Η γραμματική των ονομάτων που δηλώνουν χρώμα στη νέα ελληνική: θεωρία και εφαρμογή στη λεξικογραφία και τη διδακτική της νέας ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας

Abstract

The aim of the present thesis was to create a grammar of the nominal color terms in Modern Greek. This grammar includes information on their construction processes (prefixation, suffixation, composition, conversion), on the elements that participate in them, on the restrictions imposed by their application as well as on the deviations and peculiarities in their morphology, syntax and semantics. Furthermore, we applied our theoretical findings in the context of lexicography: we proposed a model of a dictionary of color terms and constructed an electronic dictionary of compound names that appear in specific semantic fields. Finally, we presented our teaching intervention within the context of teaching Greek as a second / foreign language, together with statistic conclusions regarding the effectiveness of our teaching and the extent of the participants’ acquisition.

Σκοπός της διατριβής ήταν η δημιουργία μιας γραμματικής των ονομάτων που δηλώνουν χρώμα στη νέα ελληνική, που περιλαμβάνει πληροφορίες για τις διαδικασίες κατασκευής τους (προθηματοποίηση, επιθηματοποίηση, σύνθεση, μετατροπή), για τα στοιχεία που μετέχουν σε αυτές και για τους περιορισμούς που επιβάλλονται κατά την εφαρμογή τους καθώς και για τις τυχόν αποκλίσεις και ιδιαιτερότητες ως προς τη μορφή, τη σύνταξη και τη σημασία τους. Τα θεωρητικά πορίσματά μας εφαρμόστηκαν τόσο στο πλαίσιο της λεξικογραφίας, με την παρουσίαση ενός πρότυπου λεξικού χρωματικών όρων και την κατασκευή γλωσσικών δεδομένων (ηλεκτρονικό λεξικό των πολυλεκτικών σύνθετων ονομάτων που δηλώνουν χρώμα συγκεκριμένων θεματικών πεδίων), όσο και στο πλαίσιο της διδασκαλίας της ελληνικής ως δεύτερης/ ξένης γλώσσας, κάνοντας μία πρόταση διδακτικής παρέμβασης συνοδευόμενης από χρήσιμα στατιστικά συμπεράσματα, που αφορούν την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας και το βαθμό κατάκτησης του γνωστικού αντικειμένου από τα υποκείμενα που συμμετείχαν στην έρευνα.