Ρυθμική ικανότητα, στεγνή εξάσκηση και ψυχολογικά χαρακτηριστικά: η σχέση τους με την απόδοση των αθλητριών Καλλιτεχνικής κολύμβησης

Abstract

Athletic performance, especially in sports that are graded for their artistic impression, like artistic swimming (AS) in women, is in a multidimensional interdependence with the type of training, the level, age, rhythmic ability, as well as trait and state psychological variables. The aim of this research was to provide insight into the presence, strength and direction of the interactions among the above parameters and to elucidate which of these may act as moderators or mediators in the research model. The participants in the study were female athletes of AS both from the national and international level in the senior, junior and comen categories. The evaluation of rhythmic ability has been performed with High/Scope Rhythmic Competence Analysis Test, whereas trait and state psychological variables has been assessed with following questionnaires adjusted for competitive sports and validated for the Greek population: 1) Trait Anxiety Inventory, 2) Sport Competition Anxiety Test, 3) Trait Sport-Confidence Questionnaire, 4) Task-Ego Orientation in Sport Questionnaire, 5) Social Desirability Scale and 6) Competitive State Anxiety Inventory-II. The procedure was completed in three phases: a) Completion of questionnaires and measurement of rhythmic ability in two tempos in a neutral environment, b) and c) Completion of the state anxiety test followed by assessment of athletic performance in a routine program, which was graded by three international AS judges. The second measurement has been performed one week after the first and the difference between the two was the presence or absence of dry- land exercise in random order. For data analysis, both common statistical methods (e.g., paired and independent samples t-test, ANOVA, correlations and regression analyses), and more sophisticated approaches for the elucidation of the existence of moderator and mediator conditions were used. Results confirmed beyond any doubt the superiority of dry-land exercise concerning the athletes’ performance in artistic swimming. Further analysis clarified the psychological foundation of this superiority, as dry-land execution moderates and maximizes the mediation of state (competitive) athletic confidence on the effect of trait sport confidence on performance.

Η αθλητική απόδοση, ιδιαίτερα σε αθλήματα που βαθμολογούνται για την καλλιτεχνική τους εντύπωση όπως η καλλιτεχνική κολύμβηση (ΚΚ) γυναικών, βρίσκεται σε μια πολυδιάστατη αλληλεξάρτηση με το είδος της εξάσκησης, το επίπεδο, την ηλικία, τη ρυθμική ικανότητα, τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά προδιάθεσης και το αγωνιστικό άγχος κατάστασης των αθλητριών. Σκοπός της έρευνας ήταν η κατανόηση της παρουσίας, ισχύος και κατεύθυνσης των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των ανωτέρω παραμέτρων και η ανίχνευση αυτών που, ενδεχομένως, παίζουν ρυθμιστικό ή διαμεσολαβητικό ρόλο στο ερευνητικό μοντέλο. Στην έρευνα συμμετείχαν 47 αθλήτριες ΚΚ διεθνούς και μη επιπέδου από τρεις αγωνιστικές κατηγορίες (Γυναίκες, Νεάνιδες και Κορασίδες Α΄). Για την αξιολόγηση της ρυθμικής ικανότητας των αθλητριών χρησιμοποιήθηκε το High/Scope Rhythmic Competence Analysis Test, ενώ για τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά προδιάθεσης και το αγωνιστικό άγχος χρησιμοποιήθηκαν τα παρακάτω, ειδικά προσαρμοσμένα στον αγωνιστικό αθλητισμό και σταθμισμένα σε ελληνικό πληθυσμό, ερωτηματολόγια: 1) Ερωτηματολόγιο Άγχους Προδιάθεσης, 2) Ερωτηματολόγιο Αγωνιστικού Άγχους Προδιάθεσης, 3) Ερωτηματολόγιο Αθλητικής Αυτοπεποίθησης Προδιάθεσης, 4) Ερωτηματολόγιο Αθλητικού Προσανατολισμού, 5) Κλίμακα Κοινωνικής Επιθυμητότητας και 6) Ερωτηματολόγιο Αγωνιστικής Κατάστασης. Η διαδικασία της έρευνας περιλάμβανε τρεις φάσεις: (α) χορήγηση ερωτηματολογίων για τη μέτρηση χαρακτηριστικών προδιάθεσης και μέτρηση της ρυθμικής ικανότητας σε δύο ταχύτητες ρυθμού, σε ουδέτερες συνθήκες, (β) και (γ) συμπλήρωση του Ερωτηματολογίου Αγωνιστικής Κατάστασης πριν από την έναρξη του αγώνα και αξιολόγηση της αθλητικής απόδοσης σε ρουτίνα στο νερό από τρεις κριτές διεθνούς επιπέδου με μια εβδομάδα διαφορά. Η διαφορά μεταξύ των φάσεων (β) και (γ) ήταν η προσθήκη στεγνής εξάσκησης σε μία από τις δύο φάσεις, σε τυχαιοποιημένη σειρά. Για τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων, χρησιμοποιήθηκαν τόσο κλασικές διαδικασίες (paired και independent samples t- tests, ANOVA, συσχετίσεις και αναλύσεις παλινδρόμησης) όσο και πιο σύνθετες διαδικασίες για την ανεύρεση της ύπαρξης ρυθμιστικών και διαμεσολαβητικών συνθηκών. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν αναμφίβολα την υπεροχή της στεγνής εξάσκησης όσον αφορά στην απόδοση των αθλητριών στην ΚΚ. Περαιτέρω ανάλυση ανέδειξε το ψυχολογικό υπόβαθρο που καθορίζει αυτή την υπεροχή, καθώς η στεγνή εξάσκηση ρυθμίζει και μεγιστοποιεί τη διαμεσολάβηση της αγωνιστικής αυτοπεποίθησης κατάστασης στην εξάρτηση της απόδοσης από την αθλητική αυτοπεποίθηση προδιάθεσης.