Το είδος της πρόσφατης αντιμικροβιακής θεραπείας ως παράγων αυξημένης φορείας ανθεκτικών στελεχών Streptococcus pneumoniae σε παιδιά εμβολιασμένα με το επταδύναμο συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο

Abstract

Surveillance of nasopharyngeal isolates from children reflects the serotype distribution and resistance of strains circulating in the community and causing infections, particulary those of the respiratory system. The purpose of this study was to assess the complex interaction of the heptavalent pneumococcal conjugate vaccine (PCV7) and individual classes of antimicrobial agents on the nasopharyngeal carriage of resistant pneumococci within the day-care center population. PCV7 became available in Greece in October 2004, whereas Greece is a country with high antibiotic consumption and high prevalence of resistant Streptococcus pneumoniae. Between February 2005 and May 2007, nasopharyngeal cultures were obtained from 1829 day-care center attendees, aged 13-76 months, in Central Greece. The proportion of attendees vaccinated with ≥1 doses of PCV7 increased from 12.9% (2005) to 32.6% (2006) and to 70.1% (2007); 98% had been immunized on toddler catch-up schedules. Of the 1829 children enrolled on the study, 862 (47.1%) were colonized with S. pneumoniae. A single pneumococcal isolate was recovered from each carrier, with the exception of 38 (4.4%) carriers, from whom two different isolates were recovered. Resistance to penicillin was found in 282 (31.3%) and resistance to erythromycin in 277 (30.8%) of a total of 900 S. pneumoniae isolates. Dual resistance to penicillin and erythromycin was observed in 236 (26.2%) of total isolates. PCV7 immunization was associated with decreased carriage of isolates with high resistance to penicillin and with decreased carriage of erythromycin-resistant PCV7 serotypes, but not with an overall decrease in erythromycin-resistant S. pneumoniae colonization. The largest decline in the carriage of resistant pneumococci, particularly of PCV7 serotypes, was observed among vaccinated attendees who had not been exposed to antimicrobials within the preceding 3 months. A significant relationship existed between carriage of penicillin-resistant S. pneumoniae and the use of oral cephalosporins, other than cefprozil and cefaclor, (adjusted odds ratio [AOR]=2.59, 95% confidence interval [CI]=1.29-5.17), and the use of macrolides (AOR=2.03, 95% CI=1.34-3.08). Exposure to macrolides, 90% clarithromycin, significantly correlated with erythromycin resistance (AOR=2.08, 95% CI=1.38-3.12). All three classes of antibiotics were associated with reduced carriage of penicillin- and erythromycin-susceptible pneumococci. Despite the widespread PCV7 immunization, the antibiotic pressure continues to cause dissemination of resistant, commonly multidrug-resistant, pneumococci within the day-care center population.

