Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά: πολιτική και Ιδεολογία 1956-1967

Abstract

Τhe doctoral dissertation focuses on the way the party of United Democratic Left (EDA), during the period 1956-1967, aspires to establish the premises of an anti-right wing ideology, an effort that eventually included a cultural-anthropological dimension. The transition from the left wing anti-fascism to the anti-right wing cleavage coincides with the conceptual, political and strategic transformation of the Greek Left since 1956 despite the following setbacks. In this context, EDA renegotiated ideas and concepts of the international communist movement, the European and Greek antifascist experience and several trends that date back to the 30s.In the first part is examined the post-1956 reshaping of the party. This is reflected both in the coalition strategy and also in the theoretical revision and the new status attributed to the intellectuals. In the second part the economic dimension of EDA’s argumentation is analyzed. So are traced the party’s main positions over the economic situation in Greece, its developmental policy and also the political economy’s schemes employed. In the third part is developed the reshaping of EDA’s identity as it was transforming into a “national force”. The concept of the “people” is examined as the focal point of this attempt.

Η διατριβή επικεντρώνει στον τρόπο που η ΕΔΑ, την περίοδο 1956-1967, επιδιώκει να διαμορφώσει τις προκείμενες της αντιδεξιάς ιδεολογίας, η οποία προεκτείνεται τελικά σε μια διάσταση πολιτισμική-ανθρωπολογική. Η μετάβαση από τον αριστερό αντιφασισμό στην αντιδεξιά τομή συμβαδίζει με τον εννοιολογικό, πολιτικό και στρατηγικό μετασχηματισμό της ελληνικής αριστεράς από τη συμβατική μεν αλλά εμβληματική τομή του 1956 και τις εφεξής παλινδρομήσεις. Στο πλαίσιο αυτό η ΕΔΑ επαναδιαπραγματεύτηκε ιδεολογικούς τόπους και έννοιες του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, της ευρωπαϊκής αντιφασιστικής και της ελληνικής «αντιστασιακής» εμπειρίας, αλλά και εγχώριες παραδόσεις που ανάγονται στη δεκαετία του ’30. Στο πρώτο μέρος, εξετάζεται η μετά το 1956 πολυεπίπεδη αναμόρφωση στο κόμμα, όπως εμφανίζεται αφενός στη στρατηγική των συνεργασιών και αφετέρου στη θεωρητική αναθεώρηση και το νέο στάτους που αποδίδεται στους διανοούμενους. Στο δεύτερο μέρος, αναλύεται η οικονομική-αναπτυξιακή διάσταση στην πολιτική επιχειρηματολογία της ΕΔΑ: ανασυντίθενται οι βασικές παράμετροι των θέσεων σχετικά με την κριτική αποτίμηση της συγχρονικής οικονομικής κατάστασης στην Ελλάδα, την αναπτυξιακή πολιτική του κόμματος και τα θεωρητικά σχήματα της πολιτικής οικονομίας που επιστρατεύονται στον κομματικό λόγο. Στο τρίτο μέρος, αναπτύσσεται η διαδικασία αναδιαμόρφωσης της ταυτότητας της ΕΔΑ και το παράλληλο εγχείρημα διαμόρφωσης ενός προφίλ εθνικής δύναμης. Η έννοια του «λαού» υπήρξε βασικός άξονας αυτού του εγχειρήματος.