Προϋποθέσεις προσωρινής δικαστικής προστασίας κατά τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων υπό το ειδικότερο πρίσμα του συνταγματικού δικαίου και του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Abstract

The aim of the thesis is to deepen into the substantial conditions of interim judicial protection in the pre-contractual stage of public procurement. The research focused on the relevant legislation (with an emphasis on Directives 89/665/EEC, 92/13/EEC, 2007/66/EC and the laws 2522/1997, 3886/2010 and 4281/2014) and on the case law of our national courts, the European Court of Justice and the General Court. In each section of the thesis, takes place a comparison between the special interim provisions for the pre-contractual stage and the general temporary legal protection in administrative matters (Presidential Decree 18/1989 and Code of Administrative Procedure). After the first and introductory part of the thesis, in the second part takes place an investigation of the condition of the alleged law offense, of the way in which this condition is incorporated into domestic law and of the relevant issues faced by the theory and jurisprudence. Next, the second condition is investigated, namely the need for interim measures to prevent the applicant’s damage. In addition, takes place an overview of interim judicial protection conditions in the pre-contractual stage of public procurement in English, French and German law. The final section of the thesis is investigated the third condition of interim relief, namely the balance of interests. There is, among others, an emphasis on the new stage of appeal to the Independent Single Public Procurement Authority and on the increased powers that the law 4281/2014 grants the aforementioned Authority at this stage. Subsequently, the interests that will be balanced, are analyzed (interest of the applicant, of the third parties and the public interest). Furthermore, a method is proposed whereby the balance between those interests should take place. The method is based on the principles of proportionality and harmony and leads our research in the following main results/conclusions: a) The public interest does not a priori and in abstracto take precedence in relation to the other interest that are balanced, b) the public interest is not only a reason for the rejection of the application for interim measures but in some cases it may militate in favor of their acceptance, c) if the applicant's interests relate to the Constitution, the public interest grounds should also be enshrined in specific constitutional provisions, d) interpretation must precede the weighting, and the general methods of interpretation are supplemented by the more specific interpretation criteria of the Constitution (principle of equivalence between the provisions of the Constitution, etc.), e) the conflict between the principles is resolved by in concreto/specific weighting between them, based on the data of a particular case, f) in the balancing are taken into consideration both the degree of probability of the violation of law and the gravity of the applicant's damage.

Στόχος της διατριβής είναι η εμβάθυνση στις ουσιαστικές προϋποθέσεις προσωρινής δικαστικής προστασίας κατά το προσυμβατικό στάδιο. Η έρευνα επικεντρώθηκε στη σχετική νομοθεσία (με έμφαση στις Οδηγίες 89/665/ΕΟΚ, 92/13/ΕΟΚ, 2007/66/ΕΚ και στους νόμους 2522/1997, 3886/2010 και 4281/2014) και νομολογία τόσο των εθνικών μας δικαστηρίων, όσο και του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Γενικού Δικαστηρίου. Σε κάθε ενότητα της διατριβής γίνεται σύγκριση του ειδικού καθεστώτος ασφαλιστικών μέτρων κατά το προσυμβατικό στάδιο με το γενικό καθεστώς προσωρινής δικαστικής προστασίας στις διοικητικές διαφορές (π.δ. 18/1989 και Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας). Μετά από το πρώτο και εισαγωγικό τμήμα της διατριβής, στο δεύτερο μέρος αυτής ερευνάται η προϋπόθεση της εικαζόμενης παράβασης νόμου, ο τρόπος με τον οποίο η προϋπόθεση αυτή ενσωματώθηκε στο εσωτερικό δίκαιο και τα σχετικά ζητήματα που αντιμετώπισε η θεωρία και η νομολογία. Ακολούθως, ερευνάται η δεύτερη προϋπόθεση, ήτοι η αναγκαιότητα λήψης προσωρινών μέτρων προς αποτροπή της βλάβης του αιτούντος. Επιπλέον, γίνεται επισκόπηση των προϋποθέσεων προσωρινής δικαστικής προστασίας κατά το στάδιο σύναψης δημοσίων συμβάσεων, στο αγγλικό, γαλλικό και γερμανικό δίκαιο. Στην τελευταία ενότητα της διατριβής, ερευνάται η τρίτη προϋπόθεση προσωρινής δικαστικής προστασίας, ήτοι η στάθμιση συμφερόντων. Δίδεται, μεταξύ άλλων, έμφαση στο νέο στάδιο ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων και στις αυξημένες αρμοδιότητες που ο ν. 4281/2014 χορηγεί στην ως άνω Αρχή κατά το στάδιο αυτό. Ακολούθως, αναλύονται τα σταθμιζόμενα συμφέροντα (συμφέρον του αιτούντος, των τρίτων και το δημόσιο συμφέρον). Επιπλέον, προτείνεται μέθοδος, βάσει της οποίας θα πρέπει να λαμβάνει χώρα η στάθμιση μεταξύ των προαναφερθέντων συμφερόντων. Η μέθοδος αυτή βασίζεται στην εφαρμογή των αρχών της αναλογικότητας και της πρακτικής αρμονίας και οδηγεί την ερευνά μας στα εξής κύρια αποτελέσματα/συμπεράσματα: α) Το δημόσιο συμφέρον δεν έχει a priori και in abstracto υπέρτερο χαρακτήρα σε σχέση με τα λοιπά σταθμιζόμενα με αυτό συμφέροντα, β) το δημόσιο συμφέρον δεν αποτελεί μόνο λόγο υπέρ της απόρριψης της αίτησης ασφαλιστικών μέτρων αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να συνηγορεί και υπέρ της αποδοχής της, γ) αν τα συμφέροντα του αιτούντος ανάγονται στο Σύνταγμα, θα πρέπει και οι λόγοι δημοσίου συμφέροντος να κατοχυρώνονται σε συγκεκριμένες συνταγματικές διατάξεις, δ) η ερμηνεία πρέπει να προηγείται της στάθμισης, οι δε γενικές μέθοδοι ερμηνείας συμπληρώνονται από τα ειδικότερα κριτήρια ερμηνείας του Συντάγματος (αρχή της τυπικής ισοδυναμίας μεταξύ των διατάξεων του Συντάγματος κλπ.), ε) η σύγκρουση μεταξύ αρχών επιλύεται με in concreto/συγκεκριμένη στάθμιση μεταξύ αυτών με βάση τα δεδομένα μιας συγκεκριμένης περίπτωσης, στ) κατά τη στάθμιση συνεκτιμώνται τόσο ο βαθμός πιθανολόγησης της παράβασης κανόνα δικαίου όσο και η βαρύτητα της βλάβης του αιτούντος.