Η μακροθεμελίωση της μικροοικονομικής μέσα από τη λειτουργία των επίσημων και ανεπίσημων θεσμικών μορφών

Abstract

The purpose of the hereunto dissertation is to examine the notion of macrofoundations of microeconomics through the institutional operation. Macrofoundations is concerned with the admittance of the existence of social wholes and collectivities within an economy, which are not simply a mere aggregation of the individuals’ actions, but instead occur as emergent properties, which are capable of shaping, constraining and motivating individual behaviour. These social wholes and collectivities, which constitute the role of macroeconomic foundations, can be found in institutions. The structure of the dissertation is as follows: In the first chapter, we examine the neoclassical programme of the microfoundations of macroeconomics by critically reviewing it, in order to stress the need for macrofoundations of microeconomics. In the second chapter, we provide a general definition of the notion of macrofoundations and in addition we introduce all the heterodox theories, mainly coming from the Post-Keynesian school of economic thought that featured the necessity for macrofoundations. In the third chapter, we develop further our analysis, by adding to the latter definition, the notion of institutions. On the grounds of this particular definition, we examine throughout the history of economic thought, all the theories that the notion of macrofoundations can be found attached with the notion of institutions, whether indirectly, such as in Adam Smith, the German Historical School, the Old Institutional School (Veblen, Mitchell, Commons, Ayres) and Geoffrey Hodgson, or directly, such as in David Colander and the Post-Walrasian macroeconomic approach. In the fourth chapter, we develop a theoretical macrofoundations model, which analyses the way institutions mould, constrain and enable individual behaviour. In particular, we begin our analysis from the macro-institutional framework, which is concerned with the conflict of interests between formal and informal institutional powers and we attempt to explicate the individual behaviour. Finally, in the fifth chapter we summarise and we conclude with recommendations for further research.

Σκοπός της παρούσας διατριβής αποτελεί η διερεύνηση της έννοιας της μακροθεμελίωσης της Μικροοικονομικής μέσα από τη θεσμική λειτουργία. Η έννοια της μακροθεμελίωσης αφορά την αποδοχή της ύπαρξης κοινωνικών ολοτήτων και συλλογικοτήτων εντός μιας οικονομίας, οι οποίες δεν αποτελούν απλά το άθροισμα των ατομικών πράξεων, αλλά προκύπτουν ως αναδυόμενες ιδιότητες, που είναι ικανές να διαμορφώσουν, να περιορίσουν και να κινητοποιήσουν την ατομική συμπεριφορά. Οι συγκεκριμένες κοινωνικές ολότητες και συλλογικότητες, οι οποίες διαδραματίζουν το ρόλο των μακροοικονομικών θεμελίων, μπορούν να ανιχνευθούν στους θεσμούς. Η δομή της διατριβής είναι η εξής: Στο πρώτο κεφάλαιο εξετάζεται το νεοκλασικό πρόγραμμα της μικροθεμελίωσης της Μακροοικονομικής και ασκείται κριτική σε αυτό, προκειμένου να καταστεί σαφής η αναγκαιότητα της μακροθεμελίωσης της Μικροοικονομικής. Στο δεύτερο κεφάλαιο δίνεται ένας γενικός ορισμός της έννοιας της μακροθεμελίωσης και επιπλέον παρουσιάζονται όλες εκείνες οι ετερόδοξες εργασίες, κυρίως της Μετά-Κεϋνσιανής (Post-Keynesian) Σχολής Οικονομικής Σκέψης, που προσπάθησαν να αναδείξουν την αναγκαιότητα για μακροθεμελίωση της Μικροοικονομικής. Στο τρίτο κεφάλαιο αναπτύσσουμε περαιτέρω την ανάλυσή μας, προσθέτοντας στον ορισμό που δώσαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο, την έννοια των θεσμών. Με βάση το συγκεκριμένο ορισμό εξετάζονται όλες εκείνες οι περιπτώσεις μέσα από την Ιστορία των Οικονομικών Θεωριών, όπου η έννοια της μακροθεμελίωσης αναφέρεται μαζί με την έννοια των θεσμών, είτε έμμεσα, όπως στις περιπτώσεις των Adam Smith, της Γερμανικής Ιστορικής Σχολής, της Παλαιάς Θεσμικής Σχολής (Veblen, Mitchell, Commons, Ayres) και του Geoffrey Hodgson, είτε άμεσα, όπως στην περίπτωση του David Colander και της Μετά-Βαλρασιανής (Post-Walrasian) μακροοικονομικής προσέγγισης. Στο τέταρτο κεφάλαιο, με βάση τις προσεγγίσεις, που εξετάστηκαν, αναπτύσσουμε ένα θεωρητικό υπόδειγμα μακροθεμελίωσης, όπου καταδεικνύεται ο τρόπος με τον οποίο οι θεσμοί επηρεάζουν, περιορίζουν και διαμορφώνουν την ατομική συμπεριφορά. Συγκεκριμένα, ξεκινάμε από την ανάλυση του μακρο-θεσμικού πλαισίου, το οποίο αφορά τη σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στην επίσημη και τις ανεπίσημες θεσμικές δυνάμεις και καταλήγουμε στον τρόπο με τον οποίο εκδηλώνεται η ατομική συμπεριφορά. Στο πέμπτο και τελευταίο κεφάλαιο πραγματοποιείται μια ανασκόπηση της διατριβής και εξάγονται ορισμένα συμπεράσματα για περαιτέρω έρευνα.