Λογισμικό ανοιχτού κώδικα: διοίκηση, διάχυση και ανταγωνισμός

Abstract

Open source software (OSS) offers a number of advantages such as technological quality and reliability, as well as significant cost savings. From a managerial perspective, these features give it significant advantage over the competing products of proprietary and closed source software that enabled its wide diffusion. Today, the open source ecosystem consists of thousands of projects, communities, and software solutions.The aim of this thesis is to contribute to the research on OSS through the study of both the diffusion of OSS and its effects at an economic and social level. The research focuses on the process of diffusion over time and assesses relationships of cause and effect of the phenomenon. Firstly, it identifies and assesses the factors determining the diffusion and sustainability of OSS (cause). Secondly, it examines the impact of the OSS diffusion at economic and socio-political level (effect).At the economic level, an analysis of the software market is performed. The market’s behavior and structure is examined not only as a result of the OSS diffusion, but also of its implications, that is open source business models. The socio-political effects are studied in the public sector, especially in e-government and education.The proposed models and methodologies lay within the stream of the management of information systems research. The models are based on theoretical background that borrows elements from the theories of technology acceptance and diffusion of innovations, as well as from social and economic theories. The models’ evaluation is implemented with a rigorous methodological framework of mathematics and statistics, providing more accurate, a-priori estimations of the diffusion rate and the market competition and equilibrium.The research results provide with useful information for decision makers, strategic planning and policy making on technology issues, as they allow for the assessment of technological, social, economic and institutional factors that determine OSS technology diffusion. These estimates can become a valuable assistance in a continuously evolving and competitive environment such as the ICT market.

Το ανοιχτό λογισμικό γνωρίζει μεγάλη διάχυση, καθώς προσφέρει μια σειρά από πλεονεκτήματα, όπως τεχνολογική ποιότητα και αξιοπιστία αλλά και σημαντική εξοικονόμηση χρημάτων. Διαχειριστικά, τα χαρακτηριστικά αυτά του δίνουν σημαντικό πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστικών προϊόντων ιδιόκτητου λογισμικού κλειστού κώδικα. Σήμερα, το οικοσύστημα του ανοιχτού λογισμικού αποτελείται από χιλιάδες έργα, κοινότητες και λύσεις λογισμικού. Στόχος της παρούσας διατριβής είναι να συνεισφέρει στην έρευνα για το ανοιχτό λογισμικό, μέσα από τη μελέτη τόσο της διάχυσής του, όσο και των επιδράσεών της σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Η έρευνα εστιάζει στην πορεία της διάχυσης μέσα στο χρόνο και προσδιορίζει και αποτιμά σχέσεις αιτίας και αποτελέσματος του φαινομένου. Αφενός, προσδιορίζονται και αποτιμούνται οι παράγοντες που επηρεάζουν τη διάχυση και βιωσιμότητα του ανοιχτού λογισμικού (σχέσεις αιτίας). Αφετέρου, μελετώνται οι επιπτώσεις (σχέσεις αποτελέσματος) της διάχυσης σε οικονομικό και σε κοινωνικο-πολιτικό επίπεδο. Στο οικονομικό επίπεδο, πραγματοποιείται ανάλυση της αγοράς λογισμικού και εξετάζεται η συμπεριφορά και η δομή της, ως αποτέλεσμα όχι μόνο της εισόδου του ανοιχτού λογισμικού, αλλά και των επιχειρηματικών μοντέλων ανοιχτού λογισμικού. Στο κοινωνικό-πολιτικό επίπεδο μελετώνται οι επιδράσεις στο δημόσιο τομέα και ιδιαίτερα στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση και εκπαίδευση.Τα προτεινόμενα μοντέλα και μεθοδολογίες αποτελούν τμήμα της έρευνας στο πλαίσιο της διοίκησης των πληροφοριακών συστημάτων. Τα μοντέλα βασίζονται σε θεωρητικό υπόβαθρο που δανείζεται στοιχεία τόσο από τις θεωρίες αποδοχής των πληροφοριακών συστημάτων και διάχυσης των καινοτομιών, όσο και από οικονομικές και κοινωνικές θεωρίες, ενώ η αποτίμηση των μοντέλων υλοποιείται με αυστηρό μεθοδολογικό πλαίσιο των μαθηματικών και της στατιστικής, παρέχοντας πιο ακριβείς, a-priori εκτιμήσεις της πορείας διάχυσης, του ανταγωνισμού και των πιθανών σημείων ισορροπίας της αγοράς. Τα αποτελέσματα της έρευνας φιλοδοξούν να αποτελέσουν χρήσιμα βοηθητικά εργαλεία για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων και στρατηγικού σχεδιασμού σχετικά με τεχνολογικά θέματα τόσο σε επιχειρηματικό, όσο και σε πολιτικό επίπεδο, καθώς δίνουν τη δυνατότητα για την αξιολόγηση τεχνολογικών, κοινωνικών, οικονομικών και θεσμικών παραγόντων που συντελούν στη διάχυση της τεχνολογίας του ανοιχτού λογισμικού. Τέτοιου είδους εκτιμήσεις, μπορούν να αποβούν πολύ χρήσιμες σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο και ανταγωνιστικό περιβάλλον, όπως αυτό της αγοράς ΤΠΕ