως ο πολιτισμός αποτελεί βασικό συγκριτικό πλεονέκτημα της πατρίδας μας, εξετάζεται κατά πόσο το πλεονέκτημα αυτό έχει αρκούντως αξιοποιηθεί για την ανάπτυξη πολιτιστικών διαλόγων και στη διεθνή αλληλεπίδραση. Η ανάπτυξη του θέματος γίνεται μέσα από τη μελέτη συγκριμένων παραδειγμάτων. Μέσα από την ιστορία, το αντικείμενο και τις δράσεις έξι πολιτιστικών φορέων, μελετάται η ανάμειξή των μουσείων στο συγκεκριμένο πεδίο ενώ επιχειρείται επίσης να απαντηθεί, αν οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται είναι αποσπασματικές ή ενταγμένες σε έναν εθνικό σχεδιασμό. Σημαντικό κομμάτι της εργασίας, εστιάζει στη σχέση των μουσείων με την τοπική κοινωνία ενώ μέσω μεγάλης έρευνας κοινού επιχειρείται να αποτυπωθεί εάν οι απαιτήσεις που έχει το κοινωνικό σύνολο από τα μουσεία, συνάδουν με την τακτικότητα των επισκέψεών του σε αυτά. Στην κατανόηση του ρόλου που παίζει η πολιτεία, συμβάλλουν καθοριστικά πρωτότυπες μαρτυρίες, ενός Προέδρου της ελληνικής Δημοκρατίας, του Προκόπη Παυλόπουλου και τριών Ελλήνων πρωθυπουργών, του Γιώργου Παπανδρέου, του Αντώνη Σαμαρά και του Αλέξη Τσίπρα, οι οποίοι δέχτηκαν, στο πλαίσιο της παρούσας διατριβής, να αποτυπώσουν τις σκέψεις και την εμπειρία τους πάνω στα οφέλη τα οποία θα μπορούσαν να διεκδικηθούν μέσω του πολιτισμού. Μέσα από ιστορικά γεγονότα και ασφαλώς τη βιβλιογραφία, την πρακτική των μουσείων, το απόσταγμα της εμπειρίας διευθυντών σημαντικών πολιτιστικών φορέων αλλά προσωπικοτήτων όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, των οποίων ανέκδοτες μαρτυρίες καταγράφονται στο διδακτορικό, προκύπτει ξεκάθαρα πως δεν υπάρχει ένας εθνικός σχεδιασμός. Σε μεγάλο βαθμό αυτό οφείλεται στην συχνή εναλλαγή προσώπων, όχι πάντοτε επαϊόντων του πολιτισμού, στο αρμόδιο Υπουργείο. Ως εκ τούτου, κατατίθεται συγκεκριμένη πρόταση – απάντηση, στο πρόβλημα το οποίο διαπιστώνεται.