Διερεύνηση της επίδρασης της λιπεκτομής στην ορμονική παραγωγή του λιπώδους ιστού και στους δείκτες φλεγμονής υπέρβαρων και παχύσαρκων ασθενών

Abstract

Adipose tissue is an endocrine organ, which secrets a plethora of adipokines and bioactive mediators and has a central role in energy and glucose homeostasis. Hence, it has a significant impact on metabolic health, contributing to the pathogenesis of obesity, metabolic syndrome and diabetes. The recognition of the functional role of the adipose tissue, along with the positive health effects of losing weight, led to the hypothesis that removing excess subcutaneous adipose tissue would ameliorate the detrimental effects of obesity. Lipectomy presents a popular operation of aesthetic plastic surgery, which offers a unique opportunity to permanently reduce the absolute number of fat cells, though it is not considered a primary therapy for the management of obesity. Based on the outcomes of a conducted systematic review, we designed and conducted a prospective observational cohort clinical study in order to investigate the long-term effects (> 6 months) of abdominal lipectomy in adipokines (leptin, adiponectin and resistin), markers of chronic inflammation (IL-6, TNF-a, CRP), insulin sensitivity, the components of the metabolic syndrome, the basic haematological and biochemical parameters and weight change in overweight and mildly obese women. A sample size of 22 women was required to detect a potential difference in the titers of adipokines, cytokines and plasma insulin postlipectomy with 80% power and 0.05 probability of type I error. Based on our protocol, anthropometric measurements and blood samples were received preoperatively by all patients who fulfilled the study inclusion criteria. The abdominoplasty was perfomed in a typical manner. The patients were followed up regularly during the early postoperative period and a similar examination and blood sampling was performed at least 6 months postoperatively. The statistical analysis was performed in SPSS 22.0. The sample had mean age 42 ± 9 years, weight 79.72 ± 11.59 kg, ΒΜΙ 29.3 ± 4.2 kg/m2 and underwent abdominoplasty of 2406 ± 1025g. All patients had reported significant weight loss before abdominoplasty, 12 after bariatric surgery and 10 after diet. No significant weight loss, change in BMI and anthropometric measurements was revealed 30.5 months (range 6-74 months) postlipectomy. No significant difference in the concentrations of leptin, adiponectin, resistin, IL-6, CRP, plasma insulin, insulin sensitivity, the components of metabolic syndrome and basic haematological and biochemical measurements was detected. However, the levels of TNFα were improved significantly postlipectomy. Interestingly, most patients with metabolic syndrome preoperatively, 3 out of 4 as defined by ATPIII criteria and 5 out of 6 as defined by IDF criteria, showed long-term improvement, which however was not significant. Follow-up, BMI and BMI change postlipectomy were not significant predictors of the adiponectin, resistin, TNFα, IL-6, insulin and HOMA-IR change in univariable and multivariable linear regression models. Follow-up and BMI change were significant predictors of leptin change in multivariable linear regression models. This is the first study, which reports on the long-term metabolic effects of abdominal lipectomy in overweight and mildly obese women. The study findings enhance the available literature and remain in accordance with the outcomes of our systematic review, regarding the short-term effects of abdominal lipectomy.

