Αξιολόγηση της επίδρασης ψυχοτρόπων φαρμάκων στο γενετικό υλικό ψυχιατρικών ασθενών

Abstract

In most cases, long term administration of antipsychotic drugs is necessary for the treatment of schizophrenia and other psychotic disorders. In order to choose the most appropriate medication for each individual patient, every time is taken into account not only the benefit which is expected to occur from the recession of psychotic symptoms but also the possible cost, i.e. the side effects of antipsychotic drugs. Even if for most of the antipsychotic agents their way of function, metabolic route, pharmacokinetics and pharmacodynamics and the most frequent side effects have been clarified, the effects of most of these medications on the genetic field is still under investigation. With the current thesis, we implemented a cytogenetic effects investigation of some of the most commonly prescribed antipsychotic agents in cultures of lymphocytes taken from the peripheral blood of schizophrenic patients donors (in vivo study). In specific, we studied the effects of six different antipsychotic substances including one first generation-typical antipsychotic and five second-generation-atypical antipsychotics . The neuroleptic agents under investigation are haloperidol, clozapine, olanzapine, risperidone, amisulpride and aripiprazole The comparative results of this study showed that all the substances of the study in schizophrenic patients administered at doses within the recommended therapeutic range, caused cytotoxicity with a statistically significant increase of SCEs in their lymphocyte cultures. Haloperidol and clozapine administered at doses within the recommended therapeutic range of use caused a statistically significant reduction in the PRI values indicating cytostatic effect. The rest of antipsychotics caused no statistically significant changes in the PRI values. The increase of the values of SCEs and the concomitant decrease of the values of PRI, caused by haloperidol and clozapine, exhibited a strong negative linear correlation, which can stand as an indication of strong anticancer properties of these medications.The findings should be a starting point for reflection cytogenetic control application to all drugs. This study could probably assist in safer drug treatment of schizophrenia and other psychotic disorders. In addition, the findings of the study could be a starting reference point for further investigation of the cytogenetic effects of psychotropic drugs and they could contribute to the innovation of new anticancer treatments.

Για την αντιμετώπιση της σχιζοφρένειας και των άλλων ψυχωσικών διαταραχών απαιτείται στις πλείστες περιπτώσεις η μακροχρόνια χορήγηση αντιψυχωσικών ουσιών. Για την επιλογή της καταλληλότερης φαρμακευτικής αγωγής για τον κάθε ένα ασθενή, επιβάλλεται να λαμβάνονται πάντοτε υπόψη τα οφέλη που αναμένονται να προκύψουν με την ύφεση της ψυχωσικής συμπτωματολογίας αλλά και τα πιθανά μειονεκτήματα, όπως οι ανεπιθύμητες ενέργειες που προκαλούνται από τη χρήση των αντιψυχωσικών φαρμάκων. Αν και για τα περισσότερα από τα αντιψυχωσικά φάρμακα έχει διευκρινιστεί ο μηχανισμός δράσης τους, η μεταβολική οδός, η φαρμακοκινητική και φαρμακοδυναμική τους και οι πιο συχνές παρενέργειες τους, η επίδρασή των περισσοτέρων από αυτά τα φάρμακα στο γενετικό υλικό παραμένει ακόμα υπό διερεύνηση.Στη παρούσα διατριβή πραγματοποιήθηκε η διερεύνηση της κυτταρογενετικής δράσης μερικών από τις πιο συχνά συνταγογραφούμενες αντιψυχωσικές ουσίες σε καλλιεργημένα λεμφοκύτταρα περι¬φερικού αίματος εθελοντών σχιζοφρενών ασθενών (in vivo μελέτη). Ειδικότερα, μελετήθηκαν έξι διαφορετικές ουσίες, μεταξύ των οποίων, η μία κατατάσσεται στα αντιψυχωσικά πρώτης γενιάς ή τυπικά αντιψυχωσικά και οι υπόλοιπες πέντε στα αντιψυχωσικά δεύτερης γενιάς ή άτυπα αντιψυχωσικά. Οι ουσίες που μελετήθηκαν είναι η αλοπεριδόλη, η κλοζαπίνη, η ολανζαπίνη, η ρισπεριδόνη, η αμισουλπρίδη και η αριπιπραζόληΤα συγκριτικά αποτελέσματα της παρούσης μελέτης κατέδειξαν πως το σύνολο των ουσιών της μελέτης χορηγούμενες σε σχιζοφρενείς ασθενείς σε δόσεις εντός του συνιστώμενου θεραπευτικού εύρους τους, προκάλεσαν κυτταροτοξικότητα με στατιστικά σημαντική αύξηση των SCEs στις καλλιέργειες λεμφοκυττάρων τους. Η αλοπεριδόλη και η κλοζαπίνη προκάλεσαν στατιστικά σημαντική μείωση των τιμών του PRI υποδηλώνοντας κυτταροστατικότητα. Τα υπόλοιπα αντιψυχωσικά δεν προκάλεσαν στατιστικά σημαντικές μεταβολές των τιμών του PRI. Η αύξηση των τιμών των SCEs και η μείωση των τιμών του PRI που προκάλεσαν η αλοπεριδόλη και η κλοζαπίνη παρουσιάζουν ισχυρή αρνητική γραμμική συσχέτιση, η οποία αποτελεί ισχυρή ένδειξη αντικαρκινικής δράσης των ουσιών αυτών. Τα ευρήματα θα πρέπει να αποτελέσουν αφετηρία προβληματισμού για εφαρμογή κυτταρογενετικού ελέγχου σε όλα τα φάρμακα. Η παρούσα μελέτη θα μπορούσε πιθανότατα να συνδράμει στην ασφαλέστερη φαρμακευτική αντιμετώπιση της σχιζοφρένειας και των άλλων ψυχωσικών διαταραχών. Επιπρόσθετα, τα ευρήματα της μελέτης θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα αρχικό πεδίο αναφοράς για την περαιτέρω διερεύνηση της κυτταρογενετικής επίδρασης των ψυχοτρόπων φαρμάκων και να συμβάλουν στην ανακάλυψη νέων αντικαρκινικών θεραπειών.