Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του επιβάτη στην αεροπορική μεταφορά επιβατών

Abstract

The aim of the present thesis is to examine in full the provisions that introduce rights and obligations for the passenger in air transport. The rules are divided according to their origin, in international rules, European rules and national rules. Initially, the study examines the legal nature and the operation of contracts for the air carriage of passengers according to the existing provisions. We then investigate the provisions of Montreal Convention and Warsaw Convention which regulate the responsibility of the air carrier in case of death or bodily injury of a passenger caused by an accident, in case of destruction, loss of, or damage to baggage and in case of delay in the carriage of passengers or their baggage. The subsequent chapter is dedicated to european law, discussing in detail european regulation 261/2004 and the relevant case law of the European Court of Justice, which has played an invaluable role to the interpretation of the regulation. In addition, the thesis analyzes european regulation 1107/2006 on the rights of passengers with reduced mobility when travelling by air, regulation 2111/2005 on the right of the passenger to be of the identity of the operating air carrier, as well as some issues with regard to the obligations of the passenger according to aviation security law and personal data protection law. Next, the study investigates the rules of consumer protection law that may be applicable to passenger air transport. The application of the rules on unfair terms, as prescribed in article 2 of law 2251/1994 is particularly analyzed. In addition, we examine the rights and obligations of the passenger according to the provisions on distance selling and electronic commerce, as well as the possibility of applying article 8 of law 2251/1994 on the responsibility of the service provider. We also discuss the regulations on package travel and their relation to the passenger of air transport and the present legal framework to address cases of air carrier insolvency. The final part of the study investigates the legal protection of the passenger in air transport, and more specifically it discusses the rules on applicable law and international jurisdiction in contracts for the air carriage of persons, rules on the proceedings and the time limits for actions, options of judicial protection as well as alternative dispute resolution mechanisms authorized to deal with disputes from passenger air carriage. The conclusion affirms that the protection of the passenger in air transport has significantly improved in the last few years because of the introduction of specialized european legislation, however, there are still some deficits in the legal protection, allowing air carriers to introduce practices that are detrimental to the passenger.

Αντικείμενο έρευνας της διατριβής είναι η εξέταση του συνόλου των διατάξεων που εισάγουν δικαιώματα και υποχρεώσεις για τον επιβάτη στην αεροπορική μεταφορά προσώπων και η αξιολόγηση της παρεχόμενης έννομης προστασίας. Οι κανόνες ταξινομούνται αναλόγως της προέλευσής τους σε κανόνες διεθνούς, ευρωπαϊκής και εθνικής προέλευσης. Αρχικά εξετάζεται η νομική φύση και η λειτουργία της σύμβασης αεροπορικής μεταφοράς προσώπων με βάση τις κείμενες διατάξεις. Στη συνέχεια εξετάζονται η διεθνής σύμβαση Μόντρεαλ και η προϊσχύσασα σύμβαση Βαρσοβίας για τις αερομεταφορές, και συγκεκριμένα οι διατάξεις αυτών που αφορούν την ευθύνη του αερομεταφορέα σε περίπτωση θανάτου ή σωματικού τραυματισμού επιβατών από ατύχημα, σε περίπτωση απώλειας, φθοράς ή καταστροφής αποσκευών και σε περίπτωση καθυστέρησης επιβάτη ή αποσκευής. Το επόμενο μέρος αφιερώνεται στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής ‘Ένωσης, και συγκεκριμένα αναλύεται διεξοδικά ο Κανονισμός 261/2004 για τα δικαιώματα του επιβάτη σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης, ματαίωσης και μεγάλης καθυστέρησης της πτήσης και η σχετική νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία έχει ουσιώδη συμβολή στην ερμηνεία του Κανονισμού. Επίσης εξετάζονται ο Κανονισμός 1107/2006 για τα δικαιώματα των επιβατών με αναπηρία όταν ταξιδεύουν αεροπορικώς, ο Κανονισμός 2111/2005 για το δικαίωμα του επιβάτη να πληροφορείται την ταυτότητα του πραγματικού αερομεταφορέα, καθώς και τα επιμέρους ζητήματα των υποχρεώσεων του επιβάτη από τις διατάξεις για την ασφάλεια των αερομεταφορών και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων επιβατών. Ακολουθεί η ανάπτυξη των κανόνων του δικαίου προστασίας καταναλωτή που διεκδικούν εφαρμογή στην αεροπορική μεταφορά προσώπων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην εφαρμογή των διατάξεων για την καταχρηστικότητα των γενικών όρων συναλλαγών, όπως αποτυπώνονται στο άρθρο 2 του Ν. 2251/1994. Εξετάζονται ακόμη τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του επιβάτη που απορρέουν από τις διατάξεις για τις συμβάσεις από απόσταση και για το ηλεκτρονικό εμπόριο, καθώς και η δυνατότητα εφαρμογής του άρθρου 8 Ν. 2251/1994 για την ευθύνη του παρέχοντος υπηρεσίες. Διερευνώνται επίσης οι ρυθμίσεις για τα οργανωμένα ταξίδια και η σχέση τους με τον επιβάτη αεροπορικών μεταφορών και το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των καταστάσεων πτώχευσης αερομεταφορέα. Το τελευταίο μέρος της διατριβής αφορά την έννομη προστασία του επιβάτη αεροπορικών μεταφορών και συγκεκριμένα αναλύονται οι κανόνες που καθορίζουν το εφαρμοστέο δίκαιο και τη διεθνή δικαιοδοσία στις συμβάσεις αεροπορικής μεταφοράς προσώπων, οι κανόνες σχετικά με την άσκηση της αγωγής και τις προθεσμίες, οι δυνατότητες δικαστικής προστασίας, αλλά και οι μηχανισμοί εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών που μπορούν να επιληφθούν των διαφορών από την αεροπορική μεταφορά επιβατών. Στον επίλογο συμπεραίνεται ότι η προστασία του επιβάτη αεροπορικών μεταφορών έχει ενισχυθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια λόγω της εισαγωγής εξειδικευμένης ευρωπαϊκής νομοθεσίας, αλλά και ότι εξακολουθούν να υφίστανται ορισμένες ελλείψεις που αφήνουν το περιθώριο στους αερομεταφορείς να υιοθετούν δυσμενείς για τον επιβάτη πρακτικές.