Διερεύνηση του ρόλου της ενδοκάνης στις παροξύνσεις της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας

Abstract

Increasing evidence supports the presence of endothelial dysfunction in COPD, linking bronchial obstruction to the altered endothelial wall and encouraging the direction of research activity towards the description of relevant biomarkers that could improve our understanding of the disease's natural history. Endocan is a promising marker of endothelial dysfunction, preferentially expressed by the pulmonary endothelium, whose role in COPD has not yet been investigated.The present study aimed to investigate endocan’s levels in patients admitted for an acute exacerbation of COPD, in order to evaluate its potential in their assessment and to explore its role as a discriminator between various phenotypes. Thirty two patients admitted with an acute exacerbation of COPD were included in this study. The patients were followed up for one year post discharge and all new exacerbation episodes as well as disease related acute events were recorded. Endocan levels were determined on two separate occasions: on admission to the respiratory medicine department and after discharge, while in stable condition. In order to further assess its biomarker potential we concomitantly measured two well described inflammatory and endothelial dysfunction markers, CRP and vWF:Ag respectively.Serum endocan levels of stable COPD patients differed significantly according to the number of recorded exacerbations during follow up (P= 0.001). Significant differences in endocan levels were also observed according to the number of exacerbation related hospitalizations (P= 0.000). Furthermore, the absolute difference of its levels between exacerbated and stable COPD was the most significant predictor of the number of future exacerbations (P= 0.018, R2= 0.213), while the most significant predictor of endocan levels in stable COPD was the number of new exacerbation events during follow up (P= 0.001, R2= 0.351). Endocan levels did not change significantly between exacerbation and stable disease and showed no correlation with clinical parameters. Nevertheless, patients exhibiting the lowest serum endocan levels had a more favorable GOLD staging compared to the rest (P= 0.043). On the other hand, we observed significantly elevated vWF: Ag and CRP levels at exacerbation compared to stable COPD (Ρ= 0.003 and Ρ= 0.017) which also significantly differed among patients of various symptomatic severity, as assessed by the mMRC scale (P= 0.018 and P= 0.002).The results of the present study suggest that endocan may be a clinically relevant marker for COPD, potentially useful in the identification of patients prone to frequent exacerbations.

Ο ρόλος της ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας στην παθογένεια της ΧΑΠ διερευνάται με αυξανόμενο ενδιαφέρον, καθώς φαίνεται πως αποτελεί συνδετικό κρίκο μεταξύ της απόφραξης των αεραγωγών και των καρδιαγγειακών συνοσηροτήτων της νόσου, καθιστώντας αναγκαία την αξιοποίηση σχετικών βιολογικών δεικτών στην παρακολούθηση των ασθενών. Η ενδοκάνη είναι ένας υποσχόμενος δείκτης ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας με επιλεκτική έκφραση στο πνευμονικό ενδοθήλιο, η οποία δεν έχει μελετηθεί σε ασθενείς με ΧΑΠ.Σκοπό της παρούσας μελέτης αποτέλεσε ο προσδιορισμός της ενδοκάνης στον ορό ασθενών με παρόξυνση ΧΑΠ και σε μετέπειτα σταθερή κατάσταση νόσου, με στόχο τη διερεύνηση της πιθανής αξίας της στην παρακολούθηση και φαινοτυπική ταξινόμησή τους.Τριάντα δύο ασθενείς με παρόξυνση ΧΑΠ συμπεριελήφθησαν στη μελέτη και παρακολουθήθηκαν για ένα έτος μετά τη λήξη της νοσηλείας, για την καταγραφή του συνολικού αριθμού των επικείμενων επεισοδίων παρόξυνσης και των νέων νοσηλειών. Ο προσδιορισμός των επιπέδων της ενδοκάνης στον ορό των ασθενών έγινε τόσο κατά τη διάρκεια του επεισοδίου, όσο και σε σταθερή φάση νόσου. Προσδιορίσθηκαν επίσης τα επίπεδα του vWF:Ag και της CRP, καθιερωμένων δεικτών ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας και φλεγμονής αντίστοιχα. Τα επίπεδα της ενδοκάνης διέφεραν σημαντικά μεταξύ των ασθενών με σταθερή ΧΑΠ, ανάλογα με τον αριθμό των καταγεγραμμένων παροξύνσεων (Ρ= 0.001) και νοσηλειών (P= 0.000) κατά το έτος της παρακολούθησης. Επιπροσθέτως, φάνηκε πως ο αριθμός των μελλοντικών παροξύνσεων είναι δυνατό να εκτιμηθεί σύμφωνα με τη διαφορά των επιπέδων της ενδοκάνης μεταξύ παρόξυνσης και σταθερής φάσης νόσου (P= 0.018, R2= 0.213). Αντιστρόφως, τα επίπεδα της ενδοκάνης σε σταθερή ΧΑΠ είναι δυνατό να προβλεφθούν βάσει του αριθμού των νέων επεισοδίων παρόξυνσης (P= 0.001, R2= 0.351). Η συγκέντρωση της ενδοκάνης δε διαφοροποιήθηκε στατιστικώς σημαντικά μεταξύ παρόξυνσης και σταθερής νόσου και δε συσχετίσθηκε με τις κλινικές παραμέτρους των ασθενών. Εντούτοις, οι ασθενείς με τα χαμηλότερα επίπεδα διέθεταν ευνοϊκότερη σταδιοποίηση κατά GOLD (P= 0.043). Τόσο το vWF:Ag όσο και η CRP, διαφοροποιήθηκαν σημαντικά μεταξύ παρόξυνσης και σταθερής ΧΑΠ (Ρ= 0.003 και Ρ= 0.017) και παρουσίασαν σημαντική συσχέτιση με την κατάταξη των ασθενών κατά mMRC (Ρ= 0.018 και Ρ= 0.002).Συμπερασματικά, τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης είναι ενδεικτικά ενός πιθανού ρόλου της ενδοκάνης στην εκτίμηση και παρακολούθηση ασθενών με ΧΑΠ, ιδίως στη φαινοτυπική τους ταξινόμηση και στην έγκαιρη αναγνώριση όσων είναι πιο επιρρεπείς στην εμφάνιση συχνών παροξύνσεων