Η εκπαιδευτική πολιτική της δικτατορίας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (1967-1974): θεσμικές ρυθμίσεις και στρατηγικές νομιμοποίησης στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Οι αντιστάσεις των φοιτητών και η συλλογική μνήμη

Abstract

The aim of this dissertation is the study of the educational policy during the period of the aprilian dictatorship (1967-1974) in Higher Education. The research lens focuses on the institutional arrangements and legitimization strategies of educational policy as well as its perception from the anti-regime students in University of Patras. Specifically, the research questions of this dissertation are:a)What were institutional arrangements and legitimization strategies of educational policy in Higher Education, during the period of the aprilian dictatorship in Higher Education and specifically in University of Patras?b)How the collective identity of the anti-dictatorship student movement was constructed through the collective memory and what were its characteristics?In the research part of this dissertation a combination of archival research with oral history has been made, ensuring the triangulation of data in order to obtain valid and reliable results.Regarding the concluding survey results it is worth mentioning the designation and the highlighting of special aspects concerning the institutional arrangements and legitimization strategies of educational policy in University of Patras. Furthermore, the survey results show that the construction of the collective identity of the anti -dictatorship student movement in University of Patras took place in two periods. This construction rested on three sets of concepts related to: a) cognitive definitions concerning the ends, means, and the field of action, b) a network of active relationships between actors who made decisions through selected forms of organization, models of leadership and communicative channels and c) a certain degree of emotional investment, which enabled individuals to feel themselves part of a common unity replenishing any cognitive gaps.

Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η μελέτη της εκπαιδευτικής πολιτικής που ασκήθηκε την περίοδο της απριλιανής δικτατορίας (1967-1974) στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ο ερευνητικός φακός εστιάζεται στις θεσμικές ρυθμίσεις και στις στρατηγικές νομιμοποίησης της εκπαιδευτικής πολιτικής της δικτατορίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στον τρόπο πρόσληψής τους από τους αντικαθεστωτικούς φοιτητές του Πανεπιστημίου. Ειδικότερα, τα ερευνητικά ερωτήματα είναι:α)Ποιες ήταν οι θεσμικές ρυθμίσεις της εκπαιδευτικής πολιτικής που ασκήθηκε στο πεδίο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης την περίοδο της απριλιανής δικτατορίας και οι στρατηγικές που ακολουθήθηκαν για τη νομιμοποίησή της ειδικότερα στο Πανεπιστήμιο Πατρών;β) Πώς συγκροτήθηκε η συλλογική ταυτότητα του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος στην Πάτρα μέσα από τη συλλογική μνήμη, και ποια τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της; Για την απάντηση στα παραπάνω ερευνητικά ερωτήματα κρίθηκε αναγκαίος ο συνδυασμός αρχειακών πηγών με προφορικές μαρτυρίες ενισχύοντας μέσω του τριγωνισμού την αξιοπιστία και την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων. Στα κυριότερα ευρήματα της έρευνας περιλαμβάνεται ο προσδιορισμός και η ανάδειξη ειδικών όψεων των θεσμικών ρυθμίσεων και των στρατηγικών νομιμοποίησης της εκπαιδευτικής πολιτικής της δικτατορίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Τα ευρήματα της διατριβής δείχνουν ότι η κατασκευή της συλλογικής ταυτότητας του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος στην Πάτρα συντελέστηκε σε δύο χρονικές φάσεις. Η κατασκευή αυτή εμπεριείχε α) γνωστικούς προσδιορισμούς οι οποίοι προσδιόριζαν τους σκοπούς, τα μέσα και το πεδίο δράσης, β) ένα δίκτυο ενεργών σχέσεων που τροφοδοτούνταν από τις επιλεγμένες μορφές οργάνωσης, ηγεσίας, συντονισμού και εσωτερικής επικοινωνίας και γ) μια συναισθηματική επένδυση που παγίωνε τη συμμετοχή και αναπλήρωνε ενδεχομένως κάποια λογικά κενά στους παραπάνω γνωστικούς προσδιορισμούς.