Ο λιπώδης ιστός αποτελεί ένα εξαιρετικά πολύπλοκο όργανο, που συμμετέχει σε πληθώρα φυσιολογικών μηχανισμών και λειτουργιών του ανθρώπινου οργανισμού. Η αναγνώριση, πρόσφατα, ότι ο λιπώδης ιστός έχει πολύπλευρη σημαντική ενδοκρινική δράση κατέστησε τη λιπεκτομή της κοιλιακής χώρας (κοιλιοπλαστική), μιας ιδιαίτερα δημοφιλούς επέμβασης της πλαστικής χειρουργικής, αντικείμενο μελέτης για τις μεταβολικές της επιπτώσεις στον άνθρωπο. Οι σκοποί της διατριβής καθορίστηκαν κατόπιν διενέργειας συστηματικής ανασκόπησης της βιβλιογραφίας. Αποτελούν η διερεύνηση της επίδρασης της κοιλιοπλαστικής σε λιποκίνες και κυτοκίνες του λιπώδους ιστού, στην αντίσταση στην ινσουλίνη, στις παραμέτρους του μεταβολικού συνδρόμου, στους βασικούς αιματολογικούς και βιοχημικούς δείκτες, καθώς και στο σωματικό βάρος και τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά σε υπέρβαρες και παχύσαρκες γυναίκες ασθενείς, σε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από 6 μήνες από την επέμβαση. Σε προοπτική μελέτη παρατήρησης τύπου κοορτής συμμετείχαν 22 γυναίκες που πληρούσαν τα κριτήρια επιλογής. Το μέγεθος δείγματος υπολογίστηκε ώστε να είναι εφικτή η ανίχνευση διαφοράς στα επίπεδα λεπτίνης, αδιπονεκτίνης, ρεζιστίνης, TNFα, IL-6 και ινσουλίνης με ισχύ 80% και πιθανότητα σφάλματος τύπου α=0,05. Πραγματοποιήθηκαν προεγχειρητικές και μετεγχειρητικές μετρήσεις των ανθρωπομετρικών χαρακτηριστικών των ασθενών και αιμοληψίες για τον ποσοτικό προσδιορισμό των υπό εξέταση παραμέτρων, με την εφαρμογή των κατάλληλων κατά περίπτωση μεθόδων. Η στατιστική ανάλυση και επεξεργασία των αποτελεσμάτων πραγματοποιήθηκε με το λογισμικό SPSS 22.0. Οι ασθενείς της μελέτης, με μέση ηλικία 42 ± 9 έτη, βάρος 79,72 ± 11,59 kg και δείκτη ΒΜΙ 29,3 ± 4,2 kg/m2 προεγχειρητικά, υποβλήθηκαν σε κοιλιοπλαστική με την οποία αφαιρέθηκε λιπώδης ιστός βάρους 2406 + 1025g. Οι ασθενείς ανέφεραν σημαντική απώλεια βάρους πριν την υποβολή στη λιπεκτομή, οι 12 μέσω βαριατρικής επέμβασης και οι 10 μέσω δίαιτας, ενώ μετά τη μέση παρέλευση 30.5 μηνών (εύρος 6-74 μήνες) από τη λιπεκτομή το βάρος, ΒΜΙ και τα υπόλοιπα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά δε μεταβλήθηκαν σημαντικά. Δεν ανιχνεύθηκε στατιστικώς σημαντική μεταβολή, επίσης, στα επίπεδα λεπτίνης, αδιπονεκτίνης και ρεζιστίνης, στις παραμέτρους που ορίζουν το μεταβολικό σύνδρομο, στους δείκτες χρόνιας φλεγμονής IL-6 και CRP, στις τιμές ινσουλίνης πλάσματος και την ινσουλινοευαισθησία, καθώς και στις τιμές των βασικών αιματολογικών και βιοχημικών παραμέτρων του αίματος. Αντίθετα, σημαντική μεταβολή ανευρέθηκε στις τιμές της κυτοκίνης TNFα. Από τις ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο πριν την επέμβαση, 3 στις 4, με βάση τα κριτήρια του ATP III, και 5 στις 6 ασθενείς, με βάση τα κριτήρια του IDF, παρουσίασαν βελτίωση μετά τη λιπεκτομή, αν και οι μεταβολές ήταν στατιστικώς μη σημαντικές. Ο χρόνος παρακολούθησης, ο δείκτης ΒΜΙ και η μεταβολή του ΒΜΙ μετά τη λιπεκτομή δεν αποτέλεσαν ανεξάρτητους σημαντικούς προβλεπτικούς παράγοντες για τη μεταβολή της αδιπονεκτίνης, ρεζιστίνης, IL-6, TNFα, ινσουλίνης και ΗΟΜΑ-IR. Αντίθετα, ο χρόνος παρακολούθησης και η μεταβολή του δείκτη ΒΜΙ μετά τη λιπεκτομή αποτέλεσαν ανεξάρτητους σημαντικούς προβλεπτικούς παράγοντες για τη μεταβολή της λεπτίνης σε πολυμεταβλητό μοντέλο γραμμικής παλινδρόμησης, όχι όμως και στα μονομεταβλητά μοντέλα. Πρόκειται για την πρώτη μελέτη αναφορικά με τις μακροχρόνιες μεταβολικές επιπτώσεις της κοιλιοπλαστικής σε υπέρβαρες και ήπια παχύσαρκες γυναίκες. Τα ευρήματα συνεισφέρουν στη διεθνή βιβλιογραφία και συμπληρώνουν τα αποτελέσματα της διενεργηθείσας συστηματικής ανασκόπησης, σχετικά με τη βραχυχρόνια μεταβολική επίδραση της κοιλιοπλαστικής.