Η πολιτιστική πολιτική των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης ως παράγοντας περιφερειακής και κοινωνικής ανάπτυξης: η περίπτωση του Δήμου Ξάνθης

Abstract

This Thesis is to examine cultural policies designed by local government authorities and their impact on social and regional development as seen within the Municipality of Xanthi. The purpose of this Thesis is to analyse and examine the set-up of cultural activities implemented by the Greek Municipalities. In particular, it reflects upon events, changes and concerns which involve cultural affairs as well as their socioeconomic, political, spatial and regional dimension. Considering that the locality is a part of a totality, the process to achieve cultural development in Xanthi becomes very interesting as it proves to be fundamental for the whole Greek cultural image. The general is defined as national and the local as regional. Consequently, local cultural development becomes an essential part of national development.Qualitative and quantitative analysis’ tools were used for empirical research purposes along with the scientific principles of social policy, regional development, communication and cultural studies, coupled with the relevant literature and bibliography, so that it was eventually possible to: i. Examine sustainable regional development and urban regeneration as well as means of cultural action, ii. Look into the European experience and paradigm with reference to best practices of successful municipalities, iii. Study the cultural policies of the Municipality of Xanthi, and iv. Analyse cultural policies and action tools generating socioeconomic benefits so that the Municipality becomes a common ground where efforts of development and social progress meet at both local and regional level.This Thesis has developed a theoretical framework based upon empirical research conducted in a Northern Greek municipality, the town of Xanthi in Thrace. This is a border region which bears various multicultural features; an area where customs and folklore not only manage to survive but are also an integral part of the local people’s life and have a long-standing tradition. The above cultural specificities are related to multiple factors (such as historical, geographical, social etc.) which as a result render Xanthi an ideal region for scientific research purposes.This Thesis could eventually trigger a fertile and constructive process for reflection on the role of the local cultural policy in further achieving social and regional development. The issues raised here contribute to both scientific research and dialogue and also highlight the role of the Municipalities, in their capacity as active cultural assets with dinstict cultural identities in the context of a Europe of Regions.

H διατριβή μελετά την πολιτιστική πολιτική των ΟΤΑ α΄ βαθμού και τον ρόλο της στην κοινωνική και περιφερειακή ανάπτυξη, όπως αυτή αναδύεται μέσα από την πολιτιστική πολιτική του Δήμου Ξάνθης. Σκοπός της διατριβής είναι η συμβολή της στην μελέτη και έρευνα της οργάνωσης των πολιτιστικών δραστηριοτήτων των Δήμων στην Ελλάδα, με την ανάδειξη γεγονότων, μεταβολών και προβληματισμών πάνω σε πολιτιστικά ζητήματα με οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές, χωροταξικές και περιφερειακές διαστάσεις. Με αφετηρία την πεποίθηση ότι το τοπικό συνιστά μερική έκφραση του γενικού, η έρευνα της διαδικασίας πολιτιστικής ανάπτυξης της Ξάνθης παρουσιάζει ενδιαφέρον ως βασικό στοιχείο ενός γενικότερου ιστού που δομεί την πολιτιστική εικόνα της χώρας. Έτσι, η τοπική πολιτιστική ανάπτυξη αποτελεί ουσιαστική διάσταση της εθνικής ανάπτυξης. Στην εμπειρική έρευνα αξιοποιήθηκαν τα εργαλεία της ποιοτικής και ποσοτικής ανάλυσης, οι αρχές της επιστήμης της κοινωνικής πολιτικής, της περιφερειακής ανάπτυξης, της επικοινωνίας, των πολιτισμικών σπουδών, καθώς και η σχετική βιβλιογραφία, προκειμένου να καταστούν δυνατά: i. Η εξέταση της βιώσιμης περιφερειακής ανάπτυξης και της αστικής αναζωογόνησης και πως αυτή μπορεί να υλοποιηθεί με πολιτιστικές δράσεις, ii. Η προσέγγιση της ευρωπαϊκής εμπειρίας και η ανάδειξη πετυχημένων παραδειγμάτων δήμων, iii. Η έρευνα της πολιτιστικής πολιτικής του Δήμου Ξάνθης και iv. Η διερεύνηση πολιτισμικών πολιτικών και εργαλείων δράσης με κοινωνικοιοκονομικά οφέλη, ώστε να αποτελέσει ο Δήμος τον κοινό τόπο όλων των προσπαθειών τοπικής ανάπτυξης και κοινωνικής προόδου σε περιφερειακό επίπεδο. Το θεωρητικό πλαίσιο που αναπτύχθηκε στη διατριβή εφαρμόστηκε και συγκεκριμενοποιήθηκε μέσω μιας εμπειρικής έρευνας σ΄ ένα Δήμο της Βόρειας Ελλάδας, στη Θράκη, τον Δήμο της Ξάνθης, μια περιοχή με πολυπολιτισμικά χαρακτηριστικά, όπου τα έθιμα και οι λαϊκές πολιτισμικές εκφράσεις όχι μόνο επιβιώνουν, αλλά και αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία της ζωής των κατοίκων, ενώ η ύπαρξή τους ανάγεται σε μια μακραίωνη παράδοση. Η πολιτιστική αυτή ιδιαιτερότητα είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων (ιστορικών, γεωγραφικών, κοινωνικών κ.ά.), οι οποίοι καθιστούν την περιοχή προνομιακό χώρο για την επιστημονική έρευνα. Η παρούσα διατριβή θα μπορούσε να αποτελέσει την αφορμή για την ανάπτυξη γόνιμου και εποικοδομητικού προβληματισμού, σχετικού με το ρόλο της πολιτιστικής πολιτικής της Τ.Α. στο πεδίο της κοινωνικής και περιφερειακής ανάπτυξης. Τα ζητήματα που τίθενται εδώ συμβάλλουν στην επιστημονική έρευνα και τον επιστημονικό διάλογο, ενώ αναδεικνύουν τον ρόλο του Δήμου, ως ενεργού πολιτιστικού πόρου, με μια πολιτιστική ταυτότητα στην Ευρώπη των Περιφερειών διακριτή.