"Μία θεωρητική και εμπειρική προσέγγιση της διερμηνείας συνεδρίων στην Ελλάδα σε σύγκριση με τις γερμανόφωνες χώρες της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης"

Abstract

In the academic field of translation and interpreting studies reference is often made –since the 1990’s- to the so-called “cultural turn in translation studies.” In the international bibliography there are many references that confirm the connection of translation-interpreting and culture, describe the inextricable linkage and sometimes identification of “culture” and “society” and indicate the need to outline the sociological profile of the modern interpreter.In this framework we tried to describe the sociological profile of conference interpreters in the Greek modern market. In search of a theoretical framework for mapping the situation of conference interpreting in Greece, we decided to adopt the sociological model of Joseph Tseng (1992). In it, Tseng studies the professional development of interpreting in Taiwan and the process of interpreters’ professionalization in general. He describes the attempt of an occupational group to struggle for professional status in four phases; from the starting point of "Market Disorder" until the last stage of "Professional Autonomy."In order to implement this model in the case of Greece, we used information collected from the interpreters’ training programs, the translation agencies that offer interpreting services and the national interpreters’ professional associations of the country. The data from the training programs and the translation agencies were collected by means of questionnaires during the period 2012-2014. The questionnaires were formed according to Franz Pöchhacker’s (2004, 2007) theory of pedagogy and theory of interpreters’ profession respectively and their results were used for the definition of the modern graduate conference interpreter in Greece and the definition of the interpreter that the Greek, modern interpreting market requires. In the framework of the comparison with the German-speaking countries of the European Union, we collected data of all interpreters’ training programs and professional associations in Austria and Germany. Then we compared the situation in these countries with the one in Greece and we were led to relevant conclusions. At the final stage of our research, we used David Sawyer’s (2004) theory of interpreters’ curricula in order to form two interpreting studies curricula –undergraduate and postgraduate- which could prepare the interpreters that the modern interpreting market in Greece requires. In summary, besides the theoretical framework, in this doctoral thesis there are presented the results of our study and its limitations, the ranking of the Greek interpreting market according to Tseng’s model, as well as our suggestions which, if implemented, could probably promote the professionalization process of conference interpreters in Greece.

Στον ακαδημαϊκό χώρο της μετάφρασης και της διερμηνείας γίνεται, από τη δεκαετία του ’90, συχνά αναφορά στη λεγόμενη «πολιτισμική στροφή των μεταφραστικών σπουδών». Στη διεθνή βιβλιογραφία υπάρχουν πολλές αναφορές οι οποίες επιβεβαιώνουν τον συσχετισμό μετάφρασης-διερμηνείας και πολιτισμού, περιγράφουν την άρρηκτη σχέση και ενίοτε ταύτιση του «πολιτισμού» και της «κοινωνίας» και υποδεικνύουν την ανάγκη σκιαγράφησης του κοινωνιολογικού προφίλ του σύγχρονου διερμηνέα.Σε αυτό το πλαίσιο προσπαθήσαμε να περιγράψουμε το κοινωνιολογικό προφίλ του διερμηνέα συνεδρίων στη σύγχρονη ελληνική αγορά εργασίας. Αναζητώντας το κατάλληλο θεωρητικό μοντέλο, το οποίο θα παρείχε το θεωρητικό υπόβαθρο της έρευνάς μας, επιλέξαμε το κοινωνιολογικό μοντέλο του Joseph Tseng (1992) λόγω κοινών στόχων των ερευνών μας και κοινών προϋπαρχουσών συνθηκών. Στο μοντέλο αυτό η αγορά των διερμηνέων συνεδρίων περιγράφεται μέσα από ένα σύνολο τεσσάρων διαδοχικών φάσεων, οι οποίες εκτείνονται από την πλήρη αταξία της αγοράς ως την επαγγελματική αυτονομία, η οποία αποτελεί και το αποκορύφωμα της επαγγελματικής κατοχύρωσης σε μία χώρα. Για την εφαρμογή αυτού του μοντέλου στην ελληνική αγορά εργασίας χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από τα προγράμματα εκπαίδευσης διερμηνέων συνεδρίων στη χώρα, από τα μεταφραστικά γραφεία που παρέχουν υπηρεσίες διερμηνείας στην Ελλάδα, καθώς επίσης και από τις εθνικές επαγγελματικές ενώσεις στις οποίες μπορούν να εγγραφούν διερμηνείς συνεδρίων στη χώρα. Τα παραπάνω στοιχεία από τα γραφεία και από τα προγράμματα εκπαίδευσης συλλέξαμε μέσω της υποβολής ερωτηματολογίων στους εν λόγω φορείς κατά τη διετία 2012-2014. Τα ερωτηματολόγια της εμπειρικής έρευνας διαμορφώθηκαν σύμφωνα με τη θεωρία παιδαγωγικής και τη θεωρία του επαγγέλματος των διερμηνέων αντίστοιχα, του Franz Pöchhacker (2004, 2007) και μας οδήγησαν στον ορισμό του σύγχρονου απόφοιτου διερμηνέα συνεδρίων στη χώρα και στον ορισμό του διερμηνέα που απαιτούν οι συνθήκες της σύγχρονης ελληνικής αγοράς εργασίας. Στο πλαίσιο της σύγκρισης με τις γερμανόφωνες χώρες της ΕΕ, συλλέξαμε στοιχεία για όλα τα προγράμματα εκπαίδευσης και όλες τις εθνικές επαγγελματικές ενώσεις διερμηνέων συνεδρίων της Αυστρίας και της Γερμανίας. Έπειτα συγκρίναμε την κατάσταση σε αυτές τις χώρες με την αντίστοιχη στην Ελλάδα και οδηγηθήκαμε σε σχετικά συμπεράσματα.Στο τελικό στάδιο της έρευνάς μας αξιοποιήσαμε τη θεωρία προγραμμάτων σπουδών διερμηνέων του David Sawyer (2004) για να δημιουργήσουμε δύο πλήρη προγράμματα σπουδών διερμηνέων -ένα προπτυχιακό και ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα- τα οποία θα μπορούσαν να προετοιμάζουν τους διερμηνείς που απαιτεί η σύγχρονη αγορά εργασίας στην Ελλάδα. Συνοπτικά, στη διατριβή, πέρα από το παραπάνω θεωρητικό υπόβαθρο, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της έρευνάς μας και οι περιορισμοί της, η κατάταξη της ελληνικής αγοράς εργασίας διερμηνέων συνεδρίων σύμφωνα με το μοντέλο του Tseng, καθώς επίσης και προτάσεις, η εφαρμογή των οποίων θα μπορούσε να οδηγήσει στην επαγγελματική κατοχύρωση των διερμηνέων συνεδρίων στην Ελλάδα.