Φύλο και εσωτερίκευση της καταπίεσης: προσωπική αυτονομία, έμφυλη βία και δικαιοσύνη

Abstract

Gender internalized oppression constitutes one of the biggest challenges in the field of modern feminist theories of personal autonomy. The discussion which explores the relation between personal autonomy and gender internalized oppression is associated with the branch of liberal feminism which holds that personal autonomy is a key concept and a normative standard both for exploring the problems of gender injustice and proposing solutions towards the end of gender justice. Diana Tietjens Meyers and Marilyn Friedman are the two prominent modern philosophers who defend the above kind of liberal feminism. This dissertation -which consists of three parts-, attempts an approach to the problem of gender internalized oppression and its relation with gender violence by developing a rawlsian liberal feminism of personal autonomy. In the first part, an -as it is called, here- rawlsian feminist account of gender internalized oppression as a distinct kind of women’s oppression is developed. In the second part, a number of modern theories of personal autonomy which -implicitly or explicitly- attempt to respond to the problem of gender internalized oppression are examined. Then, a theory of personal autonomy which aims at responding to the problem of gender internalized oppression is developed. This theory-as it is argued- avoids the problems raised by the examined theories on the following levels: the conceptual, the normative and the political. In the third part, -and having already shown in the first part what the relation between systematic gender violence and women’s diminished personal autonomy due to gender internalized oppression is- an approach to the problem of gender violence, from the perspective of justice, is attempted. This normative approach is based both on John Rawls’s "Α Theory of Justice" and what has been developed in the two previous parts, that is, a rawlsian feminist account of gender internalized oppression as a distinct kind of oppression which impairs women’s personal autonomy and a theory of personal autonomy which responds to the problem of gender internalized oppression.

H εσωτερικευμένη καταπίεση του φύλου (στο εξής ΕΚτΦ) συνιστά μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που τίθενται στις σύγχρονες φεμινιστικές θεωρίες της προσωπικής αυτονομίας. Η συζήτηση που εξετάζει την σχέση μεταξύ της προσωπικής αυτονομίας και της ΕΚτΦ συνδέεται με το είδος του φιλελεύθερου φεμινισμού που υποστηρίζει ότι η προσωπική αυτονομία αποτελεί μία έννοια κλειδί κι ένα κανονιστικό μέτρο, τόσο για να διερευνηθούν τα προβλήματα της έμφυλης αδικίας, όσο και για να προταθούν λύσεις αναφορικά με την επίτευξη του στόχου της έμφυλης δικαιοσύνης. Οι Diana Tietjens Meyers και Marilyn Friedman αποτελούν τις κυριότερες σύγχρονες εκπροσώπους του ανωτέρω είδους φιλελεύθερου φεμινισμού. Στην παρούσα διατριβή, η οποία αποτελείται από τρία μέρη, επιχειρείται μία προσέγγιση στο πρόβλημα της ΕΚτΦ και της σχέσης του με την έμφυλη βία, μέσα από την ανάπτυξη ενός ρωλσιανού φιλελεύθερου φεμινισμού της προσωπικής αυτονομίας. Στο πρώτο μέρος της διατριβής, διατυπώνεται μία-όπως αποκαλείται, εδώ- ρωλσιανή φεμινιστική αντίληψη της ΕΚτΦ, ως μίας διακριτής μορφής καταπίεσης των γυναικών. Στο δεύτερο μέρος, εξετάζεται ένα σύνολο από σύγχρονες θεωρίες της προσωπικής αυτονομίας που επιχειρούν να ανταποκριθούν-ρητά ή υπαινικτικά- στο πρόβλημα της ΕΚτΦ. Στην συνέχεια, διατυπώνεται μία θεωρία της προσωπικής αυτονομίας με σκοπό να ανταποκριθεί στο πρόβλημα της ΕΚτΦ, η οποία, -όπως υποστηρίζεται στην επιχειρηματολογία που αναπτύσσεται-, αποφεύγει σε εννοιολογικό, κανονιστικό και πολιτικό επίπεδο, τα προβλήματα που εμφανίζουν οι θεωρίες που εξετάστηκαν. Στο τρίτο μέρος, κι αφού ήδη από το πρώτο μέρος έχει καταδειχθεί ποια είναι σχέση της μειωμένης γυναικείας προσωπικής αυτονομίας λόγω ΕΚτΦ με την συστηματικότητα της έμφυλης βίας, επιχειρείται μία προσέγγιση στο πρόβλημα της έμφυλης βίας από την σκοπιά της δικαιοσύνης. Η συγκεκριμένη κανονιστική προσέγγιση στο πρόβλημα της έμφυλης βίας βασίζεται τόσο στην "Θεωρία της Δικαιοσύνης" του John Rawls, όσο και σε όσα αναπτύχθηκαν στα δύο προηγούμενα μέρη ήτοι μία ρωλσιανή-φεμινιστική αντίληψη της ΕΚτΦ, ως μίας διακριτής μορφής καταπίεσης που πλήττει την γυναικεία προσωπική αυτονομία και μία θεωρία της προσωπικής αυτονομίας που ανταποκρίνεται στο πρόβλημα της ΕΚτΦ.