Κοινωνικο-πολιτισμικοί παράγοντες και ο ρόλος τους στη διαμόρφωση αλτρουιστικής συμπεριφοράς και άλλων κοινωνικών συμπεριφορών

Abstract

This study comparatively explores 8-10 year old children’s predisposition to altruism in Greece and G. Britain. The research objective is to dissect and compare children’s tendency to express altruistic behaviour on a par with emotion recognition and expression of empathy in the two countries under study. The relationship between these prosocial variables with socio-cultural factors, such as traditional values, family roles, parental views on altruistic behaviour and emotional proximity or distance between family members was examined. Children’s prosocial behaviour was studied by utilising the method of stories. Social and cultural parameters were investigated by using a composite questionnaire for parents, consisting of the Personality/Desirable Personality Traits questionnaire, the Family Values questionnaire, the Family Roles questionnaire and Bogardus’s Social Distance Scale. Factor analysis was conducted for each subscale of the composite questionnaire and factor equivalence using Tucker φ was subsequently evaluated before comparatively analysing each subscale for the two countries. Findings demonstrate that children in Greece express empathy to a higher extent than their British counterparts. In addition, Greek children seem to have a greater tendency to altruistic behaviour than British children. The correlation between children’s prosocial attributes and each socio-cultural parameter in each country is discussed with reference to previous research and established theory.

Η παρούσα διατριβή διερευνά την αλτρουιστική προδιάθεση παιδιών ηλικίας 8-10 ετών σε δύο διαφορετικά κοινωνικο-πολιτισμικά περιβάλλοντα, την Ελλάδα και τη Μ. Βρετανία. Σκοπός της διδακτορικής διατριβής είναι να μελετηθούν η πρόθεση των παιδιών να εκδηλώσουν αλτρουιστική συμπεριφορά και ενσυναίσθηση καθώς και η ικανότητά τους να αναγνωριζουν συναισθήματα. Διερευνάται, επίσης, η σχέση των παραπάνω μεταβλητών με κοινωνικο-πολιτισμικές μεταβλητές, όπως είναι οι παραδοσιακές οικογενειακές αξίες, οι οικογενειακές λειτουργίες και η συναισθηματική εγγύτητα των μελών μέσα στην οικογένεια. Οι θετικά προσανατολισμένες κοινωνικές συμπεριφορές των παιδιών μελετήθηκαν με τη βοήθεια της μεθόδου των ιστοριών, ενώ οι ανωτέρω κοινωνικές παράμετροι μελετήθηκαν με τη χρήση ενός σύνθετου ερωτηματολογίου που αποτελείται από τα εξής: ερωτηματολόγιο προσωπικότητας – επιθυμητή συμπεριφορά, ερωτηματολόγιο παραδοσιακών οικογενειακών αξιών, ερωτηματολόγιο οικογενειακών ρόλων και λειτουργιών και ερωτηματολόγιο συναισθηματικής εγγύτητας. Ελέγχθηκε η δομική ισοτιμίαπαραγοντικών δομών των μεταβλητών κάθε υποκλίμακας του ερωτηματολογίου στα δύο πολιτισμικά δείγματα και οι στατιστικές αναλύσεις σύγκρισης πραγματοποιήθηκαν σε όσες μεταβλητές παρουσίασαν δομική ισοτιμία. Τα ευρήματα που προκύπτουν δείχνουν ότι τα παιδιά στην Ελλάδα δείχνουν σε υψηλότερο βαθμό ενσυναίσθηση και πρόθεση να εκδηλώσουν αλτρουιστική συμπεριφορά συγκριτικά με τα παιδιά στη Μ. Βρετανία. Οι συσχετίσεις που προέκυψαν ανάμεσα στις εν λόγω προθέσεις των παιδιών και στους επιμέρους κοινωνικο-πολιτισμικούς παράγοντες του σύνθετου ερωτηματολογίου των γονέων αποτελούν τη βάση της συζήτησης, όπου επιχειρείται συναγωγή συμπερασμάτων και η ερμηνεία τους με βάση τις υπάρχουσες θεωρίες.