Μελέτη της χρήσης υπηρεσιών υγείας και των παραγόντων που σχετίζονται με αυτές σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του ενήλικου ελληνικού πληθυσμού

Abstract

The study of the utilization of healthcare services has become interesting during the lastfew years, in the frame of the general trends for reorientation and redetermination of the healthcare systems. In this context, studying the determinants of the utilization of healthcareservices seems bounden.The purpose of the current study is the capture of the utilization of healthcare services bythe adult Greek population and the investigation of the factors that determine the utilization ofhealthcare services in general, as well as the utilization of preventive services, in particular.Data were obtained from the national household survey Hellas Health I, conductedduring 2006 by the Centre of Health Services Research of the Department of Hygiene,Epidemiology and Medical Statistics of Medical School of University of Athens.Candidate respondents were selected by means of a three-stage, proportional to sizesampling design. The survey population consisted of 1005 individuals, with a mean age of47.4 years old.Among the determinants of the utilization of healthcare services, it was concluded thatsocio-economic status, age, the presence of chronic illness and the low PCS and MCS play animportant role.Furthermore important determinants of health services utilization are thepresence of private insurance, the marital status, the educational level and the residence.Among the determinants of the utilization of preventive services, it was concluded thatage, gender, marital status, the presence of chronic illness, the low PCS and MCS, theexistence of a family doctor and the presence of private insurance play the most importantrole.According to the findings of the study, the Greek health care system is far from the goalof providing equal care for equal need. A series of reformation is therefore demanded for thesoftening of the inequalities observed, aiming at the development of the primary care sectorand the reinforcement of the family doctor. At the same time, the constant and permanentrecording and monitoring of utilization patterns is thought necessary, in order to evaluate theresults of any intervention made.

Η μελέτη της χρήσης υπηρεσιών υγείας αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα τελευταίαχρόνια στο πλαίσιο της γενικότερης τάσης επαναπροσανατολισμού και επαναπροσδιορισμούτων υγειονομικών συστημάτων. Στο πλαίσιο αυτό, η μελέτη των παραγόντων πουπροσδιορίζουν τη χρήση των υπηρεσιών υγείας φαίνεται επιτακτική.Σκοπόs της παρούσας έρευνας είναι η αποτύπωση της χρήσης υπηρεσιών υγείας απότον ενήλικο ελληνικό πληθυσμό και της διερεύνησης των παραγόντων που προσδιορίζουν τηχρήση υπηρεσιών υγείας γενικότερα και τη διενέργεια προληπτικών εξετάσεων, ειδικότερα.Τα δεδομένα αντλήθηκαν από τη μελέτη Hellas Health I, που διεξήχθη κατά το έτος2006 από το Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίαςκαι Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.H επιλογή του δείγματος ήταν τυχαία και αντιπροσωπευτική με τη μέθοδο τηςτρισταδιακής δειγματοληψίας. Το δείγμα αποτελείται από 1005 άτομα με μέση ηλικία τα 47,4έτη.Από τους παράγοντες που προσδιορίζουν τη χρήση υπηρεσιών υγείας συνολικά, φάνηκεότι το σημαντικότερο ρόλο διαδραματίζει το κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο, η ηλικία, ηπαρουσία χρόνιας νόσου, το χαμηλό επίπεδο σωματικής και ψυχικής υγείας. Επιπλέονσημαντικό ρόλο παίζουν η κατοχή ιδιωτικής ασφάλισης, η οικογενειακή κατάσταση, τοεκπαιδευτικό επίπεδο καθώς και ο τόπος διαμονής.Όσον αφορά τη διενέργεια προληπτικών εξετάσεων, φάνηκε ότι το σημαντικότερο ρόλοδιαδραματίζουν η ηλικία, το φύλο, η οικογενειακή κατάσταση, η παρουσία χρόνιας νόσου καιχαμηλών δεικτών σωματικής και ψυχικής υγείας ,η παρουσία οικογενειακού ιατρού και τέλοςη ύπαρξη ιδιωτικής ασφαλιστικής κάλυψης όσον αφορά την εξέταση PSA στους άνδρες.Με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης, το υγειονομικό σύστημα της Ελλάδας απέχειαπό το στόχο της παροχής ίσης φροντίδας για ίσες ανάγκες. Απαιτείται μια σειράμεταρρυθμίσεων για την άμβλυνση των παρατηρούμενων ανισοτήτων, που να στοχεύουν στην ανάπτυξη της ΠΦΥ και στην ενίσχυση του οικογενειακού ιατρού. Συγχρόνως, η σταθερή καιδιαρκής καταγραφή και παρακολούθηση των προτύπων χρησιμοποίησης των υπηρεσιώνυγείας κρίνεται αναγκαία, για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων τυχών παρεμβάσεων.