Η μελέτη των στελεχών πνευμονιόκοκκου που απομονώνονται από το ρινοφάρυγγα των παιδιών αντανακλά την κατανομή των ορότυπων και την αντοχή των στελεχών που κυκλοφορούν στην κοινότητα και προκαλούν λοιμώξεις, ιδιαίτερα του αναπνευστικού συστήματος. Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να εκτιμήσει την σύνθετη επίδραση του επταδύναμου συζευγμένου εμβολίου (PCV7) και των διάφορων ομάδων αντιμικροβιακών παραγόντων στον αποικισμό του ρινοφάρυγγα με ανθεκτικά στα αντιμικροβιακά στελέχη πνευμονιόκοκκου μεταξύ του πληθυσμού των παιδικών σταθμών. Το PCV7 κυκλοφόρησε στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 2004, ενώ η Ελλάδα είναι μια χώρα με υψηλή κατανάλωση αντιμικροβιακών και υψηλό ποσοστό ανθεκτικών στελεχών πνευμονιόκοκκου. Μεταξύ Φεβρουαρίου του 2005 και Μαΐου του 2007, ελήφθη καλλιέργεια ρινοφαρυγγικού επιχρίσματος από 1829 παιδιά ηλικίας 13-76 μηνών που παρακολουθούσαν παιδικούς σταθμούς στην Κεντρική Ελλάδα. Το ποσοστό των παιδιών που παρακολουθούσαν παιδικό σταθμό και ήταν εμβολιασμένα με ≥1 δόσεις του συζευγμένου πνευμονιοκοκκικού εμβολίου αυξήθηκε από 12.9% (2005) σε 32.6% (2006) και 70.1% (2007). Το 98% είχε εμβολιαστεί στο πλαίσιο προγράμματος αναπλήρωσης (catch-up). Από τα 1829 παιδιά τα οποία καταχωρήθηκαν στη μελέτη, 862 (47.1%) ήταν αποικισμένα με πνευμονιόκοκκο. Ένα στέλεχος πνευμονιόκοκκου απομονώθηκε από κάθε φορέα, με εξαίρεση 38 (4.4%) φορείς από τους οποίους απομονώθηκαν 2 διαφορετικά στελέχη. Αντοχή στην πενικιλλίνη βρέθηκε σε 282 (31.3%) και αντοχή στην ερυθρομυκίνη σε 277 (30.8%) από τα 900 συνολικά στελέχη πνευμονιόκοκκου. Ταυτόχρονη αντοχή στην πενικιλλίνη και στην ερυθρομυκίνη παρατηρήθηκε σε 236 (26.2%) από τα 900 στελέχη πνευμονιόκοκκου. Ο εμβολιασμός με το PCV7 συσχετίστηκε με ελαττωμένη φορεία στελεχών πνευμονιόκοκκου με πλήρη αντοχή στην πενικιλλίνη. Επίσης, συσχετίστηκε με ελαττωμένη φορεία ανθεκτικών στην ερυθρομυκίνη στελεχών που ανήκαν στους ορότυπους του εμβολίου, αλλά όχι με συνολική ελάττωση του αποικισμού με ανθεκτικά στην ερυθρομυκίνη στελέχη πνευμονιόκοκκου. Η μεγαλύτερη ελάττωση του αποικισμού με ανθεκτικά στελέχη πνευμονιόκοκκου, ιδιαίτερα αυτών που ανήκαν στους ορότυπους του PCV7, παρατηρήθηκε μεταξύ των εμβολιασμένων παιδιών που δεν είχαν εκτεθεί σε αντιμικροβιακά φάρμακα τους προηγούμενους 3 μήνες. Υπήρχε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ του αποικισμού με ανθεκτικούς στην πενικιλλίνη πνευμονιόκοκκους και τη χρήση κεφαλοσπορινών, εκτός της κεφπροζίλης και της κεφακλόρης, (προσαρμοσμένος λόγος αναλογιών [AOR]=2.59, 95% διάστημα εμπιστοσύνης [CI]=1.29-5.17), καθώς και τη χρήση μακρολιδών (AOR=2.03, 95% CI=1.34-3.08). Η έκθεση στις μακρολίδες, 90% κλαριθρομυκίνη, είχε στατιστικά σημαντική συσχέτιση με την αντοχή στην ερυθρομυκίνη (προσαρμοσμένος λόγος αναλογιών [AOR]=2.08, 95% διάστημα εμπιστοσύνης [CI]=1.38-3.12). Και οι τρεις ομάδες αντιμικροβιακών παραγόντων σχετίζονταν με ελαττωμένη φορεία ευαίσθητων στην πενικιλλίνη και την ερυθρομυκίνη πνευμονιόκοκκων. Παρά τον αυξημένο εμβολιασμό με το PCV7, η χρήση των αντιμικροβιακών παραγόντων συνεχίζει να οδηγεί σε διασπορά ανθεκτικών πνευμονιόκοκκων στον πληθυσμό των παιδικών σταθμών.