Μακροχρόνιες επιδράσεις μεταλλουργικών δραστηριοτήτων στο θαλάσσιο περιβάλλον της Μεσογείου, βάσει των μετρήσεων στον κόλπο της Ελευσίνας

Abstract

The steel industrial sector is considered ˝heavy industry˝ highly intensive in both materials and energy consumption and traditionally has caused significant air, water and soil pollution, particularly in coastal areas where a significant number of steel plants are located. Due to the nature of the production processes, large amounts of solid, liquid and gaseous wastes are generated in any steel plant. Recent improvements in the steelmaking have led to significant reductions in energy and material use as well as in concomitant wastes. Here, we present the historical record of pollution of: a) steel industries which are up to 50 Km from the coastal front of the Mediterranean sea (research area), through the emission factors and b) a representative iron and steel mill (case study), through coastal core sediments (case study area).In the research area were recorded 107 iron and steel mills which produce the 45.4 % of the nominal production of liquid steel in relation to total steel industries of the Mediterranean countries. The results show that the last years the iron and steel industries have led to significant reductions of air and water pollution by (averaged values) 63 % and 69 % respectively. The results of the coastal sediment cores indicated that the case study area is significantly affected by the representative iron and steel mill. The sediments have shown elevated total metal content in comparison to the background levels. Τhe inputs of pollutants were reduced by 33 to 71% despite the increased steel production during the last 10 years. The results of this research provide clear evidence about the positive consequences of international environmental policies and legislation when the latter are transposed and implemented at national level and supported by best available techniques.

Η βιομηχανία χάλυβα θεωρείται «βαριά βιομηχανία», εντάσεως υλικού και ενέργειας και παραδοσιακά έχει προκαλέσει σημαντική ρύπανση στα μέσα του περιβάλλοντος, ειδικότερα στις παράκτιες περιοχές, όπου έχουν εγκατασταθεί αρκετές από αυτές. Λόγω της φύσης της παραγωγικής διαδικασίας, περίπου το μισό της μάζας των εισερχόμενων υλικών τροφοδοσίας, εξέρχεται υπό τη μορφή απαερίων, στερεών αποβλήτων και παραπροϊόντων. Πρόσφατες βελτιώσεις στην παραγωγή χάλυβα, οδήγησαν σε σημαντικές μειώσεις, στην απαιτούμενη ενέργεια, στις πρώτες ύλες, καθώς και στην επακόλουθη παραγωγή αποβλήτων.Στην παρούσα έρευνα παρουσιάζουμε την ιστορική εξέλιξη της ρύπανσης: α) από τις βιομηχανίες χάλυβα οι οποίες απέχουν έως και 50 Km από το παράκτιο μέτωπο της Μεσογείου θάλασσας (πεδίο έρευνας, βιομηχανίες χάλυβα μεσογειακού περιβάλλοντος), μέσω των συντελεστών εκπομπής και β) από μια αντιπροσωπευτική βιομηχανία του κλάδου, μέσω της δειγματοληψίας θαλάσσιων ιζημάτων (περιοχή έρευνας, που βρίσκεται στον κόλπο της Ελευσίνας). Συνολικά στο μεσογειακό περιβάλλον εντοπίστηκαν 107 βιομηχανίες οι οποίες παράγουν περίπου το 45,4 % της ονομαστικής παραγωγής του υγρού χάλυβα, σε σχέση με τις συνολικές βιομηχανίες χάλυβα των μεσογειακών χωρών. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως τα τελευταία χρόνια οι βιομηχανίες αυτές έχουν μειώσει σημαντικά τους ρυπαντές σε αέρα και νερό κατά μέσο όρο πάνω από 63 % και 69 % αντίστοιχα. Η δειγματοληψία πυρήνων ιζημάτων έδειξε πως η περιοχή έρευνας έχει επηρεαστεί από την βιομηχανία χάλυβα. Τα ιζήματα του κόλπου είχαν αυξημένη περιεκτικότητα σε μεταλλικά στοιχεία, σε σύγκριση με τις τιμές του υποβάθρου της περιοχής. Τα τελευταία 10 χρόνια όμως περίπου ο εμπλουτισμός των ιζημάτων σε μέταλλα μειώθηκε από 33 έως 71%, παρά την αύξηση της παραγωγής του χάλυβα. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας παρέχουν σαφείς αποδείξεις για τις θετικές συνέπειες της διεθνούς περιβαλλοντικής πολιτικής και νομοθεσίας, όταν η τελευταία έχει μεταφερθεί και εφαρμοστεί σε εθνικό επίπεδο σε συνδυασμό με την υποστήριξη από βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές.